VAN, AN 1. | NU n 0) | 4 / ¢ | ANON

AW | र्‌

4

(|

QUT y y

| री |

/

) |

|

॥ श्रीपरत्रह्मणे नमः ॥

त्र ग्वे दुः । श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमागीप्रवतेक- श्रीवीरबुक्कमूपालसाम्राञ्यघुरन्धर- श्रीविप्रकुळतिळकसायणाचार्य- कृत-संस्कृतभाष्यसहितः

चन fe

केवळमावरणपूएं कार्यां संस्कृत-बुक-डिपो5ध्यक्षेः मास्टर खेलाड़ीलाल ऐण्ड सन्सू महोदयेः काइ्यां रामघट्टे 'हिताचिन्तका !मिप- मुद्रणालये प्राकाइयं नीतः

————

9 खीब्दा r] CC-0. In NOSSA in. 11260 by eGangotri

feetateum । ३०१ p we sat ॥ विष्यंधेसो नर्‌ं न शंस रजाकांसरिंद्ो वच्च 'ह स्तः। _ सिवदो न पूर्पतिं रुशिंटौ सध्यायुव उप॑ शिक्ष॑ति «s: ॥ १० विःस्संघेस: । नंरां TTT weist (i इंटर: । पव्वः'हस्त: । feugi: 1 न । q:sdfe 1 ss; filz । musei: I d i शिक्षंति। 88:1 १०

नरां "qut मध्ये सस्पर्धाचरान्यथा frere कुवत

'सस्विभूता; तद्ृदयमपींद्र' uid; खुतिभिः। सखायो वयं

d तथा कुर्मः। स च वव्वइस्तो विरोधिशिच्षण्याय सवेदा

. वजघारोंद्रोःओ्माकमसत्‌ । विस्सर्धमनुकूलो भवतु | किंच * मित्राद्यवो न मित्नेच्छवो डितेधिणण इव wfaect ख्याने

वर्तमानं पूर्पतिं पुरः स्वामिनं यथाभिमतदानेन पूजयंति तया मध्याचुवोऽस्मां श्रियां यशसां च सध्ये, वस्थितिं कामयमाना अध्वरदाद्यो यत्तेयेत्साधने'हेविःस्तोत्रादिभि- शपति | उपेत्य यज॑ते । व्यिक्षतिदीनकर्मा 1

a इति दितोवच्य चतुर्थ «gia वर्ग; ॥

२५०

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

LS EE] y प्रक्षक

६०२ र sra: ।

॥ अथेकादशी ॥ यज्ञो हि ष्सेंद्र कर्चिड धन्‌ जेहराणच्यिन्मनंसा परियन्‌ i

तोथ नाच्छा ताढपाणमोकों दोधों न सिघ्रमा winters. ११ यज्ञ: | चि। स्म। इंद्रं । वाः । चित्‌ । ऋ'घन्‌ । |

तोथ। न। अच्छं। तहपाणं। ओक: । रोः । न।

शुट्टराणः। चित्‌ । मनसा । परिऽयन्‌। | | 1

सिभ | आ। रुणोति। wat | ११

कचिद्यज्नों यज्ञवान्‌ यद्मानु्ठायों ऋ घन्‌ वर्घेयन्ममवर्ति। (डं {यज्ञोन वर्धेयतोत्यथेः। erpxrefeq wfzesfewp | क़झिन्मनसा केवलेन परियन्‌ परितो गच्छन्‌ लौकिकविषया- | दिकं भ्यायन्चतंते। यद्वा परि वर्जनार्थः । वर्जथ्रित्वा गच्छन्‌ | नेदं प्राप्मोति। तत्र दृष्टांत; । तोर्थ प्रसिद्द सागीच्छ आभिसुख्य न समीपे वतेमानमोक: पानीयाहिक सवन ward पिपासायुज्ञ यथाविलवेन प्रौणाति। स यथा ' तक्षवन यागच्छतोत्यथ; | तददद्यत्त ग कथित पुमानिंदर्माम. ' गच्छतीति । कुटिलर्‍्य दृष्टातः । दोघो न वक्रत्वेनातिदूरोःध्वा माग X31 स यया few फलं पानोयादिरूपं फलार्थिनं वा पुरुषमाझणोति। अर्वाक्करोति। नोचे: करोति। वर््॑यतीः त्यथेः तत्माद्यघ्रमागेमजानानो वक्रो दूरे परिश्रम क्षपेयति | तदिलक्षणस्तु वञयत्येव 1

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

| | |

दितोयोऽष्टकः। ९०२ ॥ अथ दादौ 1 सो पू य॑ dard ves देवेरस्ति अ ते ftam । मचिदाच्य मौड़इपों यव्या इविप् तो मरतो वंदते गो: ॥ (२ सो इतिं। imi इंद्र । wd । उत्‌ऽ। quu अस्तिं। fei स्थ। ते। यिन्‌ । अवध्या: ! ww: i चित्‌ । यश्यं। सोड़इष॑ः । यव्या । vfau a: i cu ded । Wl १२ डे

हे vx एत्छ एपपस्थितेष संग्रामेषु gus मेधजयेप हेवेस रुटादिलि: ww नोऽस्मान्‌ WIN! fr त्याचोरिति

शेष: | मरत्सद्दितो युध्यस्पेत्यथ! । हे शिन्‌ बलवनिंद्र अस्ति

हि स्म ते। अस्ति वि स्म तव खलु । तव किमस्वीति उच्यते । अबयाः अवयज तं अवयुज्य थक त्य यजनं इविभोगोऽस्ति। wur ्थगप्यस्ति विभागः। केवलं मरुद्धः एव दोयते नास्मस्य अतः कथं योरस्यामीति न मंतव्यमित्यथे: i यद्वा अवयाः तरूणां वज नाय गंता बलोऽस्ति ते। किंच प्रदेयहवयुक्नय मोड़इषो हविःप्रदातः demi मरतां विशेषणं। यस्थ मम Wurm फलेनेंद्रण वा खह मिययंती गो; स्ततियस्राद्रिपा बाक मइचित्‌

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६०४ 3e महतोऽपि सीड़इषः सेक्न॒न्‌ इविसतो दत्तडविषा तदतो सरतो वंदते। स्तौति॥

अथ व्रयोदश्या एक्षादिमारव्य छतां स्तुतिं - निगमध्य फलं प्रार्थयते ॥

एषः स्तोमं इंद तभ्य सस्मे एतेनं गात" इंरिवो

विदो नः U ies

आ नीं बहत्णा: रूविताय॑ देव विद्यामेषं vent करदांनुं॥ १३

एपः। स्तोम॑ः। yw । तुभ्यं । अस्मे इतं। एतेन । गात (fee । विट\। नः P

आ। नः। वदत्या: | रवितार्य । देव विद्यास ।

wd i verti जोर४दांतुं | १३

है इंद्र ww खोम इदानीं कारितप्रकार; wi | विशेपस्तस्य' त्वद्थं। 9 चरिवो चरिभ्यां तहचनिद्र एतेन | स्तोत्रेन गमनेन वा नोऽस्मरोयं गातु’ देवयजनमागे | विद! । विदस्व। विदित्वा च हे देव खवियाय खरद्दिताय शोसमनगभनाय वा नोऽस्मानावरत्याः। — आवतेरू। असाटागं प्रत्यागच्छ। विद्यानेत्यादि व्याख्यातं ॥

y इति दितोयस्य चतुर्थ deat वर्ग ॥ ठी

हितौयो$टक! । ३०५ त्वं राजेति wu दशमं सक्तमागस्यमेंद्रे dus. त्वं राजा रशेत्यनुक्रांतं vq we? स्तोमटडी स्तोमातिशंसनाथं होत्रकैरेतच्छस्तब्यं | ऐ'द्राणि त्रेषटुभान्यसर्च्छव्दान्याय- पेरन्‌। WI* ७, १२,। इति सत्रं ॥ ॥'तत्र प्रयमा | wi राजेंद्र ये च॑ दे रक्षा रग्प।ह्यं खुर त्वमच्मान । त्वं स्त्मंतिमेघरव( नस्तरुत्रस्त्व' सत्यो वस॑वानः STER: Ut त्वं । राजां। इंद्र । ये। च। देवाः। रक्ष। नून्‌। पाचि। अझ्र। त्वं। अ्ान्‌।

त्वं । सत्‌ऽपंतिः। सधऽवां। नः। तरुत्र: | त्वं सत्य |

वसंवानः। सड;५दा; ॥ १

हे इंद्र त्वं राजा अधिपति सब द्य जगतः। किंच ये देवा मरुदादयः संति Wurefa विशेषेण । अतो है अर्र wewt निरसितस्व' नुनस्मान्‌ कम नेतून्यज्मानान्‌ । पालय। विशेषतो;स्मान'प रक्ष । त्वं च सत्पतिः सतां सतः कमफलस्य वा पाता मघवा घनवान्‌ नोऽस्मःकं तरुत्रस्तार“ यिता पापात्‌ । किंच त्वं सत्यफलो वा वसवानः स्वतेजसा सव छादयन्‌ वसूनि वा फु्थन्‌ स्तोढभ्यः सचा सहसो बलस्य दाता भवेति शेप: ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

द्द्‌ E ULL E ॥ अथ द्विंतीया ४ दनो fed इद्र खध्रवांचः सं यत्युरः ud शारदोदंत्‌ । ऋणोरपो अंनवद्यार्णों यून zd पुंरकुत्साय रंघो॥२ दन; । विश) । इंद । ब्वधवाच: | सप्त । यत्‌ । पुर:

शर्म । शारंदो। दत्‌। ` करणो । अप!। अनवद्य | अणाः। यून । टल ।

पुरुःकुव्सांय। रंघोः | २

E इंद्र त्वं रत्रसंवंध्य््राणां पुंरतेदनंसमये रूप्नवाचो मर्पणवचना विशस्तदीयाः sem? शसं wd {यथा अवति तथा दनः। अद्मयः॥ दमेरिदं {रुपं | यद्दा वणेव्यत्यय: ॥ नदः "अनद्‌ः। अशब्द्योऽखंरप्रजाः। अतिभयकर्‌शन्द्‌- मंकरो!। कदेत्याइ। यत्‌ यदा याररोः प्रत्यग्रा;। यद तत्संवव्सरलक्षकः | संवव्वरपयंतं हढ़ोछता आप सप्त पुर एतत्सख्याकाः Od. अदारयः॥ पुरुषव्यत्यय: । हणातेलैडि छांदसो विकरणस्य लुंक्‌। रात्‌ We पा० ८, २, २४,। इति नियमात्‌ नलोपाभावः ॥ तथा छत्वा डे अनवद्य कातरत्वानिंदावन्‌ हे इंद्र अर्णा अरणशोला अपस्तदोयइुगंसखानन्युदकाययाणि तठाकारोन्पृण्णो; | असः मय; प्रावतेय: | भग्नान्यकरोः। एवसुपहुत्य पुरुकुत्साय तन्नाग्न xm यने नित्यतरुणाय तदथ रव्रमेतनामकमर्र रंधी;। 'असाघयः। अदनः। अयस तिद्दासिकपक्त; | निरक्तरूव्या

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

>>>... —

ितोयोऽष काः ) ३०७

ठं है इंद्र सध्रवाचो विशो सपेणध्वनियुक्ता vfewur: प्रजा इनः । अदमयः 'अशन्द्यो . वा । अव्य इत्यर्थः । कदा। यत्‌ यदा स॒प्त एरः शारदोदेत. । स णखभावान्पत्यग्रान्‌ दद्या जञगत्पूरकान्मेचानदारयस्तदेत्यथेः । तया छत्वा हे अनवद्य यर्णा अरणस॒भावा अप क्टणो; । अगसयः प्राव- तेय: कुल्यादिरूपेण । अनंतरं us पुरुकुत्साय vd सुख्य मेघं रंघो: । अस्ताधयः। अन्न; । अयसथस्व' इ Cu | सप्त युध्यचित्यादिसंत्रांतरेपु प्रसिदः । eren वं व्याख्यात्‌ i दनो दानमनसो मनुव्यानिद्र «gara: कुरु! नि० ६, (७. | इति ॥ | ॥ अथ dla ॥ Jo अजा gd इंद्र अरपत्नोद्या च येमिं: wawa नून । wel अग्निसशपं quar सिंहो न दमे अपांसि quil: ॥ ३ wei टत॑ः। इंद्र । मयूर ऽपत्नीः। थां। च। येभिंः।

पुरुद्धत। ननं। रक्षो इति । अग्निं। अशुष । तुबयाणं। fév:

न। दम | अपासि। वस्तोः | २

9 इंद्र ront अरे रच्चोलि: पालयिता रत: । वतत सास्तित इतो;रूरपुरी:। wur अरा यजमानाः। तेः पालयिता डतो वेदिभूमोरज । गच्छ जेत । तथा छत्वा द्यां च नूनसवश्यमज । किं तवमेक एव। न। हे पुरुद्दत बइभिवे- d

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६०४ ऋग्वेदे; । इघो वाहते येभिमेरुदांद्भिरतुगतोऽसि ते; सहित: सेन्‌ । तथा छत्वाएपसश्रोपयितारसश्रांतं वा तूथ्याणं quiet अग्नि येद्युतं छोमाधारं वाग्मिं रचो । रक्षखेव किमथ रक्तणमिति उच्यते। दमे ग्टहेऽपांसि कर्माणि कुवन्‌ uut "eii wgr वासं.यत॑ स्थापयत कारवितमित्यथ : । यज्ञदिट्छ vaut स्थिरे सति यागाद्यतुष्ठानपर: स्थां द्याः मोत्यंथ :। रक्षणे हटांत: । सिंह इव। स यथा खाययभूतं वनं गजाद्यपट्रवपरिहारेण रक्षति तददत्‌। अररपुरभंग- गमने वा इष्टातः। सिंहो यथा निभेयो विरोधिरृगान्‌ इत घार्वात faq ॥ ॥ अथ चतुर्थो ॥ Siva त इंद्र weist प्रशस्तये पवोरवयच्थ सङा ।

रूजदणा यव यद्युधा गास्तिठदरो एपता w ड वाजान्‌॥४ शोपन्‌ | तु। ते | इंद्र। सरन । योना । प्रऽशस्तये i परवोरवस्य। मझा । खजत्‌। अणांसि। अर्व । यत्‌। दुधा । गां; | तिष्ठंत्‌ । इरी इति | षता | we | वाजान्‌ ॥ ४ है इंद्र Cen सब्मिन्‌ wüfes समाने वा योनौ श्वकोये ख्याने; तरिते वा। योनिरंतरिज् । नु ferr शेषन । शेरतां | शीछो लेव्यडागसः । व्यत्ययेन परमे | सिब्व इलमिति सिप n किभथ। +यस्तये। प्रशंसनाय त्वत्स्तुतये 1

m In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽष्टकाः । ६००.

त्वेम्नईडिम'ज्ञापनायेत्यथे: । कि सेवनादिसाधनेनेत्याह । पवो- xau कुलिय य कुलिययम्द्‌ थ वा मक्का महिस्ता'। Wu हारेण इता मेघाः wp या तत्रैव जेरते निपातेस पलायंत इत्यर्थः । विंच यत्‌ यदा qut प्रहरणसाधनेनायु घेन qu Ww बा गा: | गच्छसि। तदाणा स्युटा न्यवस्ट॒ञत्‌ | चता दज: । अवास्च,स्मपातयः | पुढपव्यत्यव: ॥ तदयें vul अश्वौ feuqi अध्यतिष्टः? अत्रापि पुरुपव्यत्यय: s यहां यदा चरी अधितिडसिं तदाबारूज: । wed छत्वा वाजा- नानि स पादिलक्षणानि पता घपेकेण सामर्थ्य न रूष | शोषय | प्रव येत्यथ: ॥

॥ अय dest ॥ बह giu fuz यंस्मिं्ा्टस्य्‌'सन्धू ऋचया वात यावा । प्र सूरं ्चक्रं ट'इतादलोकेऽभि स्पधा यासिपद्द् वाह: ux वह | कुतस॑। veg यंस्मिन्‌ । चाकन्‌ । wwe इति t कचा | वात॑न्य । म्बा i Xi सूर:। चक्रं। टदतात्‌। wea । अभि । i

यासिपतू । वञ्चऽवाइः | ५

X इंद्र कुक्समेतच्ांमानस्टपिं प्राप्त स्यूंसन्य । स्यूमकर्मिति ऋुखनाम | तदिच्छंतौ सततगामिनो वा ऋज़ा ऋजुगामिंनौ वात्य वायोः समानवेगावशा.तदोयावश्ी वष [प्रस्थापय । तस्मिन्‌ हविषि निमित नूते सति कुत्स चाकन्‌ । कामयसे |

२१०

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

*

gl

६१० कग्वेदः । तपंयसे वा 'हविरादिक । qeu सूरः प्रेरकः सर्यचव स्वमंडलं खरयचक्र वाभोक आसबे Wi टद्दतात्‌। ऊच्च गसयतु। प्रकाशयत्‌॒ । अय परोक्षेणाह | वज्ञवाहरयभिंद्र; ww. संग्राम gu: शबूनभियासिपत्‌ । अभियातु ॥

॥ इति दिसीयस्य चतुर्थं घोड़ो वग: ॥

॥ अथ wg ॥ sus इंद्र fee siegt हरियो weis । अ ये पश्यन्नर्यमणं सचायोस्वयां "qi वईंमाज्ञा - sued ॥ ६

जघन्वान्‌ । इंद्र । मित्रेरून्‌ । चोद!प्रंहड: । इरि$य! ] अटाच्यूज ।

प्र। ये। पश्यंन्‌। अर्येमणं। सचा । आयो; । तर्या । ज्यूरा: । वहसाना: | wüei ६

है इंद्र इरियः उरिस्यां तइन्‌। त्वं चोदचदृददसोद्नेः स्तौतेः मर्द: सन्‌ अदाशून्‌ अदातुन्‌ few सित्राणां यजमानानामौरचित॒न्‌ वाघकान्‌ तद्दै रिणां मित्रत्वं गच्छतो वा 'जघन्वान्‌ । इतवानणि। fes येःयमणं दातार त्वा ' त्यां प्रपण्यन्‌ पश्यंति ते नरा ययायोमेनुष्यस्दाध्वदर्वादे'ई- ; विलेक्षणात्रत्थ वा सचा सह "p चिमा इवि:प्रदानेन ; त्वयापत्यं कुलस्शापातयितारं पन्नः वदमाना ये संति ते ' अयस्यन्‌। यद्दा वेःयेकणं रां मन्यत्ति त एवं अवंति। uy

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽष्टकः । att

घे नरा अर्यमणं ये कंचिददातार प्रश्‍्यन्‌ पश्यं तर्वाममनंत आयोभ॑ज्ुष्यप्य सचा सदायभूताख्यया यूती: विता बजिता च्यपत्ये qd वसाना ये संति तान्‌ जघग्याग्धवेत्यथ: ॥ ॥ अथ सप्तमो ॥ रपत्कविरिद्रावोसांतौ चां दाचायांपव्ं्णों काः । ait fert सधवा दालुचित्रा नि diui कुर्यवाचं सधि EC ॥ ७

रपंत्‌। कवि: । इंद । अरकऽसांतौ । क्षां। दासायं ।

डपःद्ॅणों । वारितिं। कः ।

कर॑त्‌। तिप्रः। मघऽवा । दानु चित्रा! । नि ‹ quf । कुय॑वाचं । स्टथि। येत्‌ | ७

डे इंद्र त्वां कवि: क्रांतद्श्संनूचानो वा होता३'साता- पर्चनीयस्यात्रस्य लाभे निर्मत्तभृते सति रपत्‌। स्तौति। यद्दा एतत्रामा छपी रपत्‌। अस्तौत्‌ । Ws । तस्थाति- अभूतमन्नं मादा इत्यः । तथा च दासाय आण्सुपचर्पायः चेऽसराय षां ufequavul शव्यां कः । अकरोः। इत्वा भूमावपातय इत्यर्थः ॥ कोरोतेलॉऊ संत्रे घसेति um दथ परोक्तः । मघवा घनबानयमिंद्रस्तिसो quta . दार्थिकपाशकसौमिकरुपा भूमीः चित्यंतरिचद्युरुषा या भूमोदोतुचित्रा दानेन देयेधंनेवी चायनीयाः करत्‌। क्रोति। यद्वा तिक्रोऽयोरजत्िरण्यमयाः पुरोर्दाचुचित्राः

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

cp

६१२ ऋग्वेद! ।

खंडनेन चित्रा अकरोत्‌। तथा gata दुश्योनी स्थाने एतब्रामक त्य राज्ञः प्रोत्यथे वा कुयवाचं क्षितं शब्द्यंतः पेतन्नामानस पुरं wfu संग्रामे नियेत्‌। विंसितवान्‌ i

| wuTesit ॥ सना ता त॑ इंद्र नव्या आगुः सहो नभोऽविरणाय पूर्वी! ।

सितत्परो न भिदो अइँबोनेनमो वधरदेंवस्य पीयोः ॥ ८

सर्नो। ता । ते। इंद । नव्या: । चा । अगुः। सह! । cx | CT पूर्वी: ।

भिनत्‌। पुर: | न। fe अटढबो: | ननस्रः। वध॑ः । E itt २८ :

दे इंद्र ते तब संघंधोनि सना सदातनानि नित्यानि त्रान शोर्याणि नव्या नवतरा इदानींतना uu आगुः। , सगच्छति । स्तृतिव्याजेन ग्राप्नवं तीत्यर्थः । कानि तानीति उच्यते । पूर्वावेळीनेंभो fer ॥ नमेदिसार्थारिक्रप । तदंत- स्येदं रूपं ॥ ता हिंसा अविरणायाविगतरणाय संग्रान- नाशनाय सहः | अस्यवः | तदथ भिदो भेत्तुघीतिका अदेः वोराखरोः पुरो ४न पुरोरपि भिनत्‌ विदारितवार्नास q पुरुषव्यत्यय; । नशष्दय्यार्य [| तथादेव थास्तुत्य य पीयो चिस -कस्याछुर च वधवच्च ननम; । अनमयः । अनुकूलसक रो: ॥॥ यदा ई इंद्र सगा नित्यं तत्तकाले ते तव संबं चिन्यस्ता 'तानि॥ लिंगव्यत्यय; ॥ ताः qui: पुरातन्य आपो नव्या

*

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

ह E

बवितोयोऽष्टकः ३१३ न्ना! स्तुत्याः सत्य आगुः। आगच्छ॑त | किमथ । अविर णाय | अविरमणाय ग्राणिनामविनागाय। तदथं नभो चिंसकान्वंधकान्चा मेघान्‌ सहः। सपणसवारोः। किच अदेवीः पुरोऽवषं णेनादेवनशोलानुद्वापुटवंघान्‌ fus! भिन्रानकरो!। तयादेवस्यादेवनथौलस्य पोयोः प्रतिकूल स्य इत्र वघबंच' ननम! । अ्नमयः ॥

४ अथ नवसो ॥ त्वं धुनिरिंद्र घुनिंमतोऋ णोरपः सोरा न स्ववंतो: । अ यव्स'मुद्रमतिं च्यूर पर्षि पारयां gau wg स्वस्ति | ए स्व॑। धर्नि। XI घॉनमतो: ।:ऋणोः । अपः सोराः। न। स्रपंतो: । अ। यत्‌। समुद्रं । CERE । पर्षि । पार्‌यं। देयं । यदं । खस्ति ॥ « हे इंद्र त्वं धुनिः कंपयिता शूग्णामसि । अतो धूलि- सती: क॑पनोपेतततरंगवतो: । अथवा धुनिनोम जलप्रतिरोध- mre | स एव प्रतिवंघकतया यासां ताहशोरप करणो; । अगमय: | भूमावपातय: | तब हृष्टांतः । स्तयंतीः dw सोरा न। नदोनामेतत्‌। सरणवतोनदौरिब। तदव्संतता

इत्यर्थः | ud छत्वा wocy यत्‌ यदा ससुद्रमति ufa । अतिक्रम्य पूरयस्युदं । तदानीं तये वहुभुभावषि राजर्षो

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

ats ऋग्वेद! ।

स्वस्यविनाश पारय। अपालयः संपूणेजलवषणेन | तथा w संतांतरं त्वमपो यदवे तुवेशायारमय इति ॥

॥ पथ दशमी ॥ त्वसस्मात्गिं द्र विग्धं स्या अटकतंमो नरां श पाता i छ नो विशांसां ret deter बिशामेप॑ टजन जोरदांनुं ॥.९० त्वं अस्मां । इंद्र । fasi) स्था; । WESS । नरां। ₹५पाता । सः। न: | विश्वासां। स्पुघां। सइःऽदाः। विद्यार् । ड५। टजनं। जौरऽदानु' ॥ १० हे इंद्र त्वसस्माकं यिश्‍्वघ विश्वश्मित्रपि काले विश्वप्रकारे” या्ृकतमः। यहा दात्टतस इत्यथः । स्याः। भव । तथा जरां जृप्ातास्मदौयानां पुवझृत्यादिरपाणां वहना[सलुष्पाणां ONPINT रणको भव। अपरो रशव्दो$नवाद:। किंच स त्वं खिखासां स्था सर्वासां स्पर्धोनिमित्तानासस्म वे नानां स शोदास्तासाम्थोय वल्य दाता भव। विद्यामेति गतं | ` इति दितीयस्य चतुर्थ सप्तदशो qe: ॥

सत्यपार्‍यीति पड्चमेकादशं सक्तमागस्यमेंद्र । आद्या - स्कंधोग्रोबो इतो दितोयपादस्य दादशाक्ष रत्वादितरेपां - व्रयाणामष्टाच्ञरत्वाद्च। दितीययेत्यंकुसारिण्युरोद्ठतो वा

2 ^ 3 B cC Public Domain. Digitized by eGangotri

{दतोयोऽष्टकः । 2१५

स्कंधोग्रीयो वेश्युक्ललक्षणसब्भावात्‌ । अंत्यां ल्रिष्टप । शिष्टां- स्तिष्टवं तपदभाघाया urguet त्विति विशेषवचनेनापोदितः तादनुष्टथ: | सस्मि wer त॒ feavdd त्वाद्या wiWt- य्रोवीत्यसुक्रांतं " इितोये स्रसान्ताद्यस्तुचः स्तोत्रियः । wfüfswwuw इति खंडे ufadi मल्यंपायि ते मच एमेनं प्रत्येतन । आ. ८.५.। दूति ॥ | तत्र प्रथमा | सत्यपांयि ते महः पात्र स्येव इरिवो मत्सरो सद्‌: । wat ते हप्णं इदुयो जो संइस्रसांत॑मः ॥ १

सक्ति । प्र्पायि। ते। मंड । प॒ च स्यऽइव। fe:

XE =

WX । मंद: ।

टर्षा ; ते। टष्णे। इंद: | याजी। सहस््ःसातम:॥ १

9 «fer: इरिभ्यां तदनजिंद्र मद्दो महान्‌ पृञ्योऽयं सोमः पान्न सेय तत्पात्रेणेव सोमपालेण यथा धायेते। सोसस्तव्स- इशेन ते त्वया ॥ तीर्थ Gel] यष्टा पाचस्येव ते तव खभूतों अचो मान्‌ सोम इति वा योजना। अपायि। पीयते ॥ 'आशंसाया विर्वाचतत्वाट्गतवद्रयोगः। यतः fusfe अतौ सत्सि। माद्यसि मादयस्व {पा । पाले यथा सोस: पूरते तथात्यधिकं fus मोत्या च मादयखेत्यथे!। यंच wur तेऽभिमतवर्षिक्नो qur । «quis षठो | लत्सरों मदसाघनों महस्तर्प यिता दपा afi eig: ल्लेदयिता । आष्ठादकारो्यर्थः 1

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

a ऋग्वेदः । वाज्यन्नवान्‌ । चंत्नंवायेल्टमिसड्रावादद्ववानितुअच्यते । संच सातमोऽपरिभितदाढतसः सह शपुरुषसंभजनपयामश्ह्यति- यो वा। एवं सहानुभावः सोमः संपादित: । तं faster: ॥ ॥ अथ: द्वितोया ॥

च्मा न॑स्ते गंतु सत्सरो टपा सदो वर ण्य: ।

सहाव इंद्र सानसिः ए'तनापाड़सं॑त्येः | २

आ। नः। ते। गंतु। मव्सरः। wu मर्द! | uum!

संहऽवांत्‌ । इंद्र । सानसिंः। तनाषाट्‌ । असंत्ये; ॥ २

है इंद्र ते त्वा नोऽस्मदीयो मत्सरो मपंणसाधनः सोस गंतु । अआगच्छत्‌। कोहगोःयं । टपा वषेक: । «qun पेयिता । वरेण्यो वरणोयः। | सहावान्‌ सहायवान्‌ सहसा बलेन ;तद्दानवा । सार्नास; संभजनोयः। शतनापाट्‌ श्न सेनाया अभिभविता । अमत्या;विनाथो । Yeu सोसस्त्वा- सागच्छतु। यद्वा उत्तराय इ ट्रपरतया व्याख्येयः। इ yu सहावान्‌ अभ्मइत्तसोमसदायवान्‌ बलवान्वा सानसिर- स्माभि: डंतनापाट, असत्य च्च भवति | | ॥ अथ तीया ।

खं हि अर: सनिता चोदयो aqui cii

_ सहावा द्स्मुमत्रतमोपः ura न शोचिषां | ६

E CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोःटकः 1 NIS mL हि। अर:। सनिता । चोद्य: । मनुप; | रथं । खंदःवांन्‌। दसं । सततं । ओः पालें। न। ह येचा 1९

दे इंद्र त्वं खलु coup सनिता दातासि। अतो मतुषो मानुष्य द्य मे रथं स्यंदनं मनोरथं वा सगंगंमन- साधन यज्नाख्यं रथं वा चोद्यः। प्रेरय। किंच त्वं स॒द्दावान्‌ सोमसहायवान्‌ वलवान्वा भूत्वा द ्य॒मुपच्ञपयितारमब्रतम- कर्माणमननुष्ठायिनसोपः। दइ । किमिव । शोचिषा दोस्या ज्वालयाग्नि: पात्रं न। ख्वाघार पात्रविशेषभिव | यागाधि- कारो सन्‌ यो न यजते तं दहेत्यथे: ।

॥ अथ चतुर्थी ॥

सुषाय यूथं कवे चक्रसोशांन सोज॑सा | à

यच शप्णांय वधं कुत्स' वात व्याश: | ४

सुषाय । उय कवे। चक्र । ईयांनः। सजसा ।

चह। शुप्णांय। वर्ध। कुत्स । ume अश्वे; | ४

हे कवे क्रांतदर्शिबिंद्र ईशानः समर्थः सन्‌ सूयं शू्येद्य॥ सुपो भवंतोति पडेउकवचनस्य दितीयेकवचना- देथः॥ तव्स'बंधो चक्रमेकमोजसा वलेन सामप्योतिथयेन मषाय। SIT: p इंद्स गायजपीति यायजादेशः ॥ पूवं wipe fer एत्रमिंद्रो सुमुपेतोतिदासः। तथा

२१9 CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६१८ ऋग्वेदः

च संचांतर॑ प्राव्यचक्षमटद: सूयैस्य कुव्सायान्यदिति । किंच झुष्णायैतब्रामकाया राय तददघाथं । दितोयाथं वा wat i शण' इंतुमित्यरथः। कुत्स कतनसाधनं qu Wu वातस्य बायोरण्येबांबुवेगेवा्ये यु w: सन्‌ वह । अवद:। शप्सं vg सञ्रमधारयः। यद्दा शप्णवधाय वचमवहः। त च इत्वा तदी यैवा युषे गे मे स्तदुपल चिते स्तदी ये धेने: gu मद्दि- सगमः। शुप्णा्रधनं कुव्सायादा इत्यर्थः । तथा चान्यत्र vi कुव्स' शष्ण इत्येप्वाविय कुत्साय शुष्णनशपमित्यादोति ॥ ॥ अथ पंचमो I

कनि eet हि ते मर्दों (fer तंस उत mg:

wur वेरियोविर्दा मं सोडा visere: | ४

शखिन्‌ऽतंमः। feq ते। सद्‌ः। ययन्तरिन्‌ऽत॑सः 1

उत ४ क्रत': । टत्रऽप्रा । यरिवःऽबिदां । संसोष्टा, । अश्वऽसातंसः | ५

$9 dz ते तब Wwe सोमपानञनितः ufu तस! वलवत्तमः। उत अपि च ते क्रतुः कभ व्यापारोःस्मदर्थो wrfea Wer: | अतिश्येनात्रवान्‌ यशोवान्वा || उभत्रायव्मया- दोनि छंटसोति भसंजाया वाधितत्वात्‌ न लोपः | इ xz 'यश्सातसोऽखोपलचितवइघनदास्य त्तन्न उत्तघातिनों वरिवोबिदा धनय परिचरणच्य वा वेदयितारौ तव मद- क्रतू मंसोडा: । अनुज्ञातवानसि। शन्नधातविनो धनदातारौ

- च स्यातासमित्ममुग्रश्‍मकरोरित्यय:॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोंयो;टक! ! ६१ to ॥ अथ wet ॥ यथा पूर्व"भ्यो जरिस्य' इंद्र सय॑ इवापो न छर्णतेः बभूर्थ । avs wr निविर्दे जोइदीमि विद्यागेषं जगं जोरदांनु ॥ ६ यर्था । पूर्व wn | जरहःभ्य'ः । इंद्र । सय:ऽइव ।: udis gemi वभूयं। 1 , तां।, अनु। ri नि४विदं । जोइवीमि ॥ विद्यांमं 1: इपं । ema wenig ॥.६ 9 इंद्र पूवस्यो, जरिढभ्यः पुरातनेथ्यो गरिभ्यःः स्तोम्यो मय इव वभूथ। मयः wu । सुखस्वरुपमिवाभवः। तइत्‌ स्तोढस्योऽस्मभ्यं सुखो. wai तत्र दृष्टांत! | uud. आपो न। ढपार्तटोद्कान यथा खखकराणीति तहत्‌। तम्मात्तां निविद्‌ त्वद्रीतिकरों faut स्तुतिं eT तुम्यमनु- लोद्दवोर्मि। पुनःपुनः करोमि। यदाः तां निविदमनु॥ दतीयार्दै। पा० :१, ४. ८५, । इत्यभोः कमेप्रवचनोयत्वं |. SAT स्तृत्या त्वा जोइवीमि। पुनःपुनराष्रयासि। विद्या” सेति. व्याख्यातं 0

[. इति. fectus चतुर्थ ऽष्टादथो बगे. .

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३२० क्टगवेद! ।

मत्सि न इति पडचं grex सक्तमागख्यसद्रमानुष्टमं । पूवत्र तुगज्दात्‌ विष्ट्बं तं त्वित्युक्तत्वादंत्या त्रिट्ट्प्‌ । मत्सि ना डत्यनुक्तांतं । विशेषविनियोगो लंगिक

| ॥ ततत्र अयसः ॥

मत्सि नो वसग्रइश्य इंड्रसिंद्रो रपा EEG

ऋधायर्साण इन्वसि शत्रमंति न fefe | !

मत्सिं। नः | वसंगःऽइष्टये। XE) इंदो इतिं। दृषां ।

च्या। विश।

- - . ऋषायमाणः। इन्वसि। श्रं | अंत्थि। न । विंदसि ॥ १

9 इंदो क्व दॉयतः सोस त्यं नो वसइष्टये वस्तीयसो. WI प्राप्तत्यः उक्नलक्षणाय यागाय वेंद्र मत्सि। WIRT: नद त्वमषेंद्र रपा कामानां वर्षिताबिश | अत तथा पीतः सन्‌ ऋधघायमायः शत्रून्‌ हिंसयन्‌ इन्वसि। व्याप्रोसि। ) अतोऽ ति अंतिक ura न. रर्ास। न लक्षते यतः शवव-. ) स्वत्सामध्यन पलायिता अतो न विंदरि। यदोत्तराई इद्रपरतया व्याख्येयः । है इंद्र त्वं तं सोमं पीला ऋषा आणः सन्‌ xeu. अंतिके शत्र विंद्सि |

॥ यथ दितोया | ता वैश्या गिरो य एकअर्धणीनां ।

अनु खधा यमुप्यते ययं न चछ पदुषांः॥ २

A 4 CCE. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोऽटकः। ६२९ सक्मिनू । आ। वेशय। frs यः। एक: ।

~ —

वर्षेणीनां 1

अनु। स्वघा। यं | उप्यते । wig न। wea रर्षा॥२ हे भ्रंतराकन्‌ होतरवा afaenfaz q5 गिरः स्तुतिरूप 'बाच आवेशय । स्थापय | तं :स्तुद्दोत्यय; | च इंदअप पीना ज्ञानवतां मजुप्यागामेक एक एव स्थानोय: E यर्मवेंद्र- सनु स्वघा विशे चण्णेमत्रसुप्यते | दीयत इत्यर्थः । स Wes हषा वर्षेकः सन्‌ wd न यवमिव पक्क' qd यथा चछ पत्‌ । क्रमेणाददते कपका: तदददादत्ते | यक्वा अनु स्वधान्नसाधन ब्रोद्यादिकमुप्यते भूमौ यखंद्रस्य टष्टिरपसनुअहमपेच्योप्यत इत्यथः स च हपा टटेबेपिता स॒ इंद्रो यवं न यवमिव सर्व- बोजमपि चछ पत्‌ । पुनःपुनः करोति | अंकुरयति। इपिः- साघनत्वप्राथख्यमपेच्य यवशब्दः अयुत्तः। एवं सघानुभाय इद्रे गिर आवेगयेति ॥ ॥ अंथ uar यस्य विश्वांनि इस्त॑योः पंच,च्तितीनां qu! स्थाशयंस्व यो una ग्दिव्येवाशनिजोइि॥ ३ wei । विश्वांनि। इस्त॑यो:। ८चं । चितोनां। वर्स । स्पाशर्यस्त् । य: । अन्मःभ,क्‌। दिव्या!डंव । अशर्नि: । जद्ि॥ ३

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३२२ ` करगवेद!1

यस्येद्रत्य wan vw चितोनां। चिर्यात. निषसत्ति गच्छं ति वा चितयो मनुष्या, । पंचानां मनुष्याणां प्रीणर्थिः ताण विश्वा सर्वाणि वरू वसूनि एतानि भवति। देवा जगुप्या: पितर: पशवः पशिणर्येति पंच जनाः। चत्वारो यग निपादपंशसाः पंच जजा इत्यन्य p स TES Us स़ाथयस्। :वाघयस्व योःस्मभ क्‌ अध्यस्य दूतिः odia केन प्रकारेणेति स उच्यते । दिव्या दिवि भवागनिरिव,।, अशनम्‌ ema v wis ॥

, ॥ अय चतुथों ॥ wide समं जि दूणाशं यो न ते जर्य: । spud eu वेद॑नं ददि सिरिच्िदोच्ते | ४

असंन्व'तं । समं । जडि। दुःऽनर्थं। यः। नः।'

ते । सयः। अमप्मस्य । अत्य । das d ददि | fei चित्‌। च्योहते॥ ४

है इंद्र wed सोमाभिपवमकुर्वाणे। त्वामयञंत- facri: । दूण्याशं दुःखेन नागगीयं wu । अय॑ सर्वानुदात्तः

सबं श्द्पर्यायः। अष्टन्‌ सर्वान्‌। यदा सममेकोद्योगेन

अविशेषेण वा जि। तेन :किसपराइसित्यत रार यस्त त्ष सयः। मय इति सखनातु। तत्र wugqe भवति ।

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

E

दितोयो£टक' 1 ६२३ |

-यो कोमेन स्तुत्या वा न शौणाति ते wfwa किचास्य "Was घनसमम्मभ्य' दर्द देडि॥ दद दान इत्यग्पादात्ययेन «edu । छादेः यपो जुक्‌ दॉरिव्यिदोहते । चिदेवाथ1

` च्यरम्द स्तोत dte 1 वहति। प्राप्रोति धन ॥

p अथ पं'चसो ॥ सावो aal (ga qtia सानुषगसत्‌ । दय्याजाविंद्रेस्यंटो प्राबो वपु वाजिनं ॥ ५ आव | यस्य । बिऽवइसः। अकपु । सातुषकू 1

vnda t आजौ। इंट | इंदो इतिं । भ। आवः। वाजेषु ।

ववाजिनं॥ ४

३ इंदो सोम तव यस्य दिवसः स्तोत्रहवोरुपद्िविध- यरििदृकमंबतो यजसानत्याकषपु कंलेप मातुपञ्‌ साइुपग, सातत्यम्षत्‌ । अवेत्‌ । तमावः। त यजमान रक्षसि quafa यया । यहा afa पडो । यं इयोः स्थानयो: परिटढ यमिंद्र डं इंदो यदार्शीपु साशुपगसत्‌ भवे aep: अरण; । यत- भैयो वा । तंवेद्रसगदी संग्राम हे सोम बाजि" तथाच- dd तिद्रं वाजेषु यलेवस्नेप॒ वा निनित्ततूतेप मराव; ॥ प्रा पॅणारच्षय: । पानसमये तपं यित्वा संग्रामसमये ICH SUC जयप्रातगतघनतपरन पारच इत्यर्थः

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

९९४ प्रहगवेद) 1 v अथ घष्ठो v : यवा पूर्व 'भ्यो जरिदढम्य' इंद्र मय॑ इवापो न हंप्यते qudd त्तामनु त्वा निविदं जोहवीसि विद्यामेषं इसे eitis ia यथां । पूर्व eni जरिटट!स्य': इंद्र। भर्व::इव। सपं: । न। EGER 1 वभूथं तां। अनु'। त्वा। नि:विदं। जोक्रवोमि। विद्यास । - इषं । बजन। जोरःदांचु' 1६ यथा पूर्णेष्य इति ष्ठी व्याख्याता | , ॥ इति दितीयष्य चत॒थ एकोनविंशो वर्गः | आ चपेणिम्रा इति पंचचं त्रयोदर्श सक्तमागस्यनेट्र ेष्ट्भं । आ चप णिप्राः पंचेत्यनु्रामणिका i 'होवकणस्त षु ` स्तोसदृदावसः विशेषविनियोग:। ऐ'ट्राणि Sure. च्छन्दान्याबपरन्‌। आ० ७, (२, 1 ति fama | ॥ तत्न प्रथमा 1 आ चंपणिप्रा ट'षभो जनांनां राजा छष्टीनां X «EUH इंद्र; ।

स्यतः; यंवसाच्नवसोप॑ यद्रिन्युज्ञा हरी पणा armate t

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

द्वितीयो४टक: 1 ६२१ व्या) चंपेणिऽप्रा!ः। टृपभः। जर्नानां। राजां ।

झछथ्टोनां | पुयऽद्तः। इद्रः ।

लुतः । ययसान्‌ । अवंसा | eda मट्रिक । युक्ता । हरी इतिं। ट्षणा। आ। यादि vete | १

अयमिंद्रद्वषणिप्रा!ः। चएजयो warn तेषां धना- fear ग्रीणयिता। जनानां सर्वया vau: कामानां वर्धिता i तथा छटीनां। मबुथ्यनासेतत्‌। सवुयाणां राजा स्यामो पुरहतो वइमिराइत: | {इय इंद्रोऽस्माना जानात्वागच्छतु या। उत्तराई: परोनबादः। हे इद स्तुतोऽम्मा। भः अयस्यन्‌ चविर्बचणान्रमिच्छन्‌ अवसावाद्रलावाने Wu या WW wq सद्विक्‌ सदभिमुसख्मंचग्‌ | टया वर्ष क्रो युवानौ चरी अख चुका रथे योजयित्वार्वाङ्‌। अस्मद्भिमुखसाया[ि। समागच्छ ॥

॥ संय दितोया 1 ज्ञेते इषणो टषभासं इद्र ASSI टपरयासो wel:

तो आ तिंड तेभिरा यांझ्यवीङ हवामहे त्वा सत vx सोमं ॥ २ ये। ते। उंशः। दृपभासं। इंद्र । वद्मऽयुजं; ।

टपंऽरथासः। wed । , २१२

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

२३३ ^o qmm । त्ञान्‌। आ। तिठ। तेलि: | आ। याहि। CI व्ह्वांम8 । riw) इंद्र । सोम ॥ २ 9 इंद्र ते तय रूंबंधिनो इषणो वेका सुवानो वर्षे ण- बेतो wr'squrq: Xr ब्रध्मायुजः परिटढेम मंत्रेण usu. माना एपरथासो वर्षणरथवंतः। तंत्र नियुक्ता इत्यथ:। बड्या अत्या अशा ये संति तानातिष्ठ आश्रय । आरोछ ।

तेभिस्तैरवीङ्गदिभिमुखमायाक्ि। आगच्छ। वर्यं च है Vg सोमे सुते त्वा त्वां इवासहे । आद्यास: |

॥ अथ तोया ॥ ष्मा fitu र्यं दं vat ते खुतः सोसः परिपिक्ता मधू नि । : : Wat इप॑स्यां vau छितोनां इरस्या सा प्रवतोमं अ | ja या। तिष्ठ रथं। gd । gui 1 उत: । सोमं; । परिऽसिक्ला | wu fari a auri vu eur । ve | चिचीयां | 'इरिंऽभ्यां। E efe à xat | wu | सद्रिक्‌ | १ $ त्वं रथसातिठ | आश्रय यज्ञगमनाथ। की इ wu ads कामानां । करिमर्थेनिति चेत्‌ उच्यते।

fediatrem i ६२७

के तदथ डपा वर्षकः सोम: उत: । असिपुत; । तथा wx राणि छतक्षीरादीलि परिपिज्ञा। परितः few संपादितानि। यवा सर्घान समुराः सोमरसाक्ममसेय पूरिता; | 'आगमनप्रक्षारठ चते । हे IEWWO वषकेंद्र भर्या वर्षकाय्यां चरिभ्यां wur wd योजयित्वा ferilat वास र निवसतां यजसानानासस्माकसत्तुग्रपाय i चितोनां इृषमेति या योज्य' | प्रवता वेगयता रथेन सद्रिक्‌। सदभिसुखः sisti सदाथिसुर्णे नोपया |

॥ अव wat ॥

सय॑ यज्ञो देवया अयं भिवेष॑.इमा ब्रह्म।स्वर्याभंद्र सोम॑ः;

siti विरा तु xim x'aife पिं: निषद्य.वि सुंचा à Eu c 8 है सयं । यज्ञ: | देवऽयांः । अयं। मियेघ: । इमा । afar अथं । vec सोम: |: स्तोणं। बच्दि!। या । तु:। गक XI याहि t fas i fedi fri सुच। उरी इतिं। uds ्द्रगेयेपु सध्येष्षह:ड॒ छांरियोजनग्रचच्य याञ्या।

अस्निष्रोभोःत्यग्निशोम इति खंडे दलितं । अयं «sit देवया wd भियेध इतोतरेषु। आ”? ६, ११;। इति ॥ हे इंद्र अयं

सन्नो. देवया दवान्‌. गच्छक्षवति. तथायं यज्ञो मियेध: । मेधः.

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

go

दरद फ्रगवेद: । मश! | पश्वे सेध इत्ति हि झुतिः। इमा इसानि वद्याखि n ९० मंत्रा; | अर्थ रुतः सोम: । स्तोण बच्चि। आसनायास्तुतः दर्भा; | एते पदायस्‍्वदुच्चिता एरं संपादिता:। है शन्त ua तु पुनः किसत्युक्ते आ फ्रयाहि। प्रजनन शो प्र- मागच्छ। आगत्य च निष वचियपविश्य fua सोन । axáfavifavzaama इरी अशनो विसुच । वियोजय: छांद्सो quur: || .॥ पप्रथ .पंचमी ॥ wit wea इंदर याह्ा्वीडप नहांणि सान्यस्थ॑ कारो: + विद्याम.वस्तोरद॑सा स्टयांत विद्यामेषं टजनं जीरदानुं ॥ ५ ` सो इूति। रुऽस्तुंतः। इंद्र | यादि । अर्वाङ्‌ । उप॑ । ब्रह्मणि । मान्यस्य। कारोः | विद्यांसं | वस्त: । अव॑ सः | mug विद्याम । sd geri! जोरःदानुं॥ ५ हे इद्र रष्टतोःस्मानि. wer स्तुतः सन्‌ अवाङ्‌ अम्मः दभिमखमायाडि। आगच्छेय | wr बिखंधय। किसुदिश्य । मान्बत्य साननीयप्य कारोः sYqwiq: कातंर्यजमानस्यः वा ब्रद्माणि संत्रानुप उपलच्य। ग्ट्गांतः स्तुवंतो$भिमतं अभ्द्यंतो WT वयसवसा त्वद्रक्षणेन रचिताः संतो वस्त्व स्तु CC-0. In Public Domain. Digits by eGangotri

हितीयो४एकः i ६२०

रुखेन संस्तातुमडानि वा सब्प्वद्र:पन्मादिक. विद्याल। waa v | विद्यामेत्यादि व्याख्यातं d ॥ इति दितीयस्य चतुर्थ विंशो वर्ग: ॥

इ स्मेति dud wgd सक्तमागस्यमेंद्रं du! यच

स्मेत्यपुक्तमणिका । विगेपविनियोग: पूयवत्‌ i | तत्र प्रथमा ॥ यह स्या त॑ इंद्र ऋुश्रिस्ति qat वभूय जरिव्टभ्य ऊतो ।

मा न; कार्यं मदर्यतमा घग्विश्वा ते zat qaid sara: ॥ t

यत्‌। ह। स्या। ते। इंद्र । आयुष: । अस्ति । यर्या | बभूथं । जरिष्टःभ्य': । ऊती ।

मा। न!। कामं | महयंत। आ। Wal विश्वा। ते ।

सग्यां । परि । आपंः। आयोः ॥ |

डे इंद्र यत्‌ य यासौ प्रसिशा शुषिः सथत्र चूयमाणा wena तवास्ति यया जरिढव्यः स्तीत्टभ्य ऊती wur रणाय बभूथ । समर्थो भपसि। नोऽस्माकं महयतमस्मा- न्तः कुर्वाणं काममभोष्टं भा धरू । भा धाल्णी;। ते तवः

घधीनि विश्वा सर्वी भोगजातान्याप आप्तव्यानि। यहा विश्वा सर्वा आप आप्ताः झुतय sarete लुष्यस्यो- चिता; । पर्येश्यां। परितो व्याप्रयां |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३३० ऋग्वेद: । ॥ अथ ट्वितोया 7

न घा राजेंद्र आ दंभचो या चु स्वसांरा eue emu .

साप॑दिदसे एतुक्ञां अवेषन्गमन्न इंद्र: सख्या चयंद्च ॥ २ : Per Y

न। घ। राजां। इंद्रः। आ। दभत्‌। नः। या! द्दा स्वसारा | enia i WC

आप: | चित्‌ । यस्मे । रूपत॒का: | अवेषन्‌। गम॑त्‌ ।

नः। इंद्र: । सख्या । व4:। च ॥ २४

सयं राजा राजमान इेश्वरो वेंद्रो नो$च्मदोयानः

कमांणि नादभत्‌ । सबंतो न feni कानीति eu या यानि कर्माण दद्षादिरूपाण्य स्वसारा परस्पर स्वस्ट- _ भूते खयंसरणभूते अहोरा । नु पृरणः। योनौ. em स्थाने छणवंत | दिवचनस्याने ववचनं | कुरुतः | छावः हिंसारणयोच्चः। धिन्विछपव्यो mme! वहलग्रहणा च्छष | तानांद्रोऽप्यनुजानात्वित्यथंः । स्वस्टभतावध्वययज- सानौ वा कुरतः। यष्रा खसारोः'गुलयो योनौ, फवोग्रादनः स्याने यक्त यानि छतबंतम्तानीति. योज्य। विच अस्रः इंद्राय रुतुका. गोभनवलईतन्यापो$एकार्याणि हवीं प्यदेपन्‌ । व्याप्र वाति । नो;डाभ्यसिंद्र सख्या सख्यानि. वयस्‌. प्रधृतम्त च. गसत्‌ । गमयतु, ५

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

{इतोयोऽषटकः1 ३३१ ॥ अथ ढतीया ॥ जेता CE इर्छ जरः योता इवं नाधमानं कोरो। 1 wat ci दाशप॑ उपाक siat गिरो यरि च नों भत्‌ ॥ ३ जेतां। rft । इंद्र: | एत्‌ । sj: | योतां। हवं । नाध॑मानघ्य। कारोः। प्रऽम॑ती | रथं । दारः । उपाके। select fecti aféi च। eret । भृत्‌॥ ३

व्ययभिंद्र: अरो faute: सन्‌ इभिः संग्रामनेटमिमे afa: चितः सन्‌ wes संग्रामेषु जेता जयशोलः गयदूयां तया जाधमानद्य त्वदनग्रचं यांचमानव्य कारो: स्तोतुइेवमा ष्ठानं अोता भबति। फिंच यदि च यदा च अना आत्मनानन्य- प्रेरित एव गिर; स्तुतिyपानि वचांसि स्तोतुन्वो दांतोच्छयिता भूत्‌ भवेत्‌ । तदा दाएपो इविदंत्तवतो यजमान घ्योपाके । समीपनासैतत्‌। समोप एव यागदेगे रथं प्रभत । सस्यक ` प्रमरत्धवति ॥ जेतेत्यादिपु wd" न लोकाब्ययेत्यादिना कर्णि पष्ठीप्रतिपेधः॥ यदा स्तुतिं योतभिच्छति तदा स्वयमेव गौप्न' रथं धावयित्वा यागं प्राप्रोतोत्यथे; ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

FEL] seme 1

॥ अथ चतुर्थों ॥ एवा डेभिरिट्रे ख्वा प्रवाद: var अभि

मित्रियों a i समये इषः स्तवते विर्वांचि सन्नाकरो यर्ञामान च्य

शंसः 18 wa: च$भि!। इंद्र । रायवस्या। Xn! vu.

अभि। मित्रिणः। भूत्‌। स$मर्य | इपः। स्तवते। वि:वांधचि। सत्राऽकर्‌ः।

-- -— - ~~ —

यज॑मानस्य। शंसं; ॥ ४ wafdgt इभिः क्मनिवीइओेयेजभा ने<न्तं क्षो इदि- लंचणमन्र' सुश्रवस्या शोभनात्रच्छयानेच्छवी प्रखाद; । अकर्षण खाद्ता। एब ui! एवमेव पूव यथा तथेब मित्निण; सहायबतोऽप यजमान श शतूनभि भृत्‌ । अभि- भवति। यहा न्ट॒मिट टिनेटभिम रुद्धि! सव्हितो$यसिद्रः खुय्वत्यग प्रखाट! सन्नेवमेब मिलिण ऋतषिग्र पमित्रवतो यजमानघ्याय तद्‌भिमतायाभिभृत्‌ । अभोत्यनथक: । भवति। आभिमुस्येन वा भर्वात | तत्य इविः स्वोछत्य तदभि- सताय भवतीत्ययेः। अथ तयाभूः सन्‌ विवाचि विविधः परुस्मराष्ठानध्वनयुक्ते समय संग्रामे विविधस्तोत्रशस्तध्वनि- wm समयं wer यज्ञे वा तन्निमित्तं यजमानस्य शंसः . शंसक! सन्‌ सत्राकरः फलानां सत्यकार्ययसिंद्र इषो इवि- ` www स्तवते स्तौति ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोऽष्टकः । ३३२ ॥ अय मंचली ॥ eral बये संघव्िंद्र शत्र नभि व्यांम महतो सन्य॑मानान्‌। d त्राता त्वमं नो इप भू विद्यामेषं हजने जौरदांतु' ॥ ५ तर्या । वयं | मघःवन्‌ | इंद्र। au अभि। एम। महतः | सत्यंमानान्‌। त्वं | त्राता। त्वं । ऊ' इतिं। नः। टपे। भूः

विद्यामं | इषं । डजनं। जोरःदांनु' 1४५

डे :मघयन्‌ घनवन्निंद्र त्वया सहायेन वयं यजमानाः महतो मन्यमानान्‌ अतिवलानवध्यान्‌ मन्यमानान्‌ गून" भिप्याम । अभिमवितारो सवैस। हे द्र त्वं बाता त्वमे- वास्राकं रक्षक; । अतस्तवसु त्वमिव नोऽस्माकं ट्धे धनादि वर्धनाय भू: । भव । विद्यामेत्यादि गतं I.

॥ इति दितीयस्य चतुर्थे एकविंशो qii: ॥

पूर्वारदरमिति wed पंचदशं सा WEM । उपत्या ट॒हती | अन्न चयाणां इचानां लोपामुद्रागख्यतच्छिप्यह छ- त्वात्त एवर्षयः। सूक्नप्रतिपाद्योऽयो रतिद्वता। erga मणा । पूर्वो; पट्‌ जायापत्योखोपा मुद्राया अगस्त्यस्य च urat रत्य संवादं आुत्वांतिवासी ब्रह्मचयेत्ये इत्यादी अपग्यदिति । बिशेषविनियोगो लंगिक:

२१७ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३१४ ऋगवेदः । ॥ तत्र प्रथमा । लोतसुद्राड ॥ défcé wed: यमाणा दोषा वस्तोरुषसो sciri: 1 मिनाति frd जरिमा तनूनामप्य d पढौ पंणो

जगस्यः t पूर्वी; । अहं । शरद: | शदमाणा । दोषा: । वस्तों: ।

उषसः | we । भिनातिं। श्रिचं । जरिसा। asit । अपिं। ऊः इति । नु । परत्नो; । duri emer:

S अगस्ता अहं लोपामुद्रा पूर्वी, शरद: पुरातनान- संख्यातान्संवव्सरान्‌ दोषा रात्रोबेस्तोरइ्गन तथा wd जरयंतीरषस उपःकालांच॥ सर्वेत्रात्यंतकालसंयोगे हितोया | अद्यतनकालपयत॑ वइसंवत्सर SICdIS त्वच्छ- अपया शश्रमाणा य़ांताभूवं । इदानीं तु जरिमा जरा तन नामंगानां श्रियं सोंदय मिनाति। शिनस्ति। एवर्माप्र नातुरह्लासोत्यर्थः । अप्यू जु। अधिः संभावनायां। उ दृत्यवधारणे । चु इंति वितक। इदानीमपि कि संभावनीयं । लोके हि प्ली: स्त्रियो टपणः SIC पुरुषा जगस्य! । गच्छेयु; p सभोगं pua अतो सां किमित्यवमन्यसे । इरानोसपि वा संभांवयेत्यथ: ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयो$ष्टक!ः । ५१९ ' ॥ अथ द्वितोया । सा तसेयाह॥ p चिदि पूव ऋतसाप आसन्त्याकं टेवेलिरयंदन्नवानि ।

ते चिदवांन ur तंमापु: ससू नु Un पत्नोरपंनिजेगम्यः | २

से। चित्‌ । हि) पूर्व । ऋतऽसापंः । आसंन्‌। साकं। देवेभिः । अव॑दन्‌ । ऋतानिं।

ते। चित्‌। अवं । अख: । नहि। sd iem | से। ऊः इतिं। छु। TIBET जासु: २

है पते अगख्य ये चिद येऽपि तु पूव पुरातना ऋतसापः सत्म्यापयितारो व्याप्त वाना मद्पंय आसन्‌ ते -देवेमि- देवे; साकं ww ऋतात्ि . सत्यवावयान्यवद्न्‌ । वदंति! ये

' झच्चन्तपो यज्ञ' यातुतिषंति ये च देववाब्यानि देवस्मति

रूपाणण वद्दंति। ते चित्‌। चिदप्यथ्‌। ते चिद्वाछ्‌ः । आअवचक्षिपंति रेतः ॥ खतिरुपस्टशो विमोचने यतते॥ ते नह्य'तसापु: । नदि ब्रह्मचयौदेरंतं माप्न,वन्‌ । त्रह्मचयं- मानपिदर्कालगसनमपि कुषंतीत्यर्थः । तथा पत्नी: पत्ना तपस्यमाना दपलिर्भोगवणेवोः पतिभिः wu सस सु जगम्य्‌ : । उ fefe पूरणो | संगच्छेरन्‌ । अतस्व कथ WI 'नातुभवसोत्यथ; ;

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६२६ “ऋग्वेद 1 ॥ अथ त्टतोया । अगस्यस्तामाह ॥ न झपा xtd यद्वंति देवा विश्वा इत्सथों अभ्य अवाव। जयावेदत्र ्तनौंयमािं यत्मम्यंचा मिथुनावभ्यजाव | ३ न। छर्पा। यातं | यत्‌। अ्ँति। देवाः। विशः । इत्‌ । स्ट्रभेः। अभि । अग्नवाव। ज्ञयांव | इत्‌। अत्रं। शतःनौंथं । आर्जि। यत्‌। ger «ti लिथुनी। अभि। अजव | ३ - भो; ufa लया संया न छपा यांतं । व्यथं नेव खिदरला- वास्यां । यत्‌ यस्माद्देवा अबंति।. रंति ade प्रीत देवा; । विश्वाः सर्वाः सुधोऽभ्यञ्चवाव । अभितो Smau । - अत्राखिन्स सारे गतनीयमपरिमितभोगप्राप्तिसाघनमाजिं aufü परखरं जयाव। जयलक्षणं छरतसंग्रामं वा जयाव। यत्‌ यसमन्सस्यंचा सम्यक्‌ परसखरं गच्छंतो प्रजयंतो वा मिथुना भियुनौ स्त्रोपुरुपदपी संतावभ्यजाव। त्वं चाइसपि

' प्ररख़रमभिजयावेत्येयं तयोक्तं संभोगं संभावयामास |

॥ अथ चतुर्ध्याप्पगर्य आदः ॥ नदस्य॑ मा रुधत; काम आगंन्नित आजांतो अमुतः

E st à लोपांसुद्रा vid नो रिणाति घीरमधीरा धयति

E नसत ॥४

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितीबो टक: । | ६३७

mes मा । रुघत: I काम: | आ । अगन्‌। इतः d चया$्जांत: । wig: t कुर्त:। चित्‌।

लोपांसुद्रा । हषंणं। नि। रिणाति। घीरं। अधीरा ।

wafa । श्वमतें ॥ ४

हे जाये नदश नदनस्य जपशब्इचितुरजपाध्ययनकतु:। रूधतो रेतो निर्‌ ने झाचर्यमार्थितच्य॥ उभे कर्मणि ugit i कतक्तणक्षणं मां काम आगन्‌ । भांगमत्‌ | नदृस्य मा Ws काम; आगनदिति fee: ४.'२.॥ Ul इतोरिति उच्यते | दतस्वव्स'गमनि्भि नात्‌ तथामुतो वसंतादिकालात्‌ . कुतच्यिल्कारणादाजातः uda उत्पन्न: wur इत एतल्लोक- जनितादसुतो लोकांतरजनितादा कुतञ्चिन्निमित्तात्कात्‌। कथमिति उच्यते इयं .लोपसुद्रा टपणं रेतसः प्रवतेकं माँ नौरिणाति। नितरां गच्छत। किंच धीरं घीमतं नियमा- दविचालिनं वसंतं सदाप्राणं मददावलमधीरा कातरेषा योपिइयति। उपसुक्तां॥

यअयानयोदेपत्योः संभोगसंलाप त्वा तग्रायचचित्तं चिकोपु रुत्तराभ्यामाह । अनयोरविनियोगः यौनकेनोह्ोः । इमं तु सोममित्येते दे ऋचौ. प्रयतो जपन्‌। सर्वारकामान- वाप्नोति पापेस्यद प्रसुअते | feto (, 34,1 इति ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

|

LINN

^

३८ semet! ॥ तयोसेध्ये प्रथमा क्ते पंचमौ ॥ दसं जु सोममंतिंतो चस, पौतसुप॑ दुवे । "C तस, vwd पुलुकामो fe सत्य: | ५ - si सोमं । अंतिंत; dr t पीतं । उप॑ । qd यत्‌ । sti ब्याग; । चझस। तत्‌। ड। छड़तु।

पुलुऽकामं: | चि। सत्यः ॥ ५

उपेत्य गनसा प्राप्य प्राथयते। कि जवोति। उच्यते | यदागो गुरवो; कामप्रलापय्रवणविपयं पापं चछम झृतबंतो वयं तत्‌ तस्मादागसः स सोमः रू सम्यक्‌ SQ । रखयतु । प्रापजनितदुःखं मा करोतित्यर्थः । स त्मापसजञुसुञ्यमानं आथेनया कथं लुप्यत इत्यत आइ। दि यस्मासत्या uu ' पुलुकामो वहुकामनावान्‌ | अव्येनेव कमेणा वइकामाना- कालयति। यस्मादेवं तस्मात्परिद्रेत्यथ; । यद्यायमपवजनी- | यतया माप्यत इवेत्वाह । पुरकासो fg खलु wel: क्रामहतः ' सन्‌ कामेन निरुष एव यतेते। अतस्तयोरुस्य SW: । / तच्छन्द्मवणदोपोऽपिं ग्रामादिक्रोऽस्माकं प्राप्त न सोमेन प्ररिरसेव्य ला; । चद्वायं मंत्रचंद्रपरो व्याख्येयो मनसो- ऽभिमानिलाञच तस्य पापल्याप मनस्येव संभावितत्वात्‌ । safer spar, पोतं ददर्यास्दतभित्यथंः | fad स्पष्टं [ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

“डितोयोऽष्टकः। ६ ३८. ॥ अथ विनियुज्ञयोम ध्ये घितीयया «i पछ्यांतेवास्याड ॥ अगस्यः uere खनित्रैः प्रजासप॑त्यं वल॑सि च्छसांनः उभौ वषयी टविगग्रः पुपोष सत्या देवेप्वा थ्री जगास ॥ ३ wir । खन॑मानः । खनित्रः । भःजां । अपत्ये । बलं | इच्छमानः । उक्ष । वर्टी । ऋषिं:। ea पुपोप। सत्या: । देवेष । आऽश्िपंः। जगास ॥ ६ अयमगल्यो महरा: स्वनितेः फल व्योत्पादनसाधनेज्ञ- स्तोब्रादभिः खनमानः फलमभिसतमुत्पाद्यन्‌ अरजां ग्रकापप्ण पुनःपुन्जायसानःमपत्यं कुल त्यापतनसाधनं पुत्रादिकं वलं चेच्छमानः सन्‌ । यदा प्रजां रत्यादिरुपां चेच्छन्‌ कटपरतोंद्रियद्रटा म'हानुभाव उग्र उद ण: dure संचरत्न प्यपाप: सच॒नो aur up ब्णनीयावाकारो कामं च WWW

पुपोष । सत्या आशिपो देवेषु देवेन्यो जगाम । प्राप्रवान्‌ । यतोऽयं महानुभावस्तस्मान्पातोत्यथ: ॥

॥ इति इितोयस्थ चत rft यग; ॥ ॥ इति प्रथमे मंडले व्रयोबिंगोऽतुवाकः ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६४० ente ।

अथ चठुविथऽनुवाके ` द्वाद सूक्तानि। तक्र gs रजांसोति दशच प्रथमं सज्ञमागस्य॑ yu! quifeufc- साषयेद्मादिसुक्तपंचकमाम्बिनं | युवोद शा खिन॑ वेत्यनुद्भस- fami एतदादोनि ढतीयवर्जितानि पंच सज्कानि प्रात- रनुवाकाश्िनग ज्यो लेष्टुमे चंदि विनिद्चक्तान। अथा- {खिन इति खडे सूत्रितं iust रजांसीति पंचानां छतोय- मुदरेत्‌। अआ° ४. १५ । इति ॥ ॥ तत्र प्रथमा | युवो रजासि रूयमांसो अशवा रथो qat पर्यण/सि «eq । डिरख्या वां पवर्य; प्रपायन्मध्वः पिर्वंता उपसंः सचेथे It चुवो:। रजेंसि। चःयमांसः। अश्वाः । रथ: । यत्‌। वा! पार । अणोसि। दीय॑त्‌।

fecerat: | वां । पवयः । प्रपायन्‌ । मध्व': । तिवंतौ । उष॑ः। सचेथे इत्तिं ॥ १

3 अश्विनौ सुधोयंवयोरश्या रथवोड़ारों रजांसि रंजकान्‌ लोकान्‌ खवकास: शोभननियमनाः। लोकत्रय संचारिण इत्यर्थः । uva यत्‌ यदा वां रयोःयास्य- रणोयानभिमतदेशान्‌ पारदीयत्‌। परगच्छेत्‌। मरितो गच्छति बा। तदेत्यथ: » दीयतिःतिक्म दीयति तवा- 'तोति त्रसं पाठात्‌॥ बिच लदानमनकाले बां दयोः

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

(इतीयोऽष्टकः । ast

पंबयी व्रां रथनेसयो वा हिरण्या दिरण्मया: wur d अ्रव्णंत्यमिसतं । यद्दा ठिरण्ययानि पवयो मधुपाब्राणि वां घुवास्यासथीय | यच्मादेबं तस्मादुवां wu मटुनो Wu. सहणस्य सोमरसस्य॥ कंमेणि पी ॥ सोमरस पिवंता- बास्वादयंतावुपस्त उप.संबंधिनि काले सचेथे । यज्ञ संगच्छ थे अत्र क्रमो न विवज्ञित:। उपःकाल एवागत्य मधुर सोभरसं पिवंतमित्यथे: ॥ p अथं हितोया ४ . युवसत्यस्थाव॑ नक्षथो यदिपंत्मनो नय॑स्य प्रयेज्यो: । ससा यदा विश्वगूर्तो भरांति बाजायेई' सधुपाविषे चं ॥२ wd । अत्यंस्थ। अवं । न्यः | यत्‌। वि$पंमन: |

मयस्य । भ्रऽय॑ज्योः i खतां । यत्‌। बाँ । वि्वयूतो इतिं बिशऽगूतों । भराति ।

वालाय। देई । सधुःपौ | इपे । च॥ २

अद्यिनौ युवं qut यद्त्छास्यातनशोलस्य सततसं- चारिणो विपत्मनो विविधगमनस्य विचित्रगसनस्य या नयस्य मनुष्याणां हितस्य प्रयज्योः Gu gue एतानि कर्म लि पहंग्रतानि €mud रथमव अवस्तात्‌ तदुदयात्पूव न्षथः । व्याप्त यो देवयजन गंतु । शिंच यत्‌ यटा हे विश्च 'यूर्तों सवेस्तृत्वौ स्य दोह. uf या यां सुपयो: स्सा स्वस्या नोया स्वयंसारिणो वोपा अराति । पोपते। त्वदागमनाय

२१४

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३३२ उगवे: । प्रभातं करोति। यदा हे मघुपौ सधुरंध्य सोसर'संस्म पातारौ झुबां यजमानो वाजाय वलाय गममाय वा Y मभूताद्रायेहे । स्तौति तदा रथं प्राप्रू थ इत्यथे, ॥

॥ अथ तोया । युवं wd उस्तियांयाम घत्तं पक्ासामायामव पूव्य गो; ।

अंतर्यनिनो वातप, चारो न शचियंजंबे यिन्‌ | ₹

_ युब्रं । पयः । उर्खियांयां । अघत्तं । पक्ष । आसायं ।

wd पृव्य । गोः अंत: यत्‌ । वनिन: | वां। ऋतण, इत्थ तऽप्ण, |

छारः। न। शर्चिं: यञ॑ते। इविश्यांनू | ३

हे अखिनो युवं युवार्मु्तयायां। गोनामेतत्‌ भोगात्खाविण्यां गवि पयोऽघत्तं। अधारयतं। स्थापित- वंतो। तथामायामपक्षायां पक्ष परिपक्ष' सोगयोग्यं गोसं- ंघि qui पूव्यं qdwd तत्रेवोत्पन्रमव अवस्तादघार्यतं । राब चीरमुत्पाद्य पुनर्भोगाय थक तवं तावित्यर्थः 1 यत्‌ यच्यात्‌ ह uuu सत्यस्तरूपौ यज्नियद्विर्भचयितारो वा डे अश्विनौ यां वनिन उदकवत उदकोपर्लाक्ततहषिसतो यन्नत्यांतमध्ये इविभान्‌ प्रदेयहविपा तदान्‌ शचिः शद्दो वजमानो यजते। पूजयति युवां। तसादेवमकुरतं T यरेवं यजमानः करोति तदेत्यर्थः । ततत हांत: । वनिनो वनसंवंधिदक्षसभूडस्यातमध्ये धारो म। चोर इय। स यथा जागरूको वतते तथा यजमानोऽपोत्यथ!

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयो£टक: i ६३३ ॥ अथ चत॒र्थी ॥ qd ह घमं भएंसंतसत्रवेऽपो न चोदोऽदृणीतमेषे i ad — पर्यइटी रष्येव चक्रा प्रति i यंति मध्व: T 1 f evi wei मर्धुःसंत । यत्रये। अपः। न। नोद: ।- IET : तत्‌ । ati नरौ । अश्विना । xdirefu: 1 रष्याऽइव । चक्रा। x8 dii qw: rs

सत्रेतिहासमाइः। प्रवग्यण प्रचरंतमत्तिं राक्षसास्तप्त घर्मःपातयन्‌ । स च तप्यमानोऽश्विनौ qum तो च स्तुत्या हृषटममसावरचतामिति । अपरेऽग्नो चिप्तमपालयता- मित्याइरिति। 9 अशिनो wd wat भधुसंतं पयोष्टत- रुमास्यां सधुभ्यां तदंतं घमं I प्रवग्यमेषे सोख्यमिच्छतेऽ- त्रय were. महप ये चोदः चोदांसि चोद्यमानान्ययो न उद्कामोबाट्ष्णीतं । अवारयतं । यणं शेत्यखखं सतवंतौ । ताघर्मसकागाङ्गचितवानित्यर्थः। यद्दा अत्रये चोद: । उद- कनामैंतव्‌ । eub शेत्यं लच्यते । अपः चोदो न। ww इति www दितोया | उदकानां शेत्यं यथा भवति तद्वत्‌ । wet तरे त॒ घमं दोपमरिन सधमंत छत्वाटणोतं । रुखयतमित्यथ: तथा च संत्रांतर pw घस सोस्यावंतम्र्‍य इति । तत्रस्मात्‌

यझआादेवं {तस्मात्‌ है नरौ नेतारौ नगक्रारौ वाखिना C-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६४४ ऋग्वेदः । अखिलनो वां युवास्यां पःवद्दडिः । पएरित्यम्मेनौस । अग्निः पणरासीदित्यादिख्तेः। यद्वा पशप्रियत्वाग्रशरित्युच्यते । तय्याम्नेरिष्टिसिवति। अग्नो यागः सर्वो quw प्रवतत इति शेपः। खनं सर्बललासमालमेत यो दुव्राह्मण सोमं पिपासेदित्यादिनाप्यम्बिस्यां पशवि हितः | तथा अध्वयो मघसहृथाः सोमरसा अपि युवास्यां प्रति यंति । अभिगच्छति तत्र हांत: । र्येव चक्रा । रयसंबंधीनि चक्रा चक्ताणौव । तानि यथा प्रवणदेयमभिगच्छंति aq १ ॥ wu . पंचमी i स्मा वाँ दानायं वतीय दस्रा गोरोइँणं तौग्रगो न fefa': i प्यप: शोणो संचते माईना यां चूर्णो वामच्तर इंसो यजत्रा ॥ ५ आ। बां-। दानायं। वरतोय। दखा । गोः | ओईन ।

emm psa fifa: |

अप: | चोष्णे इतिं। सचते। माहिंना । वां । जूणे: । «ti wer । भं॑सः। यजत्रा | ५

है wur थवणासुपच्तपयितारावचिनौ वां grau

नायाद्भिमताय युवाभ्यां वाददयितुमावरतोय | च्यावर्त- याभि यागरेशं | इतेरं तभ वितस्थथ्थ स्पेदं | केन साधनेनेति

ERE गो;ज्हुतिफपराया, 98:8 13 8 FERE झा धनेन ।

fediquem: i PETI

यहा आवतंनकाल उच्यते । गोगंत्रा उपसो वहनेन | 'जित्रिर्जोणो जयथोलो वा तोग्रगो न तग्राख्यच्य राज: EC भुव्यरिव। स॒ यथा शलुभिः उंताच्य wag पारितो चुवां परितोग्य खोबाराय ससमीपमागयत तद्ददित्ययः । इममा- ख्यायिका gut ड सुञ्य,मंडसः पियो नासत्या sus fa- त्यादिषु प्रशिषा च । किमाययेमडभावतेयासोति । fag अपः क्षोणो। अप इत्यंतरिक्तनाम। क्षोणोति शथियो- जाम । शवाध्थिव्यावषि वां युवयोसौ हिना जाइाओःन युववयो: प्रसादेन सर्वापकारिण्याविति ख्यातिं सब प्रदेश- व्यापित्वं वा सचते प्रत्येक । यदा वां मा्िन्ता यजमानो द्यावाष्टयध्यो सचते। विच है यजत्रा यटव्यौ प्रसादाद्य- wfre जरया जोणाग: स्बंहसः पापाज्नरालच पाण” स॒याच्ु्विरकालव्यासो दोघेजोबो भूयात्‌। यहा हें यजबा याँ प्रसादाज्जू्णों जोर्णों यजमानो इसो इरितस velut उत्तलक्षणानि सोमरसष्पाण्य्द्कानि sut घोरां | सप्तम्यर्थं wuw । भूम्यां ःचिरकालमच्षुव्योत; सन्‌ मिना साचाद्ेएन सचते | दितोयो बामत्ययमादरथंः ॥

॥ इति ितोयस्य चतुर्थ ब्रयोबियो बगे: | ॥ अथ wet n नि aqui fee: खदानू उप॑ warf; नयः पुरंधिं । ग्रेपदेषदातो न चरिरा महे ददे झुरतो न वाजं ॥ ६

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६४६ qmm । नि । यत्‌ | चुवेये इतिं । निःयुत: । रदान इतिं सःदानू। वप । स्वघा्सि | स्ट्रजथः। पुरिंऽिं।

प्रषत्‌ । वेषंत्‌ । वातंः। न। सार! | आ। महे । ददे। WSAd: | ना वाज A

$ सुदानू थोभनदानावश्िनौ यत्‌ यदा नियुतोःशखान्‌ नियुवेधे । नियु जाथे। नियोजयथः । ताभिरसाद्यज्ञगमनाय संयुक्तो भवथ: । तदा खथाभिरत्र स्तकारणेरदकोर्वा पुरंधि बहनां ardt थिवीसुपस्टजथः। एवं च सति सर; स्तोतायं यजमानो वातो न वायुरिव तइत्‌ fep युवां मेपत्‌। लपेयत । देपत्‌। व्याप्रोतु । कामयतां वा | प्रोणा- तेवतेच्च लेटि रूपे | अनंतरं खव्तो न अतिप्रथस्तोपाद्कि- मेवानिव वाजमञ्न' महे महत्त्वायायं यजमान SRI साद्त्ते। स्वोकरोति ॥ आङो दो नास्यविद्दरण इृत्यामने- प्रटं । लोपस्त भ्ामनेपदेप्विति तलोप: । यहा छादसे लिटि रुपं | xeu स्वमदत्त्वाय युयोमेव तर्पयत्वित्यर्थ: |

॥ अथ सप्तमो a वयं चिदि यं जरितारः सत्या विपन्यामहे वि पण्णिडिताबांन्‌ । अर्धा ffe झांखिनावनिंदा पाथो हि सा

टपणावंतिदेव | ७ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽष्टकः i ३8० वयं । चित्‌ । दि। वाँ । जरितारः । सत्याः । दपर 1 zu We I रत बाग | अर्ध। feq t हि। स्म। अख्िनो। अनिंद्या । पाय;

हि। स्म। vudti अंतिःदेवं1 ७

wd चिंदि वयमपि जरितास्तव स्तोतारः सत्याः सत्य फलाः संतो विपन्यामहे | विविषं स्तुमः। पणिः पणाघारो द्रोणकलशो विदितवान्‌। स्थापितरसवानासोत्‌। यचा पणणईणिङ्‌ लुस हो$यडा चितवान्‌ नियतघनो घनाव्योऽप्यः यथा वि। faqsuat ॥ उपसर्ग झयुतेयोग्यक्रियाध्यादारः ॥ अघ अपि च चिदि म । एते ad पूरणाः । है अशिनो अन्यद्या। प्रशस्मनामेतत्‌। है ware suu हे कासानां वर्षितारी युवाम॑तिदेव देवानामतिके पाथ: । सोमं fier: t यद्वा अंतिके वर्तमान देवान्माप्रवानं सोममिति योज्य ॥

॥ ames i siat चादि पांश्विनावत झून्विक द्रव्य प्रखवंणस्थ सातौ ।

verit नरां दपु प्रश॑स्त: काराधुनोव चितयव्सं : | ८ T TE &i " अखिनौ । अनु । सून्‌।

न fiar ESO सातो । IET xi EE E IRSE S

रि femi स्ख; ५८

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

ws smi

S अश्विनौ qut । चिदि सेति त्रय: पूरणाः। अशु यून प्रतिदिन fauzer विशिद्योष्णझूपदुःखद्भावणसर विविघरो- रूयमाणद्रवणवतो वा प्रत्नवणस7 छच्यदकसंग्त्या यसा सातौ लामे निनित्तभूते सत्यगरतर एतच्रामा मदर्षिनेरां aui कम निवोदकानां मनुप्याणा CEN येषु TEXT सतुप्याः संति तेषु प्रशस्त: प्रगसातरो$यं www रपरिमितः स्तोत्र च्ितयत्‌। चेतयति स्तुत्या watwafe तत्र इष्टात: | कारा- धनोव । कारा शब्द: । तसा घनयितोत्मादयिता शंखानिः स इय। यडद्देतदप्यगस्ताविशेपण' | कारः शब्द्यिता होचादि:। तसय धनिः कंपयिता प्रेरक wai इवेति संप्रताथ। अल्तुरपमार्थसः संम्रतार्थ प्रयोग इति fus |

। अथ नवमी ॥ x uud «fem रथ प्र eigr याथो मनुषो न होतां । ` स्तत सरिग्य' उत वा ped नासंत्या इयिषाचं; ` स्याम ॥ 2 र प्र। यत्‌ । WES इतिं। मडिना । रघस्य । प्र।

स्यंद्रा। याय: । मनुष: | न । होता ।

घत्त । सूरिध्य : | उत। wrapped । गासंत्या)

=

रयिसाचः। स्यास | ८

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितीयोऽटकः । ६४८.

` हे अग्दिनो qat रथत्यागमनसाधनस्य सहिना महत्त्वेन यत्‌ यव्माग्रवपेथे । घारयथो यज्नं । यद्दा रथ अ स्वगेंगमन- साधनत्य यागय् i बद्दत: | तथा है wer स्मंदनथोलो युवा याय: । गच्छय: । स्वस्थानं यत्तारंभ आगच्छथ: यज्ञस- सासो पुनग च्छयच्य। तत्र हृष्टातः। मनुषो होता Wu यजमानस्य होता यथा य्नप्रारंभ आगच्छति "fu निदत्त पुनरपगच्छति तदत्‌। आगमनसमये ufo: स्तोब्स्यो धत्त'। धारयतं फलं । उत वा स्वःवंग शोभनाश्व- ws धत्त' । नासत्या। wes अयौ सत्यौ । न असत्यो जासत्यो | हे तायो त्वदनुग्रदादरयिसाचो धनसमवायिनः स्याम। भवेम ॥

॥ अय दगमी ॥ तं वां रथं यदमद्या va स्तोमं रश्विना रुविताय wel । अरिंडनोमि परि द्या्मिमान विद्यामेपं esi | जौरदांनं ॥ १०

तं। यां। र्‌थं। वयं | अद्य । इवेम। स्तोमे; । अश्ििना l werd T ; oe

अरिंदानेभिं T pst i इयानं । विद्याम । इयं । हजने । जोरदांतुं | १० `

' हे भम्बिना हे अश्विनो वां युवयो: संवंधिनं शोघगमनेन

स्तुत्यं रथं ,वयसगस्या अद्याद्रिन्‌ ew vw २१९

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

33 "3

s

६१० qr १

आप्नयेम । {केन साधनेनेति उचते। स्तोमे: स्तोत्रैः । fad । सबिताव । षटु गरापे। कोहं । नव्यं । स्तुत्य नूतन वा। तयारिष्टनेसिं। अिसितचक्रवलयं द्यां परो- यानं सुलोकव्य परितो गच्छंतं । विद्यामेत्याडि गतं ॥

। इति दितीयस्य चतुर्थे चतविशो वर्ग: ॥

कदु प्रेछाविति नबचं द्वितोयं सत्तमागस्यः ्रेट्टममाश्तिन । wg नवेत्यनुक्रांतं । आतरशुयाकाश्चिनशस्रयोषि नियोगः पू सूज्ञ एवो ज्ञः । ॥ तब्र प्रयसा ॥ कडु प्रेष॑विषां रंयौणामंध्वयेता यदूंबिनोयो अपां 1 , अयं spat अछत प्रभ॑स्ति वसुंधितो अवितारा जनामां | १ कत्‌ । ऊः इतिं। मरेढे।। इथां । रयोणां । अध्वयता । यत्‌ | उत्‌ऽनिनोथः । अपां । wd वां। यज्ञः। अझत। प्रऽ॑स्ति। वसुंधितो इति

. वसंऽधितो। अवितारा। जनानां ॥ १

डे wet dut म्रियतमौ वां युवां कदु कदा भविष्यति इपामि्यमाणानामन्नानां। कम प्थि weit । अन्नानि घनागि चोत्रिनीयः। d ग्रापयथः। अध्वयंताभ्वरं । पारयितु-

fedt युवासपां हययुदकाना टछुटकानि wifasiw: ! CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दवितोयोऽष्टकः । . ९५१.

ऊतश्शमघः प्रापयथ इति यत्‌ तत्‌ कदा । कस्मादेवमुप्यत इति उच्यते । अयं यज्ञोऽस्माभिरनुढोयमानो वा युवयोरेव ग्रयस्तिं प्रथंसां स्तुतमरुत।!करोति.। यक्त शंसनोयानि शज्लाणि चुवामेव ग्रशंसंतीत्यर्थः। यस्मादेवं तस्मात्‌ हे बरुधिती बछनो घनल्य धातारौ. वस्तव्यकर्माणी तया है

' जनानामवितारावुत्तलक्षणौ wat कदात्रानां धनानां चः दातारौ. भवथ इति ॥

॥.अथ दितोया |

आग वासशांस: शुच॑यः पयस्या यादरइसोः दिव्यासो अत्याः ।

' सनोनुवो रपंणो dtav er एइ खराजों. अश्विना वचंतु॥२

आा। वां। अर्खास: | शर्चद/ | पय:६पा! 6 बात$र॑'इस: | दिव्यास:। wie: प

सनःऽजुयंः । हर्ष! । वोतःर'छा: । आ। दूह |

स्व5राज: | अखिनां। yg. २

अश्विनो. शोभनाशखयुक्नी वा सुवामखासो दभटोयाः इद्धास्मिन्यक्ञ आवइतु प्रापयंत॒ । च्यवशिष्टान्यश्व विशेषणा नि । कौहशास्तें। शुचयः शबा. दीप्ता UT पयक्मा टद्युदकस्य प्रातारः। वातरइसो. यायुवेगाः. दिव्या दिविभवा; । अत्या;

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

m. P"

२५२ sp

अतनथीला: । मनोशुवों मगोजबा: | टपणो वषं का युवन बुत्यर्थः । वीताः कातषछा वपुष्यंत इत्यर्थः । स्वराजः खयतेब राजमानाः | इंहशा भवंतु ॥

॥ अथ त्तोया | आ यां रथोऽवमिने प्रवत्वॉन्ट्डप्रयंधरः उविताय wer t vh खातारा मनसो जवोयान'इंपूर्वो det

घिण्ण्या वः ॥ ३

आ। वां। रथंः। अवनिः। न। प्रवत्वानू । स्ट्प्रऽवंघरः । सुविताय। गम्याः o

इप्णंः। स्थातारा । मनेसः। जवोंयान्‌ | अहंऽपूवः 1

यजतः । धिष्ण्या । यः ॥ ३

पूर्वे मंत्रेःश्वव्या जेना श्यिनो रागममसुक्षं । अनेज रथव्यर जेनोअते। हे घिष्णगा उत्रतण्यानार्डी स्थातारा स्वरथाधि- 'छानो वां युवयोयी रथोऽस्ति स विताय शोभनफलाया” गस्याः। अग्रद्ध्ममागच्छतठु | पुतपञ्यत्ययः। कोहशो रथ दति स विशेष्यते | अवनिन प्रवत्वान्‌ भूसिरिवात्यंतविस्तार- * यान्‌ । झप्रवंधुरों बिस्तोणेपुरोभाग: | उष्णों uds - सनसो$पि जवीयान्‌ सनोवेगवानित्ययः । अपूर्वा इंका र्‌" ` पूर्वी wee वात्यदार;। यजतो यथ्टव्य:। Veut रुख

cC SERIUic Domain. Digitized by eGangotri

fediztsem: ET ॥ अथ चतुर्थो i wd जांता समवावशोतामरेपसां तन्चांएनामंभि खे: i

जिष्णुबामन्यः रूमंखस्य ufcfedt अन्यः «wi; Va

ws www जाता | सं। wartet! अरेपर्सा।

तर्न्वा । नाम;नि; । सख: । जिष्णुः। वां अन्यः। ऽसंखस्य। ux i दिव: ! अन्य: । WIES] पुत्र: | WEG

डे अश्विनौ qut समवावशोतां | सद सम्यग्बा पुनःपुनः सत्रयेथे कामयेयां वा यज्ञं ॥ पुरुषव्यत्यव: ॥ कोहशो gata इले जाता। उभाव्यामिदशव्दाभ्यां सध्यमोत्तमस्थाने उच्यते । तयोः संभूतौ चंद्रचर्यणेति यावत्‌ | चर्याचंद्रमसा- वित्येक इति निरत्ता। अरेपसा अपापौ । भराथवण्यस्थ गुरो शिरच्छेदनादिना पापलेपरडिताविति भाव: | प्माथव णा- याऽ्बिना दघी चेर {शरः प्रत्येरयतमित्यादिमंबवर्णात्‌ । केन इेतुनेति wur) तन्वा यरिरेण शरोरसोंदर्येण निमित्तेन सैनामभिः स्यीयेर्माडामविथिदे रखिनो नास- त्याबित्यादिभिरपि। रमणीयशरोरवत्त्वान्मिमोपेतनामव~ नवाच दतोः संम्तयेथे इत्यर्थः | यद्दा अरेपसा तन्वति योज्य। उक्कप्रकारेग गुरुशिरच्छेदादप्यपानेम शोषण ere *

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

१६५४ ऋगबेदः। ख्यापनेनेति यावत्‌। विच वां चुबोयरन्य एको मध्यमस्यात- रीचक्षत्व पुव्रस्थानीयः सोमो जिप्णुजेयशोलः मखस्य शोभनयत्न: सूरिः ेरयिता सन्‌ ऊहे wuwfa विश्वं जगद्दार- यति। चंद्रामनप्तर्‍योदये सति झोपधिबनस्पत्याद्यो वधते । अन्योऽपरः उत्तमस्याने द्वो द्युलोकस्य पुत्र: पुद्रस्यानीय आदित्य: छभग; झोशनर्‌श्मिशइपघन ऊहे | वाति । छत्ख- Wd wem जगस्चिवोहको. सडातुणावौ wat सह स्तूयेथे । wa निरक्षं। इ8३ जातो संस्तयेये पापेनालिथ्यमानया वन्वा नामभिद्य स्रेजिष्णुवामन्यः सूमद्दतो वलस्येर्‌यितः मध्यमो ्वोऽन्यः भगः पुत्र उद्यत अदित्यः । नि० १२.३. )' इत्ति॥ ॥ अथ पंचमी ॥ X वा fase; sg या अन्नं पिशंगरुषः सदना गस्या! 3

रों सन्यस्थे पीपर्यत वाञ॑मंथा रजास्यश्‍विना.वि घोष; 1५

अर वां fessis: E was । सनु ।, fini vire; | सदर्नान/। गस्याः ।

= खरो इतिं। अग्यस्य॑। पोपयंतो । वारजे; । सथृः;।,

रजासि। अश्डिना। fa | चोषः ॥ ५

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयो$टक: 1 ३५५

हे अशिना अश्विनौ वां युवयो्भ्येऽन्यस्ये वास्य ककुहः ` "utu: पिशगरूपो दिरण्यरूप; पीतवर्णो वा वइभिरक्षाद्यवय- Afr रुप्यसाणो या रथो वयानतु कामानगुलच्य यथाकामं । अस्मा च्ञागमने च्छयेत्यथः । यदा वथान्‌ रतघोनाः Cup? दिगो दिगंतरालानुक्रमेण नोचे रचे रत्‌ स्स्यानाइ पः- 'जनमुखं गच्छन्‌ सदनान्यस्मद्यागग्टदाणि प्रगन्या; p प्रकडण गच्छतु । पुरपव्यत्यय: । अत यद्भयत्यस्येति योत्तं तथाप्य- “तरवाक्ये यथोत्तात्वादल्लापि लभ्यते। अन्यस्य सुबोयोरन्य- सम यय इरी अश्वौ रजांसि लोकः । अत्व लोकशब्दो जनः वाचक! | ते यजसानरुरा जना wei ते च सया अमावनेन लोडनेन निप्पादिते दाजेरमेरामिंचादिरपेचांपेः 'स्तुतिभिद्याद्यनादिशब्दविशिष्टे वो पोपयंत ॥ आप्याययंति d ॥ इति हितीयस्य «qu पंचविंयो un: ॥ ४ अथ पडो ० म वी शरहान्बुपमो न निप्याद्‌ पूर्वो रिप्॑रित सध्य इप्णन्‌ । xilcarel पौपर्यंत वाजेयेप॑तो र्वा नदा न आगुः : ६ Wi यां। ञ्ररत्‌ऽवान्‌। हपभः । न। निष्पाद्‌। qst: 1 इ्ं;। चरति। सध्य॑ः;। इप्णन्‌ ।

ग: । ध्यन्यस्थ । पोपर्यंत । वाजें: । Rel; ।

ऊरह्दी;। नद: । न:। घा । आअगुः ॥ ६

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३५६ set

३ अखिनो स्ुवयोरन्यतसो मध्यमस्यानः शरहान्‌ शरनवान्‌ मेघटलएणोदोनां विशरणरान्‌ | अथवा बहु संवत्सरः पूर्वतमो नित्य इूत्यथेः। टषभो न। वणितेवेंद्रः स इव शत्रणां निष्पाट्‌ निःसारथिताःसन्‌ पूर्वीव ष्ठी पुरातनीबेपोऽ्रान सल्यादोन्युदिश्य अचरति। प्रकषण गच्छति। सध्यमस्यानझंद्र इति पचे गरद्दान्‌ शरत्काल- वान्‌ । तस्मिन्‌ ऋतौ दि चंद्र dew भवतिं। तेन च त्टण गुण्मोषध्यादोनि sui स किमर्थमेवं करोतौति उच्यते । मध्व इप्णन्‌ मधमो मधसहथष्य इयिषः | कमणि wet इबविरिंच्छन्‌ । तद्थमेबं करोति । तथान्यस्यो'त्तमादित्यस्य व: कामेगेमनेर्वा निर्मित्तभूते: पोपयंत । आप्याययंति vfafei येजमाना: | qus तेन प्रेरिता वेपंतोब्यांपयंतोरूदी उन्नता ऊत्तोरा नद्यो न नदनशौला यथा नोऽस्रद्थंसागु!

resa i ॥ अथ सप्तमो i

असंजि वां स्थविरा वेधसा गौबाड़हे अश्विना aur चर॑तो ।

उपस्तुताववतं नाघ॑मानं यामत्नांमव्छ्णुतं vi मे 1e

असंजि। वां। स्थविरा। वेघसा। गौ; । बाड़हे। अश्विना। त्रेथा। क्षरंती।

1

उप स्तुतो । अवतं । नाधंमानं। याम॑न्‌। अर्यासन्‌ 1 यगतं। इब । मे | ७

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दिती योऽष्टकः । ३५३ डे वे धसा विधातारावशिनौ यां युवयोवाड्हे हठे wid निसित्तमूते सति गोः म्तुतिरूपा वाक्‌ असर्जि। «sqm कोहशो सा। स्थविरा। अत्यंतं: स्थिरा नित्या वेदमयी । तरेषा मंत्रांदिमेदेन त्रिप्रकारा चरति युवां गच्छंतो। Veut स्तुति: छतेत्यथे; । तयोपप्तती संतो नाघमानमभिमतफलं याचमानमवतं । रक्षतं wow वा । किंच याअन्‌ गमनेः ऽयाभन्‌ अगमेन च इवसाष्ठानं CIT ॥ ॥ were wt ॥ छत स्या वां रुशंतो वप्स'सो गोजिर्बापि ससि पिन्वते नन्‌। wul वां aul e'wur पोषाय गोने सेके मनुंषो दंशस्यन्‌ | ८ उत | सागा । बां । रुशतः | वप्स'सः। गोः । fasafsefu | efe | पिम्वसे। qai दर्षा। वां। मेघः। टपणा । पौपाय। गो: | म ।

सेक । मनु'ष: । दशसपन्‌ | ८

हे अश्विनौ यां य॒वयो रुशतो दोपस्थ wet wu वपुषो वा ख्याष्पयित्री गीः स्तुतिबा त्‌ ferafs fu ब्रिधान्वा-. स्तीर्णवडिष्के सर्दास यागसदन +न्‌ कमनतूनस्मान्पिन्वते । | च्याप्र्यायर्यात आप्याययत योचतप्रदानादना। कॅन | -१४ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

fiet AG oos

pv cov डा दे: TR A ED SN हर FC NM

"92८9

३५८ ऋगवेद: ।

प्रकारेण vui हे उषणा वर्सितारौ कासानां षां युवयो स्पसो मेघ! WI जलदः प्रदानविशेषो वा हषा वर्षकः सन्‌ «qui सतुष्यान्‌ प्रति wu प्रयच्छन्‌ पीपाय । चाप्याययति | आप्यायने दृष्टातः । गोने सेके। उदकसेक इव । शंतमाव्ये क उदकसेएव । तद्थाप्याययति agfeuni:i यदा नेति संप्रत्यथ । गोकदकस्थ सेके निमित्तभूते सति पोपायेति संबंध ॥

॥ अथ नवमी ॥ wat पूषेवाशखि. पु*धिरस्निसुषां न ज॑रते हविष्मान्‌ 1 à att cnm सानो विद्यामेपं vent s जौरदांचु 1८

यवां । परषा$४ष। अश्विना। पुरंईधि। अग्नि) vut)

न। जरते। vfi

"T यत्‌ । बां । वरिवसग्रा । zur । विद्यां । xw | veni 1 wis | ० 9 अश्विनो यृवा पुरधिबंइप्रज्ञः पूपेय पोषक इव —wfawrq इवियक्तो जरते। स्तौति। यहा पुरंधिबेइनां " घारयित्रो पृषेव इथियोव | द्वितोयारथं प्रथमा ॥ तां यथा

स्तोति तहत्‌ । किमिव | अग्निमुघां न । अग्निमुषसं स यथा

तथा चुवामपि । प्रातरनुवाकाशिनशसत्रयोराश्विनक्रतवदा" CG-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोऽष्टकः । १५९८.

उ्नेयोष्ययोरपि सङ्भावाद्ति भाव. । करेत्याह । यत्‌ यदा घरिवसत्ा वरिवसार्‍या परिचयेया Wt ग्य्णान: । स्तोता स्तौति तदा यजमानोऽपि जरत इत्यथे:। विद्यामेत्यादि गतं ॥

॥ इति दितीयस्य gs ufg ut वगः ॥

अभूदिद्मित्यष्चें 'टतोयं :सक्तमाशिन जागतं.। 'यव- विंदर्सिति पष्ठी तहां नरा नासत्यावित्यष्टमो चोभे fast i समूदिदसष्टौ wem लिछ्ुभावित्यजुक्रमणिका | मातरत- वाकाखिंनथखयोजागते eurer विनियोग: । तथा Ww ufa । अभूदिदं यो वा परित्मेति त्रोि | आ ° ४,१४, । इति i p तत्र प्रथमा t wq fed वयुनमो घु भूषता रथो guae सनोषिणः। धियोजिन्या ferait विश्पलाबस्‌ दिवो नपांता «ut

शुचिव्रता o t wur इदं | वयुर्ग अओ इति । wa भूषत। रथं: । ढषणवान्‌ । मदत । मनोषिण: । fadsfererr | fran । विश्पलावस्‌ इतिं i दिव: ।

नर्पाता । झझतें। एचिनता ॥ !

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६६० sm

हे मनोषिणो मनस्थिनो मेधाविन ऋत्विजः। अस्माक fed वययुनं प्रज्ञानमनूत्‌ । उत्पन्न' । कोहं तदिति उच्यते। टपखान्‌ अभिमतवर्ध णवान्‌ रथोऽश्विनोः संबंधो गमन, साघनो रथ आगत इति शेष: । तत्स्यावश्विनावो पु भूषत्‌। अओ इति निपातदयसमुदायामक एको निपातः। खट्दाभूषत । अभिमुखा भवत स्तोत' | ताहशौ सहानुभावाः ` वश्चिनो सदत | अंतर्भावितखर्था;यं | मद्यत संभावयत। अशिनो विशेष्येत। रूछते wu छतवते मद्य धियंजिन्वा कमणो वुदवी ग्रौणयितारो faen धिषणाहों स्तुतौ विश्‌पलावरू विश प्रजानामम्भाक पालःयढघनौ | दिश्पः लाख्यायास्छिचजंघाया िरण्मयजं घाप्रदानेन यथाभुतौ । सद्यो ज'घामायसों विशपलाया इत्यादिनिगमः। feu

आद्यस्य नपाता नारौ वा । शचिव्रता दोप्तकर्माणौ । देहशावश्विनो मदत |

॥ अथ हितोया 7 $द्रंतमा हि ferait म«त्त॑मा war dfi xut रयोतत॑भा । : 3 | qi vd वहथे मध्व आर्चितं तेन दाशखांसतुपं यायो अश्विना | २ E इंड्रतमा ! fe 1 fant i मरत तभा । दस्ता | इंसिष्ठा। रष्यां । राचःत॑मा। ;

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

*

हितोयोऽष्टकः i ut qui रर्थ । वहेथे इतिं । सध्व':। अआऽचिंतं। तेमं।

दाखांस | wd । याय: | अशिना | २

हे अश्विनौ युवांसिद्रतसा ful दैखरतमो खलु । एवं प्रतिविशेषय (इ! संवंध्य: । तया धिप्णगा स्तुत्याहों मरत्तमा मदद्ददेगगामिनो मितराशियों मितराविणी वा । दस्ता सपच्षपयितारौ wert । दंसिछा अतिययकर्माणो। रथ्या रथाहों रयवंतो । यथा रयिनो नेतार:। तेषां ग्रडौ। रयीर्ध्वराणमिति नेटपरतया व्याख्यातत्वात्‌। हयो युवां सध्वो मघसहस व्योद्व व्याष्टतस्य वा पूण पूरितमाचितं स्वत: wau रथं वहेथे । नयथः। तेनोक्तगुणयिपिष्टेन . रथेन हे अश्विना अखिनो उक्तगुणविशिष्ठो संतावुपपाथ: यज्ञमभिप्राप्र,थः ||

E ॥ अय ढतौया । किमत्रं दजा झप्णुयः किमांसाथे जनो य; - कब्निदर्धविम होयत । अतिं क्रमिष्टं sped पणेरस' ज्योतिवि प्राय era वचस्यव | २ fai अत्र॑। दसरा । छणयः। {कं। आसाथ इति ।

जन: । यः। कः। चित्‌ । अवि; | महोयत

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६९२ we । सतिं । क्रमिष्टं । जरते । पणे: । अर । ज्योति: ।

ब्रिप्राय । wed वचस्येव ॥ ३

3 war उपच्षपयितारौ युवामत्रास्मिन्मभुप्ये कि छणुथ: i फुझथ: । इविपो$भावादिति भाव: । तत्रेव किमासाथे । किं तिडयः। अत्रेत्युज्ं कुलेत्याइ व; कथ्चिज्जनो जन्मवान्‌ अछवियेज्ञाथ हवीरहितो महोयते पूज्यते। स्वयं न युष्मान्‌ पूजयति। त जनमतिक्रमिष्ट । पराभूय feud । न केवल- अतिक्रममात्रं किंतु widfum तस्य जुब्धकस्थायटूस्तस् T आणे जरतं । अच्दिंसिट' | अनोनशतं । विप्राय मेधाविने वच यवे वचसः स्तोव्ररूपस्य चुवाभ्यासिच्छते wu ज्योतिः । रणतं | सुसद्यणनविषयत्रानं कुरुतं |

॥ अथ चतुर्थो ॥ चंभय॑तमभितो राय॑तः शनों wd wal विदथस्तान्यं श्विना । जरितू रब्रिनों' झतमुमा vis नासत्यावतं ममं | ४ wwe । अभितः । राय॑तः। शनः | इतं । WII विदर्थ; । तानिं। अश्िमा। f 'वाचःवाचं । जरतः। xfast । छतं। उना । शंसं । - नासत्या। अवतं । ससं | ४

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोःषटक: । २३२

३ अखिनो रायतो निदितं शब्द्यतोऽस्मान्‌ Ygur गच्छतो या शनः ख़सहशानभितो जंभयतं। नाशयतं। तथा रुघस्तेपां मंग्रामान्‌ संग्रामं कर्षतो वा इतं । मारयतं तानि इननोपायान्विद्थः | जानीयः। किंच जरितुय॒मान्‌ स्तोतर्वीचं वाचं तां तां म्तुतिलच्णां वाचं xfew छातं । walafu स्तुतिं रमणोयफलवतों कुरुतं। Y नासत्या सत्यभूतौ water उभौ सम अरोयां wd स्तुतिभवतं। रक्षतं ॥

॥ अथ पंचमो i युवमेत dar सिंधुषु वमांन्य'तं पिणं

$ तौग्रगाय LE येने देवत्रा मन॑सा निरुदर्थुः सपमनो पेतथुः west सहः ॥ ५ 4 । एतं । चक्रय्‌ः। सिंधुष । झवं । अआळन्‌ऽबंतं । ferri तोग्रगाय | कं। SN ELE LIE UE मनंसा। नि::ऊच्र्चु । छःपप्तलि। ेतबुः। क्षोदंस: । wi x E हे अश्विनो दवं wat fdwg समुद्रोदकेव्व तं प्रव प्रसि झ तिसाधनं qd नावमाढन्वः तं «rei dd पर्णं पच्तवद्दति साधनरथबंतं तौग्रगाय quartet राज्ञः पुत्राय सुज्युनारख

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६९४ अगयेद्‌ः ।

राज़ कं खकारं चक्रथः | तोग्रगो भव्य रांजा समद्रवतों समसेन! परचत्रं प्रमयितु' प्रस्थितः | तं प्रतीपवनान्यागत्यां- पातयन्‌ । स च प्रसाइफ्लकराशिनो स्तया खात्मान र्‌रचेत्यर्यामतिडासो वइघा पूव प्रपंचितः। wer कमिति प्रणः। तव्य जनसंचारिरयस्य सद्धयभतान्वहन्‌ रथा- दोनकृर्तमित्य्ेः । अयमर्थस्तु तमुयुनोभि्चतस्रो नाव- स्त्रिभों रथेरित्यादिमंत्रांतरेप्‌ ufqu: | येन quede झेन देवल्ना देवेषु सध्ये सगसाखुग्र उयुक्षया वुष्या । येन अनसेति या योज्य । निऽ्डथः। निगेसनं कुदथः। तथा wuufa शोभनपतनं यथा अवति खुपतनौ वा st अक्षो www: चोदसः उद्सः। उद्प्रनासेतत्‌ उदकात्पेतथः। पतथ उत्तरोत' ॥

॥ इति इितोय य चतुर्थ सप्तविंयों वर: | ॥ अथ wet ॥ wrdfaz' तोग्रामप्य्य a rcu तम॑सि प्रयिष्' i wit नावो जर्ठलत्य जुटा उदखिस्यांभिधिता: * प्रांरयंति | ३ eur : घाव विद्य | तौग्र' । wur । अंत: । wrap wq |

तम्सि। प्रऽविंद' | चतंस्र: । नाव; । जटलसा | wea उत्‌। ` ` अग्धिऽस्य। इपिताः। पारयंति॥ ६

~~

i .

: ".... CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

द्वितौयो!षटक! । १६४ सण्लं तमे प्येःवविदमबस्ता व्छलुलि: पातितसना रंभणे-

'शालंपन यालंबनरइते तमखि। तमोयत्त म; 1 हष्टिग्तासा-

दिप्रतिवंधके जलमध्ये प्रबिइ' प्रकषंण पोडितं dIur sd जठलत्य जठरबदुद्कधारक य मध्ये जुडा; सेविता:। यद्वा afa पडी । जठरं पराप्ता esi प्रवि्ठाः अश्विभ्या-' fafuaramut नाव उत्पारयंति । उत्तारयंति प्रापयं ति ॥

3

| अय सप्तमो ॥ ` कः खिंडुक्षो निठितो मध्ये अणसो € quit

नांधित; पयषंस्वजत्‌ ।

पर्णा ब्टगस्य॑ पतरोरिवारभ उद॑श्विना ऊहथु थोमंताय कं ॥ ७

wa स्वित्‌। उत्तः | निःऽस्थिंतः | मध्वे। अणः । यं। तोग्रःः । नाधितः। परिःचसस्वजतू ।

पौ | verd । पतरांःधव । अएऽरभें । vul

अश्िनौ। जइथः। योमंताय। TES

कः स्वित्‌ कद्चिदत्तग्राहको दो हक्षणिशारों रथ: । विकारे प्रसतिशब्दः । यदा संस्तवाभिप्रायतेतत्‌ ware wu इत्ययः । कोहणो रयः । निहितः c fissi वतमान: कुत्रेति उच्यते। wy उदकस्य मध्ये। यं vui तौग्रारतुग्रा- xal भुज्यर्नाधितो याचमानः प्रयंपखजत्‌ । परिष्वक्त

२११ , CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३३३ ऋग्वेदः अंकरोत्‌। आलंबने हीत: पतरोः पतनथीलस्य संगस्च मार्जयितुः शोर्घायतृडिंसादेरारन आलंवनाय पर्णीनोव। तानि यथालंवनाय ग्रभवंति तदत्‌ । है अश्विनौ योमताय कौत्ति मत्त्वायोदूइथ्‌ः । उड प्रापयतः । स्तुतिपचे wand इतक्षमाथितवंतं तसू रित्यं: । > | अथाश्सो ॥ तहा नरा नासत्यावलु TIGE मानांस उचयसवोंचन्‌। य्यस्गादद्य सद॑सः सोम्यादा विद्यामेषं vore जोरदान ॥ ८ तत्‌ । वां । नरा । नासत्यौ । 'अनु'। स्यात्‌। यत्‌ बां। सानासः। उचथं। अवोचम्‌ । अस्मात्‌। अद्य। सद॑सः | सोस्यात्‌। आ। विद्यामं। xd रजन wc ॥ ८

हे नरा नेतारो-कमंणो नरकारौ वा है नासत्या असत्यर्राइतौ सत्यफलौ वा बां युवा तत्‌ ताहशं स्तोत्रतः

स्यांत्‌। अनुकूलं भवत्‌। अनुभवतु वा वां। तदित्युझं यदित्याद् । वां प्रति मानासः पूजावंतोऽस्मरोया होत्रादयो यड्चथं स्तोत्रमवोचन्‌। प्यकुवन्‌ । तदामनुष्णत्‌। है अशिनो अद्यान्मन्प्रधानयागदिने। अम्मादस्ाभिः : क्रिय” 'माणाव्सदसः संवंधिन; सोस्यात्‌ सोमयागसंपादकात्‌ । झा CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयो$टक' । . ६६७

vera | अस्मानियेजमानेरद्य क्रियसाणादपि qam औओषणवयतमिति | विद्यानेति गतं | ` 1 इति दितीयस्य चतर्थःष्टाविशो wit; à

तं द'जायामिति ust चतथे दत्तं तेष्ट्भमागख्यमास्विन i

| तत्र प्रथमा ॥ तं दं जायां मनसो यो जवोंयान्‌ त्रियंठु रो vr dU 1 7 थेनोपयाय: खरतों दुरोणं त्रिघाटुना पतथो fei «^W di ed | cn T जवींयान्‌ । fas घुर:।

wauri cg चि$चक्र; ।

चेन । उपऽयाथः। खंत; । दुरोण। त्रिएघातुना।

पतथ:। विः। न। पण: ॥ १

S टषणा वर्षको कामानां gat तं वच्यमाणगुणविशिष्टं रथं यु'जायां । योजयतं । तसित्युन्नां कमित्याइ | यो रथः स्त्रिंधुर: ब्रिप्रकार॒सारथिस्थान: । due रथिनः स्थानमि- त्याइः ।; आयाह्यर्वाङ्प वंधुरेष्ठा इत्यादिमंत्रांतरात्‌ यक त्रिचक्रः चछत्रिययोपेतः । पुनः स एव विशेष्यते । येन रथे- नोपयायः। उपगच्छथः। किं । उरत; शोभनसोमाख्यकम- यतो यजमानस्य दुरोणं। ग्डनामेतत्‌। यागग्टरं। यनेक केनेत्याह । त्रिधातुना विप्रझारखानोपेतेन स्डबया-

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri 4

ERAS ऋग्वेदः । रजतततास्त्रघातुत्रयोपेद्दन वा र॒येन | गमने हांत: ।. विने पर्ण, | wel पक्षेयथा शोप्रमप्रयत्नन गच्छति तदुत्तर लक्षणेन रथेन पतथः! गच्छथः ॥

॥ अथ faeta t wzzaluda afa चां यत्तिठंयः क्रतुमंतानु vi

वपंबे पुष्या संचतामियं गोटि यो दुहित्रोषसा सचेथे ॥ २ wei xdi वतेते। यन्‌। अभि। चां । यत्‌। तिष्ठ'यः। क्रतंऽमंता । अनु । wu

वप, । वपुप्या। सचतां । इयं । गोः | द्वि! । दुददित्रां।

उषसो । सचेथे इति | २

हे अश्विनौ सवयो रथः रत्‌ शोमनवतेनः। शोभनः चक्रपरिभ्रमग्णो यन्‌ गच्छन्‌ क्षामभि वतंते। देवयजनर्भामं अति गच्छति। यत्‌ यं रथं क्रतुमंता संकल्पवंती कर्मवंतो वा इचे | अन्ननासेतत्‌॥ wfafu निमित्तभूते सति wg अधोत्ययं॥ अधिति्यः। आय्यथ; | ताहशो रथो देव यजन ग्रत्यागतः इूत्यथः । अनंतरं वपुष्या युष्मद्पुपि fedt गरौरवधेनोयं गोरिदानोंक्रियमाणप्रकारा स्तुतिरुपा वाक्‌ यु; सचतां। युवां च दिवो द्यलोक त्या दित्यस्य वा दुदिता दुिस्यानोययोपसोपोदर्वतया सचेथे। यज्ञ संगच्छथे।

उप शाखिनयो: समानकालत्वादिति भाव; CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितौयो;षटक: । ६९०. ॥ अथ हतोया ॥ आ तिंहत॑ दतं यो cal वासं ब्रतानि वतते इविफान्‌ INE येन॑ नरा नासत्येपयध्ये वतिर्यायस्तन॑याय ने च | १ आ। तिडठतं i खतं 1 यः। रथ: । वां। अनु ।

ब्रतानिं । वर्तते । efi ।

येन॑। नर|। नासत्या । इपय्थ्ये । वतिः। याथ! ।

तनंयाय | मने । च | ३

_ छे अश्विनौ siut md शोभनवतेनं॑ रथमातिष्ठत॑ ! आश्रयत॑ । यो रयो इविपान्‌ | ward प्रथमा | wfrwdt यजमानस्य व्रतानि कर्माण्यतु बतेते। यद्वा यजमानाय दत्तद्वविषा तहान्‌। येन च रथेन है नरा नेतारौ वा हे नासत्या असत्यरहितौ युवाभिषयध्ये। यज्ञ प्राप्र मिच्छत- मिति शेषः । तेन रथेन वतिः । ग्टइनामैतत्‌। यजमानस्य यच्चर्डच्चं तनयाय पुत्रलाभाय मन आतन आळइिताय

च याथः || ॥ अथ चतुर्थी ॥

मा वां est मा हकीरा दंघर्षीच्मा परि qua सातिं ws ।

अयं बा भागो निहत vd गोदखाविमे dt निषयो मधू'नां ॥ 8

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६३० seme: । सा। वां। टर्क।। मा। टको;। आ। दधपोत्‌। मा।

परि | वक्त। उत। मां। idR: E

आयें। वां। भागः। नि$विंत: । इयं । गोः। दल । इूमे। वां। निःघयं: i सघू'नां॥ 5

हे द्रौ शत्रूणासुपक्षपयितारावश्विनौ वां झुवयोरजु- ग्रहाद्ति शेपः। टको हिंसको;रण्य्रादिमोदधरषोन्यां । तथा रकोबक्यो हिसका अन्या अप मादधर्षोत्‌ | वचन- व्यत्यय: ॥ धर्षणं मा कार्प; । द्ववामेव वा wrewülfefa योज्य । तथा qut शा परिवक्ष । परितो मा Weed मां । उत अपि च माति धक्त । अस्मानतिक्रस्यान्यस्मै सा दत्तं । किमर्थेभेवभिति उचते | यां द्युवयोरथांय भागो अजनीयो इविरंशो निइतः। तथेयं च गीः स्तुतिरुपा वार्गाप निई- तेति शेष: | हे दखावशिनो यां युवास्यामिभ इमानि quat सोमरसानां निधयो निधानानि स्थापितानि ॥ ॥ अथ पं चस्रो ॥

वां गोत॑मः इरुमौडूचो fad ur इवते:व॑से हविषाम्‌ ।

few न दिष्टाच लूयेव यंता मे इवं नासत्योपं यात | ५ qti गोतम; । पुरऽ मोड़; | अलिः । qul! इय॑ते।

' NR । विध्सन्‌ à

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

factarum: । ६७१ |f न। दिष्टां। क्रजया$दूव । यंता। आ। 814

s. नासत्या । Wd । थातं ॥ ५

डे wer दर्खावशिनों gar गोतमच्य पुबमोड़डययाचिद्य मडंपेयच्य एतेप्वेकेको 'हविष्मान्‌ सन्‌ अवसे युष्मत्तर्षणाय वा दवते । आद्वयति। एवम्रइसप्याघयानि | फलसाधनां- बाने दष्टांतः। येतोपंगंतोपगेतुकास करजूयेव ॥ दितोयायां आकारः | ऋशजुगासिन॑ सार्गज्ञ' दिष्टां feu न गंतव्या- सभिसतां दिशं प्रति यथा तथा वासपि। यथाध्वगामो स्वग॑तव्य व्य शोघ्रगमनाय साग ज्ञस्टज्ञगामिनमाद्वयति.तहत्‌ । यद्वा ऋजयेव p wee एवाथ | गंता ऋजुनेव मागणेष्टां दिशमिव तथा युण्मगरोणनेन मागण स्वाभिमतं फलं आप्नोति | हे नासत्यावखिनो मे मम हवसाष्ानमालच्योप यातं | उपगच्छतं ॥

॥ अय wet ॥ अतांरि५्म तम॑सस्पा रमस्य मतिं बां स्तोमो अखिनावधायि। एइ यांतं पथिलिंदेवयाने विद्यामिष॑ gent जौरदांदु' | ६ अतारिष्म। तम॑सः । पारं । अस्य । प्रति। वां।

स्तोम: । अश्विनो । अधायि।

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

4७२ ऋणगषेद' आ। इचइ। यातं | पथिभि:: । देवयानेः। विद्या i

इषं । हजम। जोरःदांनु a

डे अशखिनो युवयोः प्रसादादस्य तमसस्तमनहेतोः ओयःप्रतिवंघरुपस्य दुःखस्य पारं पयतभूमिसतारिष्म । उत्तोर्णा: स्म: । ह अश्विनौ वां प्रति स्तोभः स्तोत्रमधायि। अकारोत्य५:। युवा देवयागेदवर्गंतव्येमारगैरिहासमद्यज्न समायातं आगच्छतः | शिष्टो व्याख्यातः |

॥ xf दितीयस्य wq usitaferat वगः ॥

वेदाथ स प्रकाथेन तमो 'हाद निवारयन्‌ । पुमथं चतुरो देयादिद्यातोथेम'इेश्वर; ॥

इति योमद्राजाधिराजपरमेश्वरवे द्किमागेप्रवतेक- योवोरवुकभूपालसास्त्रान्यधरं धरण सायणा- चार्येण विरचिते माधवीये वेदाथ प्रकाश ऋकसं हिताभाप्ये द्वितीयाष्टके चतुर्थोऽव्यायः ससाप्तः |

॥ औगणेश्ाय नम: ॥

यस्य निःग्तसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ । निर्मने werd वंदे विद्यातोथेमचेशवर | दितौयाटकमध्यस्ययतर्यीःध्याय आादरात्‌ । , व्याख्यात; सायणाचार्येण पंचमो व्याकरिप्यते |

. संत्र ता वामितोदं प्रयममंडल द्य चतुविथेश्ुवाके पंचमं ui पर सङ्गो पडित्युक्तवात्‌ चक्तसंख्यातुवतेत इति परिः भाषितत्वात्‌ yes । ऋषियान्धस्मादिति परिभापयागस्य । तथाश्बिनं वेत्युक्तत्वा द्यादिपरिभाषयेदमप्याश्िन । अनादेशः परिभाषया ब्रैद्ुभं | ता वामित्यचुक्तांतं । दयो रजांसो- त्यादोनां पंच चक्षानां टंतोयव्जितानां प्रातरतु॒वाकाशिन- शस्त्रयोविनियोग उक्त: । dé पंचमं ॥ ॥ we प्रथमा | ता वामद्य ताव॑परं इंवेमोच्छंत्यांसुपसि वष्िरकथे: | नासंत्या कुछ चित्संतांवरयो द्वो नपांता » खदास्तराय I t २१४ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६७४ . EE LANI

ता। वां। अद्य | तौ। अपर | डुवेम ww

उपषसिं। afi | उकथे: । नासंत्या । पुं । चित्‌ । संतो' । अय; । दिव;।

नपांता। खुदा:ऽतंराय। १

ता तौ रञ्ञकत्वेन प्रासददौ वां च्ुवामद्यास्मिन्यागटिने इवेम । आयास इत्याशोः। तथापरसपरस्मिन्नपि दिने „सो युबां इवेस । अपरसित्येतदपरस्मिन्रित्यथ समलिव्यादा- रात्‌ यद्या च नो सलयतापर चेत्यादिसंत्रांतरे तथा दर्शनाच । अअपरयाग प्रत्यपीति वा। कस्मिनुकाले। उपस्थुपोदेवतायासुच्छत्या । तमो विवासयंत्यां स॒त्यां । उपः- काले हि प्रातरबुवाकाशिनशस्त्र प्रयुव्येते। उक्ते काले है नासत्या असत्यरितौ दिवो नपाता द्युलोकस्य नपार्ताय- तारो नम,स्थानोयौ वा कुड चित्सतौ wa चिहंशे वर्त. भानौ युवां यिः स्तुतेवोँद्रायं देरयिता स्तुतेरोशरो वा इंह्यो;इं vta रुद्वास्तरायात्यथ शोभनदहविदात्रे यजः मानाय TU तौ युवासुकथे: rei इवेमेति संबंध: । अत्रा ख्यातं पदमेकवचनतया नेतव्यं | वहिरयंशब्दी वा बडुवचन- त्वेन नेतव्यो । अथवा वाक्बइयं | यस्मददक्रिरया vira

गुणज्ौ युवां शंसति तस्माद्वयं यजनसानास्तौ युवामाशवाम इति |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽष्टकः। २७५ ॥ अथ दितीया ॥ wdb छ पु ट'पणा साद्येथासुत्पणो ४ंतसूस्यी मर्दता Ü सुतं मे अरच्छोक्तिनिमतोनामेटा नरा निचेतारा च कण्‌! ॥ २ ws इतिं। ज' इति । रू । टपणा । माद्येथां । उत्‌। पणौन्‌ i vii wei मदैता । Ue ुतं। मे। अच्छोक्तिःभिः। मतोनां | एशां। नरा । "fes! च! कण: 1२ D

डे टपणा कामानां वर्षेकावस्विनो युवासस्मे उ यस्माखेव w साद्येथां। wg ढप्यतं। 'ससास्य त५यतमभिमतं । wer पणोन्‌ वणिजो gerere उत्‌ उन्मूल्य इतं । जाशयतं । कोहशौ युवां उम्या। राचिनामेतत्‌। रावी सडंता माद्यंतौ । यद्वा ऊर्मिरिति सोमनास | efedu पवित्र आरा इत्यादिपु तथा प्रयोगात्‌। अस्मटोयेन सोमेन मदंतौ । ताहशौ युवां मे ममाच्छोक्तिभिराभिसुण्यकर निर्म लवेदवाक्यो रचिता मतोनां | कर्मोग्य पडी ॥ मनन- साधना: स्तुती; कण राकणेनसाधने: योत्रे: छतं । णतं । है नरा नेतारौ यवां झण्ब छा अन्वेष्टारावस्मरस्तुतीमां। तथा निचेतारा लब्धानां तासां संचयकर्तारौ। निरित्येप समित्येत प्य स्याने । यम्मादेवंविधी तस्माच्छणतमिति॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६९३ ' क्ररग्वेद; । ॥ अथ ढतोया | fai पू'पनिष्छतेव देवा नासंत्या वहत सूयौयाः। weit वां कडा अप्स .णाता झगा SN बर णस्य भूरे: ॥ ३ fadi पूषन्‌ । इपुछतो5दण। देवा। नास॑त्या ।

वडतु । «atat: t

wed । वां। ककुहाः। अप्‌ऽ। जाता: gun

1 1 ^ . quisa imu । भूर : 1१

सविता सूर्या दुडितर सर्यांख्यां पदातमना WquTSTHS सामध्यसमोच्षणावा्णि परिवाल्या य इमं जेष्यति स uut फन्यकालक्ाइस्रक्न,प॑ स्तोत्रं च लभत इत्यकल्ययत्‌ | quet:

- ग्रथममजयत्‌ तमन्यश्विनावर्ष लित्वाग्नि प्रधुष्य ऋकसइस कन्यकां चालमेतां। तत इंद्र लपायाजयतां। तो च तेरल्यादिमिः प्राथितो wer कंचित्क funi dut प्ररिकल्प सूयो स्वरयेऽथारयतामिति। अयमितिहासो आहाणे प्रजापतिवे सोमाय राष्र इत्यब्रास्रातोऽस्माभिः अथमाद्मे। १, ८, २०, ५,। आ dT पतित्वं सस्यवेत्यन्न प्रपृंचितः। तत्नाए । हे qua पोषक qd. एतज्चंद्रस्याप्यपः www चयोचंद्रमसोरेवाभ्वित्वात्‌। सर्याचंद्रमसावित्येक - इति यास्त्रेनोक्ञत्वात्‌। अत quam हे पोपकायम्बिना' वित्युक्त भवति हे पोपको Y नासत्या असत्यरहितौ देवा

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

वितो योऽष्टकाः । (99

दवौ युवो fum ut शस्तस्य कन्यावाय wed: । इपुछतेय । Wee unn साणिघावनायेषवच्छीघ्रष्टश- गामिनौ कृतायेव संतो प्रयाया एतचासिकायाः सवितुः war । कर्मणि पछो ॥ चर्या वत रये घारयितृमाजिः सुद्जयतमित्यर्थः। यद्मादेषं सस्माद्ण, याता: Was संपादिताः वाफुडा: शस्त्ररुपा: स्तुतयो भूरेरविच्छिवप्रवाहच्य वरुणस्य फलप्रतिवंघकपापनिवारकस्य DTI सिघरथ सत्संवंधिन्यों dt प्रति weis छोल्रादिणि: | युवामेव शस्तगत- ' मंत्रैयागकाले च स्तुयंतोत्यथ: । qur जूर्णय। जोणोनि युगानोव | इवशब्दः Wed: पुरातना यागकाला यथा तपदद्यतना अपीत्यर्थः। पूर्वकाले यथा युवामेव स्तुबंति , तद्चदिदानौमपोति तात्पये ॥ ४ अथ चतुर्थो ॥ wd सा व साध्यो रातिरख स्तोम मोतं मान्यस्य कारोः। शु adl सव्या खानू खवोयाय चप॑ंणयो सद्ंति | ४ ; अस्मे इतिं । सा। वां। साध्यो इतिं। रातिः। अस्त । _ स्तोम । शिनोतं । मान्यत्य । STR I wg । यत्‌। वां । यवसगरं । खदान इतिं रुदानु ET IB CELL

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६७८ प्रग्‌ वेद्‌! LE

है माधो मधुपूणेपातयुक्तावश्‍विनौ वां युवयो: संबंधिनी छा मसिहा रातिदोनमस्मे अस्माकमस्तु। भवतु । तदथं जान्यत्य सननौयस्य कारोः स्तोतुरगख्यच्य स्तोमं स्तुतिं हिनोत॑। मोणवतं। हे रदानू शोभनफलदानौ वां qui यवध्या SW CR: warp यत्‌ यस्मात्ख्यीर्याय यजमानाय शोभनवलाय वा चप णयो सनुष्या xfenpwr gedfe i अहुक्रमेण नाद्यंति युवास्यां wg खयं वा |

॥ अथ्‌ पंचमो ॥ : एप वां स्तोमो अश्विनावकारि माने'मिमघवामा «ufu

यातं वर्तिस्तन॑याय ur चाणगस्ये' नासत्या सद्ंता ॥ ५ एषः। वां। स्तोम: । अशिनो। घ्यक्षारि। माने'भिः।

मघऽवाना | सुःटक्ति। यातं । बति: | तनयाय | अने'। च। अगस्य ` I नासत्या | सदंता | ५

है अशिनो है सघवाना इविर्लचणा्रबंतौ वा सुवास्या- पेष: स्तोम: स्तोत्रं उटज्ि सुष्ट reist यथा अवति qur । यदा खसमाप्ताकारि p छत: | कौहशो।यं। मानेभि्माचै ई- विःप्रदानरूपे; सहित: । है नासत्या अस्त्यरहितौ चुवास- गख्य एतग्राखरि महर्षो मयि «zar माद्यंतो day afdv v यच्रसंबंधि यातं । प्राप्र.तं। किमर्थ। तनयाय पुत्रादि- लाभाव | मने आमने च इताय | |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दवितोयोःडक, i 4०९.

५ अथ पो अंतांरिग तमंसशारम er प्रति वां स्तोमों:घशिनावधायि।

एच यातं पथिभिदेववानधिद्यापेषं veri जोरदगुं 1a आअतारिफ | तमंसः। पार | अस्य। प्रतिं। वां । स्तोम | अश्विनो। अधायि।

आा। इछ। यातं। पथिऽभिंः। देवधयानें:। विद्यां | xd! geri. जोरःदातु' ॥ 4 । अतारिसोति षष्ठो व्याख्याता ॥ ja wfa द्वितोयस्य पंचमे प्रथमो वर्ग: | कतरा पूवत्येकारधयचे पडं चक्कमागस्य' dvd । कतरे- कादश द्याबाषथिवोयामत्यसुक्रातं | आशिप्नविके wgsufa बेश्वदेवशस्त्रे द्यावाष्टथिव्यनिविद्यममिदं। ढतोयस्येति खंडे सूचितं । कतरा पूर्वोषासानशेति वेश्बदेव । आ० ७, ७,। पूति | सावतेऽपि वेश्‍्वदेवशस्त्र इदमेव द्यावाश्थब्यनिवि- . चानं। उत्तमादाभिप्नधिकान्ुतोयसवनमित्यतिदेशात्‌ ॥ ॥ तत्र प्रथमा ॥ कतरा पूर्वो कतरा५॑रायोः कथा जाते क॑बय: को विषे'ट्‌। विश्व मन! वितो यह नास वि बंतते अहंगो चक्रिये'य ॥ १

4

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६६० ऋग्वेदः ! कतरा । पूर्वा । कतरा। अप॑रा । यो: कथा ।

जाते इति | फवयः। व: | वि । वेर ।

विश । मर्ना i बित: | चत्‌। ह। नाम | वि। uda इसिं। बनो vfi i चक्षिर्या दब ॥ १

अयोरेनयोद्योपा टथिव्योनध्ये कतरा पूर्वा । पूर्वसुत्मत्ा 1 कतरा वापरा पद्याद्राविणो । एवं पौरवोपरयशश: । 'उभयो- 'रविमाभावेम सहेय यतेमागत्यादिति भाव! । तथा वाथा केन हेतुना जाते। किमनयोरुत्पादमलित्यथे: है कवयः क्रांतदर्गिनोएतींद्रियक्षा wd वदत को वि gua पौर्वांपये कारणं च विशेषेण विविच्य या जानाति । केनापि erm इत्यथः । अपाने कारणमाइ। यद्द यस्मात्खलु हेतोनौम प्रसि विश्व खत्त्रमपि जगद्विशेषेण समा wr अन्यने रपेच्ये येव बिस्तः घारयतः। यद्वा यह नाध यतिक चित्पदार्थजातमस्त विशं तत्सवेसात्ममा fau: अनेन ESTE ब्रूम स्त दप्याभ्यामेय स्ियत इति कारणाभावः ` अतिपाद्तः। उत्तरेण पौरवापर्याभाव उच्यते । आहनो एते द्यावाध्थव्यो चक्रियेब चक्रयुक्ते इब विवर्तते । अत्र कतरा wal वतरापरेनयोरित्यादि निरक्ष॑ xeu! fae ३, २२, I

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयो$टक: । ८१ ॥ अथ feitar ॥ भूरि हे अच॑रंतो चरंतं udd गर्भमपदों euni नित्यं न सूनुं पवोरुपस्ये द्यावाःरक्षतं vert

नो अस्वांत्‌ ॥ २ भूरिं हे इतिं । अचरं तो:इतिं। चर॑सं । पत्वं । गर्भ अपदो इतिं । दधाते इतिं । 4 नित्थं। न। wr । fae TT द्यावा i xw । एथिवो इति । न: | अस्वांत्‌ | २

अचरंतों अविचले दे एवेते द्यावाएथिव्यो भूरिं वइतर चरंत॑ wéd प्रादयुज्ञ॑ गभं गर्धवदाथितं छरस्र' प्राणि- जातमपदो स्वयं पादरव्हिते द्घाते। धारयतः । अनयो- मध्ये खलु सयं जगतत्ेमेण dal धारणे हष्ांतः। पिद्रोमौतापित्रोरुपस्थ उत्संगे वतेभानं नित्यं भ्‌ वंमाअजं wa न। wafesi यथा खेइेन वधयंतो घारयंतौ सातापितरौ तइत्‌। अय प्रत्यवेणाह। ६ द्यावाष्टथिवौ द्यावार्टायव्यो । इतरेतरापेक्ञथा घ्वित्यसुभयोः। नोऽस्मान- स्वात्‌ मद्दतो भयहेतोः पापाट्रक्ञतं । पालयतं । यदा WT अस्व महत्‌ अत्यथमित्यथे: p अभ्वोति महत्राम ।

- X रतद्यावादेश व्य .द्यावा्ाथवौशब्दस्य मध्ये रचितमिति

-

` धदप्रवागस्कांदस; | सामत्रितत्याविद्यमानल न निघाता« — WC ॥

RAAE-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

श्द्र sme. ।

॥ अथ हतोया ॥ अनेहो दात्तमदितेरनव इवे खव दवधं नम॑स्व॒त्‌ i

तद्रौदसी जनयतं जरित्रे द्याया रच॑तं उथीवो, मो अश्वांत्‌ ॥ A

नेद; । दात्रं। cefem । अनव । gU «isaq 1 च्वघं । नमंस्वत्‌ ।

तत्‌ । रोदसो इति । जनयतं । जरित्रे। द्यावा ।

xd । एथिवी इति । नः अस्थात्‌ | ३.

अदिते:। एतदंतरिक्ष याप्युपलच्षणं । अखंडनोयायः एधिव्यासाहशत्यांत रिक्षत्यच संबंधि दाल घनसाष्ठयासि। रूइयामोत्यथ;। «Eu तंदनं। चनद: । अपापं दुःखदचित झखामकं। अनव । अनरणं। अचोणसित्यथ;। ad. फलभूतेन खगण तद्दत्‌। अवघं । अहिंसितं । तसस्वत्‌। अन्नवत्‌। Xex धनं इये। तदस्माभिः कांचितसुक्तलचणं अनं हे रोदसी द्यावाटथव्यो जरित्ते स्तोत्रे यजमानाय जनयंत । उत्पाद्यतं । द्यावैत्यादि व्याख्यात ॥

॥ अथ चतुर्थी 1 - अतप्यमाने अवसावंतो अनुं ष्याम रोदंसो देवपुंत्रे । र्मे देवनां तुभयेमिरड्ां द्यावा रचंतं धयीवो नो ` i ५... Digitized by eGangotri

ह्ितीयोः्टक: । ६८३ अतंप्यमाने इति । अवसा । अर्तो इतं । अनु' । स्थाम। रोद॑सी इति | देवपुत्रे इति quida i उमे इतिं | देवाना । उभयेभिः। अल्ला | द्यावां। रतं । थिवी इति । नः। अस्वांत्‌ | ४

अवसा स्वतो$धिकेन केनचिळतेनावनेन quunt अनोशरे | तप ऐखयंकर्संण इदं रूपं ॥ अतप्यमाने अन्ध रः योद्यमाने। अंवसाद्नेनावंती तपेयंत्यी देवषुत्रे। देवा व्यवददर्तारो मनुष्या: पुत्रखानौया वयोस्ताहश्यौ । .लोक- घयस्था werd ars तडपणोव्यत्वात्पुत्रा इत्युअंते। हथावुमे रोदसो द्यावाध्थिव्यौ देवानामड़ां | एतदात्रेरप्यु भलचणं। द्योतमानानामङां. creta, त्र संबंधिभिरभय- (तैः शोतोप्णादि्पेविलचणेपेनेनिसित्तभतेः । तेषां लाभायेत्वर्थः । तदथं युवामद्त स्वाम । अतुभवेम। fut व्याख्यातः ॥ | ॥ अथ पं'वसो ॥ स॑गच्छमाने युवती सर्मते स्वर्सारा जामी

प्रित्रोरपखं 1 अभिजि्रं तो daa नाभिं द्यावा cdd vfast जो अखांत्‌॥ ५

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हद . . ऋरवेदः । संगच्छमाने इति संऽगच्छमाने । युवतो इति । uum ; xa icm ww ON feit: । PCT T 3 अभिजि्धती इत्य॑लिःजिप्रेती। चनस्य । नाभिं। s emi T T «fü ! नः। आर्भ्वात्‌ | ५

संगच्छमाने परस्मरमुपकारित्वेन स युज्यमाने । बृष्टि- 'हविधोच्च प्रर्सरमस॒ुपका्योपकारकभाव: । यद्दा पुवे Wut एव सत्यौ पंचाद्वियुज्य wfuwfau] अकुयत्यों पद्यान्ममुष्े* ग्राथिते दैवेविवादिते सत्यौ संगते असूतामित्याइह: | अय- मर्थों द्यावाश्‍थिवो सहास्त्रासित्यादिव्राह्माणे ससास्नातः। चुबतो नित्यतरुण्यो मित्र्‍यंत्यो वा wüg भावेषु। wea समानांतिे समानपयेते वा । स्वसारा परस्पर स्वभूते जामी :बंधुभूते । .प्रजापतेः सकाथशात्सहोत्पत्तत्वात्मररपर लामित्वं | तथा च निगमौ fed ow थवीं 'चांतरिक्षमयो स्व; यतो द्यावाश्थवी निष्टतक्षुरिति | पित्रोः सवेख पिह्- स्यानौययोः पालकयोस्तयोरुपस्थ उव्स'गे स्थितं सुवनच्य भूतजातस्य irf वंधकमुदकमभिजिप्रः'तो याभप्राणं कुवंत्यो umi! समानमेतदुदकमित्यादिमंत्रवणांदुभयो- शरदकप्रदत्व॑ प्रसिद' | Yes नो vwd n

॥ इति दितीयस्य पंचम हितोयो वर्ग: o

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितौयो!टक' ६९८५ ॥ अथ wet n उबी सझंनो wwe ऋतेन॑ इवे देवानामव॑सा जनित्री i दधाते ww खप्रतों से द्यावा रक्षंतं थियो नो अभ्वांत्‌ ॥ ६ उवा इतिं। समनी इतिं । चती इति । ऋतेनं । voi rell । अबंसा। जनिवो इतिं । । . दधाते इूतिं। ये इतिं । अर्तं । रुप्रतोंके इति waist द्यावां। रच॑तं। एथिवो इतिं। नः। अम्धांत्‌ | ६ उर्वो विस्तीर्ण सझनो सद्नाधारभूते उचतो महत्यौ सद्दानुभावे देवानां उपलक्षणमेतत्‌ । देवसनुष्यादोनामवसा ओव्या निमित्तेन जनित्री हिस प्ययोजेनित्रगौ। हद्यादे दॅवानामवसा तर्पणेन निमित्तेन ऋतेम यज्ञेन च नि्मिक्त- सूतेन yx । आष्ठयामि। देवानां विरथं मष्सद्धत्ञायेत्ययः । चे खप्रतोके थोभनरुपे अर्ृतमुट्कं दधाते । घारयतः। ते युवामाद्ऱयामि। (ug स्पष्टं | ॥ अथ सप्तमी ४ उवी vett बंइले दूरे५ते उपवे नम॑सा यज्ञे अस्मिन्‌ । दघाते ये सुभगे झुप्रतू'तीं द्यावा vdd एथिवो नो अम्बांत्‌ ५ ७

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

uc arid उर्वी इतिं । vell इतिं i बंडले इति veu इतिं दूरेअंते। उप॑। चुवे। नमंसा | यज्ञ । अस्मिन्‌ ।

घाते इतिं । ये ऽति । eut इति uim । छप्रत्‌' तों इतिं खप्रतू'ती i द्यावा । रतं i थिवी इत्िं। नः। अस्वात्‌ ॥ ७ उरी wai मडत्दौ we एथिव्यों बइले अनेकप्रकारेण प्रथमाने बद्वाकारे दूरेप्रते विप्रछष्टांतदेशे। अपारे इत्यथः । exa युवामस्मिन्यञ्ञे नमसा नंमःसाधनेन स्तोत्रेणोपद्रुदे । उपेत्य बंवीमिं । स्तौमीत्यर्थः । पुनः कोहश्यो । ये सुगी शोमनभाग्ये उुप्रतती प्रतरणे शोभनदाने दघाते विश्व

जगत्‌ ते दुवासुप wa । स्तौमि 1 p अथाध्मो | दैवान्वा edere कच्चिदाग: सखायं वां

सदिमज्ञास्पतिं वा 1 डूयंधो मू'या अवयानमेपां दावा रख॑तं एचिवो नो अर्यात्‌ | ८ देवान्‌। वा। चत्‌ । चछम। कत्‌ चित्‌। साग! सख।|< | वा। सर्द । इत्‌ । जा;पंतिं। वा। 'इयं। घीः। भूयाः। अंबऽयांनं। एंपो । द्यावां । रुक्तं | एथिवो इतिं। नः। mt: ८

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

(िततोयो;टक: i ६८9

हे द्यावाएथिव्यौ वयं दवान्‌ देवाःप्रति यत्कचिदागो:- परां तत्तद्यागकाले तेपां तेप्रासयागलुक्षणं सदभित्‌ सर्वे- देव wei छतवंतो वयं । सखायं वा प्रियं भित्रं वा प्रति यच्चछम। जास्पतिं। जाः पुत्रा: | तासां पति. जामातरं वा. जायापतिं प्रति दोपारोपणकलदहोत्यादनादिरूपं aud देव wem! एपामुक्रपाणां, पापानामपग॒जं, wg fed घौयुफत्स्ततिकपमिदं कम. भूया; । भुयात्‌ भवतु । द्यावै- त्यादि.गत' | अत्न wde प्रकारांतरेण adu रचत रचतमिति प्राथनं तयोरखिन्यादिवहुमननासंजवादुचितमेव espe एव॒ fe erg भवत्ित्येय पराय्पते ।

| y यथ्‌ smit ॥ उभा शंसा.नर्या,मामंविटटासुने नाजूती 'अवंखा सचेतां:।

qf fagi: झदास्त॑रायेपा मरंत,इपयेम देवाः ॥ « , उभा । शंसां।.नया। मां। अविशां। उमे इति । mti E इतिं।, अव॑सा । जेतां | 2s भरि । चित्‌ । अये: । ——— T इपा। wi: । wuüw देवा

उभा शंसा द्यावाएथि्योगभयोविषयावुभार्वाप यंसौ

या नरेभ्यो दितो इेडश्यावुभवायय्रे, स्तुती. :माम॒विष्टों i रक्षतां । agr द्यावाटयिव्यनिमागिदेवयोरेव शंसशब्दनालि- घानात्पश्षिंगता। तयोमे ऊती रक्चिके द्यावाटथित्यी मा-

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३८८ siet सचेतां quU AM. मवसा cade सचेतां। यहा प्राणिभ्यो दितकरबुभाव (इ

. कआासुणिकविषयौ शंसौ मामविष्टां । मराप्नंतां। तथोमे

अप्यूती तयो संबंधिन्योर॒सिमानिदेवतयो रवसा स्मप्तपं णेन निसित्तेन सवेतां। हे देवा द्यावाशथिव्योर॑तद् ता; सव$पि देवा; | अर्यः स्तोतारो वयं छुदास्तरायातिशयेन शोभनदा- छत्वायेषाचेन सोमलचणेन मदंतो मादयंत:ः संतो ouf चित्‌। पूजायां। अभिपूजितं धनमिषयेम | इच्छेम । यद्दा wd इति पष्ठया रूपं । डैखराद्राजादेरपि रूदास्तरायेत्यथ:। शिष्ट समान |. ऋतं दिव इति दे द्यावाटथोवे पशौ पुरोडाशहविषो- uera) अग्नोषो माविति खंडे wfedi ऋतं दिवे तदवोचं एथिव्या इत दे । आ०३,८`। इति॥ ॥ अथ दमो | ! 'ऋत॑ द्वि तद॑वोचं एथिव्या अभि थावांय प्रथमं सु'मेधा; पातामंवव्याइंरिताद्भोक पिता माता च । रक्षतामवोभिः ॥ १० परत । दिवे । तत्‌ । अवोचं । प्ॉथव्ये । अभिऽावार्य । Wwe । iW पातां। अवद्यात्‌ । इु:५४तात्‌ । अभोक । पिता । माता | च। रक्षतां। waufwg te

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

fediatie: i Ace.

रमेघाः-योमगप्रन्नेऽषं दिघे द्युटेवताये एथिय्ये एथियों- केपताये :तप्तश्रीतिकरणत wa xxi qur अतमं प्रझश्‍तमसपोचं । ule किमधं। अभियावाय। प्यशित: ख्यतः चवण्याय । किंच पिता पासको खुणोको जाता सस्याददेनिर्मा्ी एणिवो चोमे लवद्या्मिदिताइ: खप्नापकादंइस: सकाथात्पातां। रक्षतां। um अंतिकनामैलत्‌ | संजीप एवावोधिरथिनततपेने venti याक्षयतां ॥

॥ यथेकाद्यो ॥ xd च्यायाएयियो सत्यमंख पितर्मातयेहिशो्प्तुवे dr t wd देयमांसवते अवोभिविष्यामेष erst जीरदांचं 1 tt

इडं । wrarzfast इति i सत्यं । sig । पित: ।:

मात: । qu इए। उपादुपे । ati _ सूतं । देवाना । अयभे एतिं। अर्यःऽभिः । विद्यां । vd | zeit जोरःदांहं 1 ११

8 द्यावाएथिवी द्यायाएयिष्यी इद्सर्ूाशिः faenum स्तोषं स॒त्यमस्तु। अवितथं यतु फदवद्भवत्पन्तरथेः । इद- 'भत्युश्चं कि तदित्याड । 9 पिताः है भातः एथिबि बां qut अतीचासिन्य्े वत्ण्वोलतपद्युधे । उपेत्य . ब्रवीसि चश्च त्यमखु देयानां ,स्योतथानस्या्षभवभे । घ॑तिझनाभवत्‌।

vo mM In Public Domain. Digitized by eGangotri

६९० EN LL famdfafen युवामवोलिस्तपेणेयक्त भूतं। भवत'। अवशिष्टं गत |

॥ इति इितीयस्य पंचमे ढतौयो वगः ॥

आ न इड़ासिरिति सप्तमं सूक्मेकादशचेमागर्व' Wu Cui आ नो वेश्वदेवमित्यचक्षांत । विनियोगो लेंगिवा! n

[ wa प्रथमा | आ न xglfafdqi vafer विश्वानरः सविता देव vg i afa यथा quet मव्स था नो विश्बं जगदलिपित्व मंनोपा॥ आ. नः। इड़ाभिः। विद्य । उऽशस्त्रि। विश्वान॑रः । सविता । Xa: | ug ।

आअपि। यथा। urea सदा व: । न: | विश्व | जग॑त्‌।

'भिऽपित्वे । सयोषा | १

नो विद्वे$यादीय wu रुशस्ति | रूपो warp wu सस्रिः शोलनशंसने: स्तुतिभिः प्रदेये xd: सह । यदा इड़ाभिः। तदाच्रितेषु ताच्छव्दय । भूमिस्यानासिदेवताभिः "wy विश्वानदः सरवेत्राथिितकार्येन्नि: सविता प्रेरक आदिः

! त्यक्ष देय एत। भागच्छठ | है युवानो नित्वतरुणा यन्नस्थ - सित्रयितारो वा यूचं नोःस्यानभिपित्व;निपतनोये$स्द्यक्ष 'मनोषा मनोपया मनस ऐशिठत्वेन । wb च्छयेत्वथः wf:

संभाषनायां। अष्यस्मा मष्सच । TY mr faut 1 CC-0. In Public Domain. Digitized by Vbi RE

. द्वितोयोःटक:। ६2१ शवदस्यावरस्यापुपलक्षणं । यद्दा Weg प्रपंचं WW तथा- स्मानपि। यद्दा जगच्छब्दो यजमानएपमसुप्ययाचो। सर्वी- नपि यजमानान्यथा SUE तथेत्यथे: ॥

वेश्देवे पथावःः नो विश्व इत्येषा इविषः पुरोलुवाब्या । . खा नो देवानासुपवेत wis आ..नो.पिश्व जाल्या गमंतु देवाः । जा" ३, ७, | इति p Sur दितीया v आ नो विश्व regt ni देवा मित्रो dnm t qot; । * णुवन्ययां नो fasi gura: scare विथुरं न यव: ॥२ सा; । नः। विखे । प्यासा; | गमंत । देवा; । fagi

अयसा | वझूणः। sew ।

` सुव॑न्‌। ययां। त; | पिश्मे' । टधासंः। वरन । सच्चा । पिशुरं। न। शर्व: ॥ २

मोऽस्माणं यज्ञं विश्वे सव देवा रणा; घतूणासा या” दयितार अक्रमितारो वागमंत। आागच्खंत | के ते। मिंधोःयेमा वरुण त्रयोऽपि सजोषाः उजागमीतय; संतः आगच्छ॑त । किंतु fax देवा सोऽस्मा छघासों बर्थयितारों यथा WT wq: तथा खपाडा. एए गतूणासभिणवैन नोःसखदोयं wm faux vi दया न wu! न कुटः सथागच्छ ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

३2३ पण्‌ षेः ३ अप ढतोया t $5 पो अतिथिं म्णोषेऽग्निं शस्तिभि्युव थिः सजोपा: 1

सद्यो नो पर णः रुलीत्तिरिपंच पष रिगु सूरिः ॥ ९ X911 अतिंथिं। ग्य्योपे | wf wise:

wai 1 serial: 1 पयसंत्‌। वर्षा । न: | बरं णः | छःकोव्ति: । इणं;

च। पपत्‌। अरिऽणूतः। सारः| ९

हे देरा यो युझाकं प्रष्टं प्रियतमं । सपपामााढल्यात्‌ 'हदिवनाघास्निदँवानां प्रियसमः। wefnfW uu । ब्डणो। स्तोसि | व्यत्ययेन सध्यसः | येम जाघनेन | शस्तरिजिः। शंसने: खुलिभिः। कोहशोऽं । ठपंणिः। तू्णवमिः शोध संभज्ञा। सजोषा:। gurfe सए प्रीयभाणः। we आअग्विविशेषये। यस्युवणिः शोष्र' यघ्र्य संभज्ला सजोपा wf: सद 'प्रीयमाणाः। तमग्निं ग्टणौपे। बघा WW ues sera परुण एतग्रामको देयः रकी तिः शोल- नकोत्तिमानणत्‌ | उग्रीत्ति fere? वण्णय भूरोरित्यादिस त- wy वरुणादा कोत्तिरेवेषदीया। 'यरिगूतॉरिप्वदाटड AST थब्दित: | यरोणां 'एननायोयाक्तो वा सर: प्रेरयितायं WWNUp छपय[ज्लानि पपत्‌। पूरयेत्‌। तथा तमपि खुन

SR | CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

क

ferret | कडठिन्काले | सभानेऽऽग्‌। WS

हितीयोऽएनाः । नट : Cog wu चतर्था॥ ` उप॑ ब एपे नम॑सा जिगौषोपासानक्ता सडुये'य ki _ शाने 'सचग्थिमिर्मांनो अस fads vafe à कुषन्‌ t 5 ed । यः । प्या । हृषे। नमा । fertur । उपसाबर्मा। —— । da: T ; उमाने । wd v fusfacade य । fidera पव॑खि। दिन्‌ । सन्‌ | ४ i Q देवा यो सजराव नमसा उविषा नसझारेण uu wer जिगीपा पापामां जिगोपया था डेषे । इच्छसि |

इप नातावित्यच्थ uas गत्याद्यर्थे लिष्युप्तमेकपचन इदं रूपं p wenfe) कसिस्फाले।-उपायागक्ता । अ्रइलि

xu च॥ यष्टा अषोरात्रदेपते अप्यभिगच्छामि। गतौ

weh: छइघा घेहुरिय। रुरोग्ध Wudsr दोषाय qux इमागच्छति तढत्‌ । कि झवन । सस्मिन्‌ उमाने

रूघग्‌ were fepe नागारुपे पयसि सौ रष्टता¬

(हिकेऽ॑अर्चनीयमग्रं चरपुरोडायादिक पिशिसानः। विविध

eft एकस्सिस्रे- याइनि itu वेत्य; । एकिन याइनि समान USD m नामारपे पर्याध सघं हॉगमिभाग उपगच्छानौत्यथ: । यद्ठा सखिन्‌ सःषायूषसि फनलास्थविरोत्पादके यज्ञ

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

६०४७ sms: ।

“मिसित्तनूते सति विषुरूपे षयसिं नानारूपे सोमसक्षणोर- केऽकेसस्चसाघनं स्तोत्रं विभिसानोऽचं घुझामभिगच्छासि | ॥ अथ पंचमो ॥ खत नोऽडिंदुध्ररो रैमयंस््रः थिश' न fauna वेति fist येन न पांतमपां जुनामं अनोजुयो रषंणो यं बति ॥ १. उत। नः। अहि! । बून्नग: । नव; । वारितिं वाः । fas | न। पिण्युषोऽइव। पेति। fé येनं। नपांलं। अपां । जुगाम॑। सग;5जुव॑: | षणः । यं। वशति | ५ उत अपि च नो;त्माकमदिर तरित्षगाय्यःइंता वाझीनो. वाडन्यमानो वेतञ्जासको देवः । सः एव बुच्चा: । बुध वखक- मंतरिचं। तदषषेतोति इभगोः'तरिच्चचार्यतचाममो हवो मय: खख कः । करोतु | करोते छि रूपं | शंच पिणुषो। दबशव्द एवाथः पूरणो वा। अ्यावसेनाप्याययंती fear नोम नरी धेतु। आगच्छत । तत्र हष्टांत: । थिएः न! यथा थिए प्याययंतों गौगेच्छति mq अपां नपातसुदका- नामपातयितार Wd mere यद्दोदकानां Hr weld सुत्रं। अभ्र ओोपथिवजस्थतय: । तेय्यो;ग्निरिति mU I ताहमस्निं शुनाम | स्तुतिभिः संगच्छेस॥ wp इति सौत्रो. घातगेत्यये: | यं दवं अनोणुवो सनोवैगा पणो यवाः येषा अणा वंति। स wd करोत ॥ ॥ इति दितोयस्य पंचमे चतुर्घो वर्गः |, CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हृितौयो!टक: । है ३०५, ॥ अघ घष्टौ ॥ "aq न॑ ड त्वष्टा गंत्वच्छा स्तसरिमिंरभिपिल्े सजोषा; 1 wr ह'करेद्रचप णिप्रांखविष्ट॑सो नरां न॑ इष गम्याः | ६

उत। नः। ई। तर्शा। या। गंत। अच्छं । खत्‌। ufefs: । अभिऽपित्व । सःजोपाः i

स्ा। varer । E: । 'चपेणि!मा: । ठुयिःऽतंसः t सरां। नः | va सम्या: ॥ द

त्वशा देवोऽपि नोऽस्मानच्छ अभिप्रास सोमिंदानीभिमं

“बागंत । आगत्य WO स्याथ प्राशख्य वा वतंते। सत्न प्रशंसायां । | प्रशस्त॑ यथा तथाभिपित्वेऽभिगतव्थ यज्ञ निमित्तभूते सति चरिभिः स्तोभिऋ त्वरिः सजोपाः समानप्रोतिभेवत्वति शेषः । तथा avr waurdt वर्षैणिप्राः । 'चर्षणयो wqu यजमानाः। कमत्येपां पूरकस्तुविदमो बहुतमों महत्तम इद्चाक्षमिन्किमणि नरां ww नो$स्माकमुक्तगुणोपेतः सबागस्या:। WUTSET |

॥ अथ सप्तमो | उत न॑ इं सतयोऽग्यं योगाः शिश न गावस्तर d fesfui तमी गिरो जनंयो न xit: xdi नरा नेखंत॥ ७

Es 1

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

९०.६ ऋग्वेदः । उत। जय: | द। सतय॑ः। यर्णयोगा: | शिए। E

खावं: | सर णं। रिडंति।

तं। छ। fid; i जग॑यः। न। पत्रो; । छरलि:४रंस । गरां। यसंत 1७ `

उत अपि च इमेन तरुणं नित्ययुवानमिंदर um इयोऽखयोगा अशसमानग्रातवो रिच्ंवि। यास््ाद्यंति। स्तुबंतोत्य५:। wa ृ्टांतः। गावो qui धेनवः शिश vti थिएमिष वद्ासिव। तं यथा लिएंति तप्रव्‌। qaare i बसों तमेवमं नरां नराणां यजमानानां झुरसिष्टसस्ति- शयेन छर्‌भिं जनयः फलस्योत्पादवित्रगोे गिरः स्ततयो नसंत। व्याप्र्‌वंति! नसतिव्योसिकमो | तब इष्टतः जनयो न। उत्प्रादचिव्रःः wet: war: पतिलिय | ॥ सथाएमो | . उठत न॑ ४ मरतो ui er: erdt et सय॑नसः सदंत । इषंदश्यासोःवनयो न रथां fearést मित्रहो न दवा: ॥ ८ सल । नः। पू । मरत: । gu: । यत्‌ । रोदसो vfü (sien: | gag

NUQPWRITSE p अयनंयः। न। रर्वा; d fiai ferasqur | न। देवा; | ८)

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितौयो;टक' i १2७

उत अपिं च नोऽस्मटोयसोमिदानोमेनं यागं या मरत; * सत्‌ सदापि सदंत। गच्छंगु। कुतो देथात्‌। रोदसो। रोदखद्यीवार्टथ व्योः सकायात्‌। यद्दा रोद व्यायषि गव्छतां। कोट्या मरतः! द॒दपेनाः प्रटदवलाः। समनस; संभानमनख्ाः | प्रद्खासः एपदद्णाशाः | पत्यो Wut निति यावः । अनया ज। यथव नमजस्वभावा रथा र'इ- णखनाबा रययंतो या ॥ जत्यथों .लुप्यते यद्दा अवनया रक्षक्षा रया इव few: | रियादशः । रिया: शव्रवः तेषा~ अ्तारो मि्रयुओ देवा न: । मेत्रोयुक्षा व्यवतौर ऋत्िज इब । wap मेत्रोयुक्षा अन्ये देवा यया गच्छति तइत्‌ ॥

॥ अथ नयमो ॥ अ सु यदपां खिया चिंकिये अ quu प्रचुजस्ते छ डक्षि।

अध यदे'पां «fes न यसि-अनेरिंयं मुपायंत सेनां; ॥ ८ अ सु। यत्‌। एपां। मद्दिना। चिकित्ने। म ।

सुजते । प्रऽञ्य॒ञः। ते। ऽदि

अधं । यत्‌ । एयां | छऽद्नि । न। थद; । fI आ। इरिणं। प्रपायंत । सेनाः | ८

एषां मरतां मदिना महिमा टडिलच्षणो यत्‌ यस्माग्र- fafad | प्रज्ञायते। यदपां uper Wat नराचिकिळे । ' जानंत्यतुछेयं। तु इति पूरण: | ततरे ज्ञातारः wf रूपो लुश॥ खथुतीनां प्रयुज: मयोगाग्पयु जये अध अय

२०३ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

«ec SES Y अयोगानंतरं यंत्‌ यज्मादेषां- सेना Wurst fuu सर 'सुवनमिरिणसूपरप्रदेशं यथा .तथासवेतः मुपायंत। उत्पा- दयंति। तत्र ृष्टांतः। सुदिने मेघावरणादिरव्हिते दिने शररंधक्षारहिंसक: प्रकाश: इब। स यथा सरवेमाहणोति तथा ww नाद्या सर्वसूषरं करोति । wer eife wfeWafa! तदा (सर्‍्यादिसरदि wert प्रयोग afe यदा मरुक्षोनाः सवा मद्ीसु'दं dimid महातुभावा सरत इति तेषां स्ति; | ॥ अथ दशमो ॥ ओ अश्बिनाववंसे छणध्व' प्र पूषणं खतंवसो चि संति। अहेषो विष्णुवातं शुचा अच्छरुक्तायं वटतीय देवान्‌ | १० मो इति। अश्विनः | अवसे छाएुघ्वः। प्र । पूणण । 'स्वःतवस: | हि। संतिं। अहषः। विष्णु: । वात; । EE अच्छ। "wd । वहतोय | देवाम्‌ | १० हे feror; अखिनावेतब्रामकौ Sarifasatausagst- णाय प्रो कणध्व' । स्तुतं प्रकषण कुणध्व' p quu पोयकमेः 'तब्नामक देवसप्यवसे प्रकपण wife 'छणाध्व | धिच ये स्वतवंस: {स्वायत्तवलाः संति तानपि xeu. के ते। अहेषो ufui विष्णुरव्या एतब्रामको देव: | प्रथममना- क्तोऽपि न॑ gif Wu

RT € प त्युत ' सवत CC-0. In Public Domain. Digitized MT, Nii

हितोयोःटक:-।. ३२2. सँचारी वायुः! ऋरुणा: पतिरिंद्रआ। एतानपि went । etri erreurs सर्वानपि देवान्‌! eu mugtirex आशिसुस्येन.बद्तोय.। स्तोत्रेर्मव्त येयं.॥

॥ अथेकाद्थो॥

. wd सा वो असम दोधितियेजता अपिप्राणी च sss च भूयाः। fa या देवेषु यत॑ते वसयुविद्यानेपं जनं जोरदानु 1 !!' चरथं | सा। यः। अस्मे इतिं। दोधिंतिः। यजत्राः । vafasurati wi सदंनो.। चः।; भूयाः। नि। या। देवेषुं। यर्तते। वः; । विद्यामं.। इषं |: टजनंः। जीरऽदासुं | tt Sar युष्ब्या Waco Stu बंधिनो सेयं पसिदा दौचितिदपिरखो भआकसपिम्राणी सवेदा.चेच्वित्री सनी व. निवासब्रतो च भुयाः। भूयात्‌ । भवत। या दीधितिः Wugiuwdi देवेयः नियतते। नियमेन waa करोति तानपि.प्रकाशित' सेव भूयात्‌। विद्यामेति.गत; |. ॥ इति इितीयस्य पंचमे पंचमो वर्ग: पित! न्वित्येकादगचेमषटमंः सजञमागख्यमयदेवताक' गायत्नं। mung, गर्भो ष्णिम्‌ । आद्यः पंचकम्रयोऽटका, wggeritmerq i ढतीया. पंचमी. पी une xm बोत.पंचातु्ट॒भ:.। तथा. चालुक्रमणिका. fj wee: wrad लांद्याचुष्टगमी, लतोयांत्से पंचम्याचा'

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

$०.०, sitet sqqu xfa | विनियोगं शौनक ser । पितुः न्वित्युपतिठ्ठे त: नित्यमज्ञमुपस्थित । street नित्यं झु जोत '्विकुत्सयन्‌ v जास्य स्थादब्रजो व्याधिर्षिपमप्यब्टत॑ भवेत्‌ । विषं च पोत्येँ्‌ तस्स क्ष जपेहिपविनायनं ॥ नावान्यतस्तु सुजीत नाशचिन जुगुप्सितं । दद्याञ्च पूजयेश्वव जुइयाञ्च चविस्तदा। कुदठयं लास्य किँचित्स्याच्रञं व्याधिसाप्रयाद्ति ॥ I चल; Rer;

fag! च ibi महो!धर्जार्ण afaut 1

यस त्रितो व्योजसा इदं faddee uq 1 १

faq । शु। स्तोषं । म: ।. घर्माण,। तविंषों।

यस्य॑ । ब्रिः (वि । योऽस्य । इत्नं।. वि$व !.

equ

अइमगख्यो सु चिप्र पितु” पालकमचत्न' स्तोः । wife: मदो सहांतं धरार संत्य धारकं तविषीं बलाक । यदा dI लोकस्य धारक यस्याच्चस्यीजचा

. बलेन सामर्धन fadr यिस्तरोगतमः प्रख्यातकौर्चि स्यु _ _त्याद्स्ानेए araurerisatet acc विषव विच्छिन्नसं थि?

यबा तथादयत्‌। िसितवान्‌॥ * ॥ अथ हितोया | सादा fuit erat पितो वयं त्वां वमह ।

सम्माक्रमविता भ॑य॥ १

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दिततीयोऽटक्षः । est: . ज्वादो-इिं। पितो इतिं। सधो इतिं। पिती «fá i E त्वा "जपता 5 zi "ET E कष । ३ खादो — पितो पालक मधो ruta

यतो हे पानसाधनाच वयं. त्वा wi यहमहे। TP ॥ वभ सर्वेत्राननुदात्तानां पूर्व स्यासामान्यव'चनत्वेनानिघातत्वं 1 अनुदात्तानां त .विशेषव'चनत्वाच्िघातत्वं ॥ घ्पसलत्पितुशब्द- -mu Wu आशख्यज्ञापनाथ | € पितो व्यस्माक्मावता

तर्पयिता भव | अथ «elu ॥,

wu नः पितवा चर शिवः (िवामिंरुतिमिंः ।.

सयोद्ुर हिपेय्य: सखां येवो अद्याः | २

उर्प। न: । पितो इतिं । आ। चर । शिव: ।.

fors: । vfasfat: t

सयःऽसुः। अहिपेण्यः। सखा । seis बाया, i8

डे पितो यतस्त्व' शिवो मंगल; । अतः शिवाभिमंगल- युक्ताभिर्ांतभो रक्षणेनॉं$च्यानाचर। आगण! आगत्य च मयोसुः डस्य; भावयिता धिणे य्यो5 दे प्परस: । प्रियरस quud: 1 सखा सखिवण्यिकारी खगेबोःत एव छद्‌ STR

रो!ददया waxfva उक्तगुण एब न त तदिपरीतों भवेत्यश: -+ . H - m LJ * सअथबा ESTATE । रुग्रेवोधया मनःकमवसेवाद्‌ः

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७०२ SER ।.

रितः सखा यथा. अयोभुरदेप्यच्चः अवति, तद्वत्स

wer: 1 ॥ अथ चतुथी |

तब त्वे पितो रसा रजांच्यतु fafünr: ।. दिवि वाता. इव यिता: ॥ ४. तब । त्वे । पितो इति । रसा: । रजौंसि। खलु,

fefe i वार्ताः४इव,॥ चिता: |, ४

9 पितो ux तहास वंधिनख्य ते खाइन्हाद्यड्साः रजांसि, लोकान्‌ लोकस्यानादर्थानत्त आातुकूल्येज़ विष्ठिताः n विविषं स्थिता; । fafraferit दृष्टातः । ffa द्युलोकेः'तः हिचे खिता,वाता "TUN: | ते यथा SHTRTSCUERT ॥

॥ अथ पंचमी n तम 8 पितो, ददंतस्तव॑ स्यादि ते firi] i X स्वाप्रानो, रस|नां qfasiteh इवेरते ॥ ५ EET पितो (इतिं । exe । तव॑ । स्वादिष्ट.

| 21 पितो fai i प्रा खाप्मान: | रसांनां । तुविग्रीया:दूव । डरते ॥ y. L0 8 पितो पालकाब्रतत्ये ते तवदर्थिनो, नरास्तव भोक्तारो, भःतोतिशेपः। केते नरा: |. हे स्थादि्ठ स्वादुतम पितो

पालक, तव लद्॒जुग्रहत्ते-ल्वां ददतः प्रवच्छंतो, भवति । यहा; CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

[हतोयो$टक! t ^ — vet * पितो इत्यादराई। wem दि भूयांसमथं wai किंच qu curat स्थाहस्तादीनां पणां खाद्यान: स्वाडयि- तारो भक्षविंतेगर एव तुविग्रीवा इव | तवीति बद्नाम । अध्ृड्ग्रोवा us मेरते। प्रवर्षण गच्छंति। संघरत्ति॥| इवशन्द एवकारार्थ: पूरणो. वा ॥ भूलोफैऽत्तार एंव दटांगा भवंतीति प्रसिद | अनशने हि ग्रीवा अघो लंबंते। यहा तब रसानामत्तारोऽसंख्यातग्रीवा uu सर्वात रसानां दाइष्यादिति भावः i एयं,बहरसोपेतसत्रसिति तस्य स्तुति: ! | इति (तीयस्य पंचमे पडो वर्ग: ॥ v अथ et ४

"वे पितो serat देवानां सनां fed 1

अकारि चार केतुना तवाइनवंसावधोत्‌ ॥ ६

ह्ये इति । पितो इतिं t सहानों । देवानां । मन: । fedi

अकारर | चार | केतुनां। तव॑। ws! यावसा ।

अबधोत्‌ ॥ ६

३ पितो महानां पूल्यानां सतां वा देवानांमिंद्रादौनां अनस त्वयि , दितं निवहितमकारि। wd! अस्टतमपि विञाय त्वव्येय वर्तते । है पितो तन चार समीचीनेन केतुना Wen प्रज्ञानलज्न गे नावसा रचणेना(ं मेघं इत्रं याय धौत्‌ । इतवानिंद्रः । अन्नमयं दि सोम्य' मन इति xp । अथवा त्वत्कोतना जगद्र्णेन निमित्तेनेति योज्यं i जगद्रचणाथे ign feft ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७6४. EOUUEPE | अथ सप्तमो ॥ 'यददो पितो अज॑गन्वियस्व परेतानां 1 'अत्रां चिन्नो मघो पितोऽरं rema गस्याः ॥ ७ "यत्‌ । अदः । पितों इतिं । अज॑गन्‌ । विवर्स पर तानां i अहं । चित्‌। नं: । मधो इतिं । पितो इतिं । खरं] अक्षाय । गम्याः | ७ हे पितो अन्न खां यद्यदा 'बिंपख ॥ उपो लुक । we 'लोपस्छांदस: | विवासनवतां पिद्युद्रपप्रकाशनवतां। विवो धनसुट्कलक्षणं। थनवतां दा मतानां मेघानां duum ्रसिद तदुद्कमजगन्‌ । अगमत्‌। गच्छेत्‌। अत्र चित्‌ अन्काले नोऽस्मान्‌ हे अघो हे पितो आधर्यापिताच्च त्व 'नोऽष्मानरमलं संपूण भक्ताय भक्षणाय गस्याः। गच्छ । सं{नितो सव ॥ ॥ अथा बसों ॥ यद्पामोष॑घौनां परिशभारिधामहे । वातापे पोष ves | ८ यत्‌ । अपां। ओप॑धीनां। ufesi । आएरियामंह 1 ' वातापे । पोव; | डूतू। भव ॥ ८

सत्येनापासोपधीनां संधि परिंश परिते परितः

छखकरमन्नमारियामहे। साखादयाम;। अच्चयामः। CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोऽष्टकः i vou

शेनाब्रोद्फसारेण है यातापे । वातेन प्राणेनाप्रोति खनि- wiwfafa वातेनाप्यायत इति वा वातापि deg हे we त्व॑ पीव इत्‌ आप्यायित एव भय। 'अस्रोदकास्यां शरीरटदिः प्रसिदा। यदा यद्यप्यपासोपघोनां «fcu लेगमाखादइयामः | तथापि 9 वातापे वातयस्सवव्यापक पितो त्वमल्ममपि uia: पोधानेव भव ४

॥ अय नवसो |

यत्तें सोम गवाशिरो यबांशिरो भजांमहे i

वातापे पीव vs n 2 यत्‌। ते। सोम । गोऽस्रांशिरः | efr:

भर्जामचे । वातापे । पीवंः। इत्‌। भव | ८

पू्वसन्रसामाग्येन «p«r सोमलचणमय़ं स्तौति। है सोम ते तव यत्‌ यमंशं गवाशिरो गोविकारचीराद्या ग्पणद्रव्यं यवाशिरो यवविकारायपयद्रव्यं ,भजासहे। सेवामहे। तेन है वातापे शरौर पोवो भव ॥ ॥ अथ want ॥ करंभ ऑँपघे भव पोवों हक उंदारथि;।

वातापे पोव via । १० ` करंभः। औषधे | भव। पीवंः। vali उदारथिः

पातांपे । पोष॑ः। we भव ॥ १०

Cc-0. (t Public Domain. Digitized by eGangotri

७०६ *">- कऋग्वेद्ः।

करंभो यः कारंसाद्रिप; wafüeufe «reum है

(पघे त्व' पौव; स्थोल्यवान्‌ टक्कों साघेव जेयिता भव। उदारथिरुष्ष गम एूद्रियाणासुद्दोपयिता भव । शिष्टो गतः ॥ अथे कादशों ॥

तं स्वा वयं पितो वचोंभिगोवो न इव्या सुंप द्ि।

देवेव्यंस्या सधमादंसस्मम्यं त्वा सघमाद | ११

तं । त्वा। वयं । पितो इतिं। वच॑ःऽभिः। गाव॑ः ।

न। इव्या। wes i

देवेस्यः। त्वा । सघःमार्द । असव्यं । त्या । सघऽमाद्‌ं ॥ ११

चे पितो अन्न सोमझप d drew स्तुतं ता त्वां ww आवं वचोभिः स्तुतिवाग्मिवेयं सपुदिम | ्ञारयासो रसान्‌। तत्र इष्टांतः | मावो न इव्या । गाव इव 'इवींप्युत्पादयंति तया त्वक्षकायाव्सोमं छुप द्मि। किमथ कोहशं चेति wd! उच्यते । देवेभ्य इंद्राद्भ्यः । तदथ सधमादं qut wg माद” {यतारं wauued त्वा त्वामस्मभ्यमच्मद्य मणि |

॥ इति दितोयस्य पंचम सप्तमो वगः ॥

` समिदो&येत्येकादशचे नवमं दक्तमागर्यं से गायतं । समिषाग्नितनूनपादादय एकादश प्रत्यूचं देवता यास््रेन 'किंदेवता! प्रयाजा इत्य्‌ पक्रम्यास्नेयाः प्रयाजा ऋतुदेवता-

e रो देवता! a RTT) ra ento अपदेवता इत्यादिना

दितीयोऽष्कः 1 999 'घ्नण्पत्ताशुपन्य स्‍्प ब्राह्मणानि च प्रदृश्यीस्नया एवेति ,सिदचांतितं । समिद आप्रिव इत्यमुक्तांत । पशाषगस्तगाना सेकादशप्रयाज रुपमिद्माप्रो सकं ॥ ॥ तत्र प्रथमा ॥ समिद सद्य राजास देवो देवे; संइखजित्‌। ` gat प्या wfeiv | t IE Is देवः। हेवे: | सइस$जित्‌ । दूत:। इव्या। कवि: । वह | !

हे wm देरे ब्यंवहढ fug त्विग्मिः समिषः सम्यग्दीपितो Sata एव दोप्यमान: | समिबेयौ Wd: सातः समिद सन्‌ सद्याच्मिन्यागदिने राजसि। देणिपे। हे सद्दखणित्‌ सचहस्॒त्य घनस्येतळंख्याकानां गतूणां या जेतः। ततो दूतो देवानां दूतस्तदयज्ञादिवातोद्दर आष्ठाता वा ! अग्निदवामां दूबर आसोदिति xcu: कवि क्रांतदर्थी । इेडशस्व इव्यास्म दोयानि इवाधि वह । देवेग्य: प्रापय |

॥ अथ दितीया ' . तनू'नपाहतं यते मध्यां यज्ञः सम॑ज्यते ।

«Xu vfaultfcd: ॥ २ च तन'$मपात्‌ । ऋतं । यते । स्या । यज्ञः | सं । अण्यते ।

¦ दधंत्‌। स्सिणों;। इष: | २

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

९०८ sr ।

तनूनपात्‌ यज्ञशोररस्थ नपातविता। यद्दा. आयोऽच तन्व उच्यंत इत्यत्तात्वादपां नपातयिता तासां नप्ता वा। अद्द 'ओषघय: । ओषधोभ्योऽ स्निरिति नपुत्वं । यज्ञः पूज्य: i यज्ननिर्वाइकलाइा यज्ञ! । Veutfenzd यज्ञ’ यते। गच्छते। 'यनुतिठते। यजमानाय तद्भिमताथं। मध्या सधुरेणाञ्यसोमादिद्रव्येण समण्यते | कि कुवेत्रय । wu. सिणोरेतल ख्याकानोपोऽन्रान दधत्‌। ` यलमानेभ्यो

धारयन्‌ | ॥ अथ तोया s

आजुष्ठांनो ruit देश आ वंचि afsratq i भर्ने सइखसा fata d सआएजुष्ठानः। नः। ei देपान्‌। आ। वचि। यञ्नियांन | RII E x सच्चसःसाः। असि॥ १ $ अग्गे प्माजुष्ठानोऽ त्माभिराहयमान; सन्‌ Teu ब्याभि: ए्वुत्य इडनामकः। त्वं नोऽस्मद्थं यज्ञियान्‌ wu

भाजो देरानावाच । आवच। है अन्ने त्वं सदससा असि । अप्रार्‌सितथनस्य दातासि |

॥ अथ चतुर्थी | ` माचोनं बर्िरोज॑सा सहस'वोरमस्तुणन्‌ i यत्रांदित्या विराज॑य | ४

6-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽडवाः । २०८९. आचीम। वशः । ओजंसा । सहस॑वौरं। अस्तुणन्‌ । यत्रे। आदित्याः । वि$राजय | ४ ः आचीनं .प्रागग्न vedi सहस्रसंख्याका वीराः अत्रणां विशेपेणेरयितारो देवा यस्य तथाव । यद्दा अपार्‌- सितदीराः पुत्रादयो येन ताहग्वच्तिरोजसा मंबलचणबले नोपेता ऋखिओोऽस्॒णन्‌ । आच्छाद्यन्‌। यत्र यस्मिन्य हिप्यादिव्या अदिति; पुत्रा यूयं विराजथ। विविध राजध्व । तद्रि र्तुष्णन्‌ ॥ अथ पंचमो i

विराट्‌ rexit: std vu भूय॑सौद्च याः ।

दुरो ्ठतान्य॑क्तरन्‌ ॥ ९

वि$राट्‌ dise । fast: । प्रऽस्वौः।

बच्चों: । च।

. भ्रूयंसों:। च। या: ।

(Cow तानि अचरन्‌ | ५

विराट्‌ विशेषेण राजंत इति व्यत्ययेनेकवचन । सस्ताद्‌ ' सम्यशिति पूज्यतरं राजमानाः । अत्रापि व्यत्ययेन कवचनं । विस्बौविम्वगो विधिर्ध भवित्रः। प्रभो: प्रसव: प्रकषण अयित; । बष्ठोबेद्यः । भूवसोलॉकप्रसिपसंख्याभिद्य भूयस्य या हुरो यज्ञग्टइद्दारः संति ताष्टतान्यदक्षानं माण्सुपकाः

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

9t. , we राथमचरन्‌ । चरंति। यहा बष्ठोभूयसोरित्यते संख्याव- v3 1 शिष्टानि तासां नामधेयानि |

॥ इति दितीयस्य पंचमेऽष्टसो दगेः | ` अय पष्ठी ॥

रुक्मे दि ्पेशसाधिं चिया विराज॑त!।

उपासावेड Slat | ६

wwe इतिं खःरवम । हि। ख!पेथसा। अघिं।

चिया | वि;राजंत; i

उपसे | आ । इह। 9teat ॥ ६

झुरका शोभनदोप्ताभरणे प्रसिद्द सुपेशसा थोभनरूपे इहश्य़ावदोरावदेवते अधि अधिक सिया सौंदर्यण विरा- जतः। विशेषेण दोप्येते | शियोगादनिघातः | तांहश्या- बुषसौ एतद्रात्रेरप्यपलक्षणं । उष:शब्ों दिवसस्थोपलन्षकः

रात्रिरपाचोमे इच्चास्मिन्दिन यासोदतां | आगत्य तिष्ठतां i आगच्छतां वा |

, ॥ अथ सप्तमी | ` अथमा चि रुषाचंसा होतांरा देव्या कवो ।

यज्ञ नों यक्षतामिम | ७ ९८70. In Public Domain. Digitized by eGangotri

{इतोयोऽषटकः । *tt प्रथमा । fei खःवाचंसा । डोतांरा देव्यां। कवी इतिं । | | T नः! यक्षतां। दूमं॥७ अथमा। सुख्यनासेतत्‌।. प्रतमौ प्रकडतमौ ॥ fe: प्रसिद्षी ! सुवाचसा प्रियवचनो देव्या देवा दोतारा

हेवानामाधातारौ क्लोमनिष्पादकौ वा कबो मेधाविनावैतो नोऽख़दीयमिमं यज्ञं यक्षतां, यजतां गच्छतां वा।

॥ अयासो I भारतीड सरस्वति या व: स्था उपदुवे । ता न॑द्योदयत्‌ श्रिये ॥ ८ भारंति | इड । सर्रस्सति। याः। व: । सवा! ।

छपऽद्रुवे ।

ता; । नः। चोद्वत्‌। खिये | ८

9 भारति। भरत आर्हत्यः । त्य संबंधिनी भारती 1 ताराय द्युलोकदेवते। हे इड़े भूदेवि। हे सरखति। सरो बागुदक वा । .तददत्यंतरिचदेवते । ताहि देवि। एताः चित्याद्दिवताः। एतास्हिस्र आदित्यप्रभावविशेषरूपा xar: । यास्तिस्त्र: सर्वा वो झुझनुपह्तवे। उपेत्य स्तौमि। ता यूथ WIDE तिये संपदे चादवत। ES ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७१२ ऋगवेद! । y अथ नवसो | wet रुपाणि दि प्रस: पस्यून्विश्वांन्समानजे ।

तेषां नः रातिमा यंज ge तथां | छपाणि। डि omega प्यून | funda

संयानने |

तेषां। नः। स्मातिं। आ। यज ८

. wer यज्ञसाधनपात्राभिमानो देयो रूपाणि योनौ खृष्टानि रेतांसि रुपाण कत॒प्रचुहि । feu खुत्शंतर म्रसिदिद्योतनाथः। रेतसः fuer त्वष्टा रूपाणि विकरोः तोति छुते: | स देवो विश्वान्‌ सर्वानपि पञूनस्मदौयान्‌ गवादिकान्‌ समानजे | सस्यगनत्ति । व्यक्तीकरोति । संपूर्वा दनक्तेलिटि तस्माचुडिति नुट्‌ | अथ प्रत्यञ्चः । तेषामक्तानां

पञ्यूनां warf छदिः मोऽस्रदध॑सायज । सर्वत पूजय । 'कृवित्यथः

॥ अथ दमो | उप अन्यां वनस्पते पाथों देवेस्य'; wer ।

" - अन्निइव्यानिं सिष्वदत्‌॥ १० उपं ळार्न्या । बनस्मते । पाथ: । देवेभ्य: | खण ।

अग्नि. । हव्यानिं। fea | १० CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयीऽष्टकः 1 «ta है वनेसंते यूपाभिमामि Wa wem अआमंनव देवेस्यो- उपमा दिभ्यः पाथः पएरूपमन्रसुपछज | उत्पाद्य । यूपाभावे पएनियोजनामावेन' इविपो$भावात्‌। त्वय्येवं छतवति सत्मम्बिचेव्यानि इवाधि सिखदत्‌। खदयत । स्वाटूकरोत ॥ ॥ अथे काट्थो ॥ पुरोगा अग्निदवानां गायत्रेण समज्यते ।

स्वाहांछतोषु रोचते n ११ पुर्‌!ऽगाः। अग्निः | देवामां | गायद्वेणं। से । अज्यते ।

wrelseet । रोचते ॥ १६ "

प्ययंसग्निदवानां पुरोगा अछरद्चइ' प्रति पुरोगामी । यहा देवानां मध्ये यज्ञं प्रत्यस्निरेब प्रोगामो । अत एवाद्नणीत्वा- | देवाग्निथब्दो fera o अग्निः कष्मादग्रयोलवर्शोति निरुज्ञ । ताहृशोऽयं गायत्रेणेतदुपलच्तितेन sieur समज्यत ! सम्यक्‌ लच्यमे। साडाङतोषु खाहाकारेष उत्छ feu दोयमानेषु रोचते । अत्यर्थं दोप्यते। एताः प्रयाजदेवता यज्रावयवाभिमानिन्यः। तद्दारा यज्ञ एव स्तूयत इति केषांचिन्मतं । अम्नेरेव नामांतरमित्यम्ध | ॥ इति हितोयस्य पंचमे नवमो ब: ॥ अग्नों नयेति दशमं सुत्नमष्टचंमागख्य' तेदुभमाग्न यं । अग्ने नयाष्टावाग्ने यमित्यनुक्रमण्णिका 1 प्रातरनुवाकाखिन शस्रयोसनेधुभच्छंद्सि विनियोगः। अपेतस्ा XI | जयाग्न टहसित्यटानामुत्तमादुफ्तमास्तिस्त उद्धरेत्‌। आ - ४, १२,। ऽति सब्रितत्वात्‌॥ ऽत्र योमकः । उत्पथप्रतिपवो

२४७८७ CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

ets करगबेद: 1

यो स्रष्टो वापि पथ कचित्‌। मंथानं प्रतिपद्येत सत्वा वा कमे wfid अग्न नयेति ww मत्यूचं जुयापुतं । wüw प्रयतो नित्यसुपतिडेत वानलं । we १, २६,। इति ॥ Tama: यावणाकसेणि विनियुक्ताः | यावया शोणेसा व्यामित्यत्र ufed | अग्ने नय रूपया राये शत्मा निति चतसभिः :प्रत्युचं इत्वा । आ« २८० २, १,। इति | आग्नेये warp वपाएरोडाथयोराद्ये € अनुवाद्य | तथा च afe p अग्न नय रुपया रावे अस्मान्‌ पादि यो सम्ने पायुभिरजख्ौः। आ० ३, ७,। इति॥ आया आयणीयेशावाग्नेय यानुवाद्या । सेवोदयनोये :याज्या । ev: प्रायणोयेष्टि रित्यत्र सूत्रितं । अग्न जय रूपथा राये अस्माना देवानामपि पंथासगन्स। आ० ४. ३,। इति। विपरोताद्च याच्यानुवाक्या इति च ॥ ॥ तत्र सक्त प्रथमा ॥ अग्ने नयं रुपथा राये अस्मान्विश्वांनि देव

बद्युनान fara i युवोध्य! सणज्नुइरागनेनो भूयिडां ते नम॑उक्तिं विधेस | ! अग्व। नय। झउपर्था। राये। अस्मान्‌ । विश्वॉनि। qw बहनांनि। हाम्‌ । ; चुयोधि, अस्मत्‌। जुद्दराणं। एन; | भूविष्ठां । LEE Cm SCELERE.

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

८५ x à x र i

आ ^

इति सत्रितत्वात्‌ ॥

(इतीयोऽष्टकः । etu

हे अग्ने अंगनादिंगुणविशिष्ट देव द्योतसान विशानि जयुनानि सवीणि प्रज्ञानानि। अनेनेतदनुषितसिदे प्राय- ज्यीयमिति यदेतजूजानसस्ति तदिद्दा नित्यथेः | यतो विद्दान्‌ ययतस्तवमच्मान्‌ Wer शोमनेन मागण रावे गंतम्याय खगरीद्घिनाय ॥ वितीयार्थ वा wget d प्रापणीयं रयिं अति नय। तद॒थें जुहराएं कुटिलकार्चेन: पापं फलप्रति- बंघरूपमस्मत्‌ अत्तो चुयोधि। vy कुड । ते तब बयं sfasrafanaut «aufs नमस्कारोक्तिं सुतं विधेम । परिचरेम | gd: ॥ ५ 3. जो

यांयुष्नानेच्यासग्ने त्वं पारयेति S स्विश्झतो याज्ये मादि न इति चतथ्येक्तवाद्या । पाठि नो अग्ने पाद्भभिरज- eus त्वं पारया नश्यो अष्यानिति संयाच्ये.। "Hr २, te, । इति सूद्वित ॥ एते एव स्यसत्वयन्यामपि ure

EY

॥ सेघा 'दितोया ॥ `

सर्ने त्वं पारया नव्या अस्यान्त्खस्तिभिरतिं इरा fex i T.

qu vet बेइला «t vit wat तोकाय तन॑याय si यो: ॥

we | त्वं । पारय। नव्य: । अस्मान्‌ । स्तस्तिऽभिंः। अति । दु:$गालि । विश्वां।

quii vul बुला । न: । चर्वो । भवं । तोकार्य ।

तनयाय। ग्रं। यो: | २

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

eta SER: Y

' हे अग्ने त्व नव्यो नवतरः स्तुत्यो वा त्वमस्मान्‌ यागाशु- हातृन्पारय। कमे समापव्यातिपारय | अतिक्रासय। केन साघनेन। खस्तिभिः। अस्तिरभिपूितः । spare: शोमत- वचनः | अत्यंतं पूते यंज्ञादिणाषेनेः। कानि । दुगौणि। बुगेसनानि पापानि । अनतिक्रमणीयाणि दुरितास्यान्य- तिपारय। किंच नोऽस्माकं we शथुतरा qu पुर्यपि भवत्विति शेष: । 'चशब्दो वच्यभाणेन सच UT: । पूरिति जात्बेकवचनं। पुराण्यपि सवंत्तित्यर्थः। तथा नोऽस्माकसुरवी verfu बइतरा भवतु । त्वं तु तोकायापः त्याय तनयाय पुत्राय। तोकथब्दोऽपत्यसामान्यबचनः। तनययब्दः पुत्रवचन: | शं रुख योमिश्वयिता भव । wu रोगाणां यमनं भयानां यावनं च भव। कुर्वित्यर्थः ॥

॥ अथ ढतोया | wer तमस्मथुंयोध्यमौंदा अन॑स्नित्रा अभ्यर्मंत wet: Ie यनं र्थं 'छविताय॑ देवं चां वि्ेभिरखतेभिईजत्र 1 ३ "wisi अस्मत्‌ । इयोधि। अमोवा: । - अर्नेस्निऽत्राः। अभिःंत। wel i yiii www । खविताय | wu चां। fasfe: i wife; | यजव ७ ३ fF

CE कम्क

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितोयोऽष्टकः 1 ७१३ है अग्ने त्वमसोवा रोगानस्मत्‌ अस्मत्तो चुयोधि । ध्यावतय | या अनग्नित्रा अन्गिनापालयिताः छ्टो: प्रजा अस्यमंत । अभिमिसतेऽस्मान्‌ ॥ यच्छव्दाध्या छारादनिघातः | ता चुयोधि। यद्दा ता अनग्निवाः प्रापिन्य: रष्टयः जा अस्यमंत। त्वयाभ्यमितमभितो रोगैः urafaquefa । वयं तु न ताह्या; । अतोऽस्मन्तो विचोजयेत्यये; । न केवले वियोगमालं। अपि तु पुनःपुनरिदं कते व्यं । अस्मस्यमस्मदथं खुविताय शोभनफलाय डे यजत्र यश्व्य देव द्योतमानाग्ने विश्वेभिरस्टतेलि: सर्वेरमरणधनेभिरन्येयेथ्व्ये देवे; ww wi पथिवों देवयजनलक्ञणामागच्छति शेप: ॥ पाडि न इत्यस्या विनियोगएयसस्ने त्यं पारयेत्रोह्लं । तथाम्नेयपथावेपेव हविपोऽतुवाक्या तथा च ufad | पाचि नो अग्ने पायुनिरजखेः X वः शक्राय भालवे भरध्य'। झा १३, ७, | इति॥ ॥ सेपा चठयों 1 पाचि नों अग्ने पायुणिरजंस्त्रे रत प्रिये सद॑न आ INSTR

सा तें भयं जरितारं यविष्ठ नुनं विंदन्मापरं we n ४

पाहि। नः। अग्ने । पायुऽभिंः। अजस्र :। उत। firi सदने । wri शशक्षान्‌।

a ते। अवः जरितारं I नूनं । विद्त्‌। मा।

अपर | सहस्व, ! ४

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

etc ऋग्वेद! ।

इ अन्ने नोऽस्पानजस्ेरनवरतेरविच्छिनोः . पायुमिः पालनम्रकारैः पाडि। पालय) उत अणि च. प्रिये सदने लव fing यागग्टछ आ सत्रतः शशष्ान्‌। दीप्यमानो अपेति थेषः। (du रे यविष्ठ सुवतम ते तव जरितारं गार्‌तारं स्तोतारं wi दूजरद्य अयं सा विदत्‌ । मा लभतां । साप्रोत। OX वलवसन्मेऽपरसपरस्मिग्काले भयं मा बिद्त्‌। अपरं मद्व्यं वा मा विद्त्‌ ॥

अयुताय भौसायेकक्पालएरोडाशा होमे WD wer इत्यनयाथयमभिज्ञडोति। तया च सूत्रितं । मा नो अन्ने$व siet आधघायेत्येननाथयेनांभिशुद्दोति। wi? ° २, १,। sfa i

॥ सेपा पंचमो ॥ सा नों अग्न ५व॑ स्टजों अघायांयिप्यवे' रिपवे' wet । .

मा दलते दर्शते सादते' नो सा रोप॑ते सइसावन्परा दाः॥५ सा। नः। अग्न । अवं। €ज: | अघायं | अवि्यवे' । रिपव' । grat । । मा। दत्वतें। दर्शते। सा। अदते'। नः। मा।

रिप्रते। सइसाऽवन्‌। परां। दाः | ५ CC-0. In Public Domain. Digitized by'eGangotri | न

दितौयोऽष्टकः । (८

- , ॐ अम्य नोऽस्मानघाय डिंसक्रायाविष्यवे । अविष्यतिर-

त्तिकमो। अन्नच्छये दुच्छूनाथं। शन wdi इुथ्डखः कारिणे दःखकारिण त्यः । त्रे रिपवे मावख्ज:। मा —— ara तदधोनं मा कुवित्यर्थः। तथा नोऽष्मान्दत्वते दंतवते दशते खादते सपोदये मावस्टज:। तया Te तेऽदंतकाय ञ'गाद्भिघौतिने सावस्टज:। तया रिपते चिंसकाय तस्क्ररराचसाद्ये हे सहसवान्‌ अदस्विन्‌ मा परा दाः | पराभूतं मा देहि। सवेया न देहोत्यथ: |

॥ इति द्वितीयस्य पंचमे दशमो वगः ॥

| ! ! ॥ अथ ust ० बि घ त्वावं। क्रतजात यंसइुणानो der quim थं 1 विश्वाद्रिरिचोग्तर्वा निनिक्तोर॑भिएतार्माच fq देव feu ॥ ६ | fai च। त्वाःवान्‌ | कटतःजात । यंखत्‌। स्टणान: । अग्ने । तन्ये' । वरु थं। विश्वात । रिरिक्षो:। उत! घा । Pie : facili असिं। fg देव! विष्पटू ॥ & इ ऋतजात यद्चार्थसुत्मबाग्ने sed वरणीयं त्वां त्व

शरीरपोपाय ग्यणान: खुवन्‌ त्याबान्‌ लया देवतया तथान्‌

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

$२० simi जनो वि घ यंसत्‌। fag चति खल्वात्मानं 1 कम्मांत्मकांशांत्‌ i रिरिचोचिँसठमिच्छोचयोरादेः सकाथात्‌। उत वा अथवा निनिव्सोनिदितमिच्छतः। हे देव अभिइतामाभिमुख्येन कुटिलं wat fut विष्यंट विशेषेण वाधकोऽसि fa अतस््द्चुग्रहाद्यं जनो वियंस॒त्‌ ॥

॥ अथ समी ॥ वतां अंग उभयान्वि विद्दान्वोषि प्रपित्व मर्सुपो यजत्र । अभिपित्वे मनवे यां भूमेष्ट जेन्यं उशिग्मिनाक्र: । ७ सें। तान। अगे | उभरयान्‌। यि। विद्यान्‌। वेषं । मऽपित्व 1 P । यज I ; अभिऽपित्वो। मनवे । शास्म: । भूः। स्ट जन्य: ।

उशिकऽभिंः। न। चक्रः| ७

$ यजत्र यश्‍व्याग्न त्वं तान्यट्रनयट्ट औभयान्मनुधो मनुष्या- न्विविद्य विदान्‌ जानन्‌ प्रपित्वे संनिव्हित एव काले वेपि । कामयसे यएून्‌। तथा Wis अक्र आक्रमिता त्वं अनवे | . पष्ठा्थ चतुर्थी। सशुष्यस्य यज्ञमानस्याभिपित्वेऽभिप्रास- कालेऽभिगमनयति यत्रे वा शास्यो भृः । थिक्षणोयो भव | इदं wa कुर्विति विधेयो मव । wu न्धः शोघयिता यजमान उशिस्धि: कामयमाने त्विग्मिरिव |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

2

हितीयोःटक: 1 २२९ y अथाष्सो ॥ अवोचाम निवर्चगान्यचिन्मानं य सूनुः संडसाने अगौ ।

जयं qwaedfe सनेम विद्यामैषं जनं जोरदांनु ॥ ८

अर्वेचास । निःवचंनानि | अस्मिन्‌ i मानव्य । दूतुः !

सददसाने । अग्नी ।

चर्यं । सहस्रं । क्टविःलिंः । सनेस | विद्यांस | इषं । उनर्न। जोरऽदाचुं ॥ ८

वयासिवंग्ी निवचनानि नियंमपूर्वकाणण वचांसि स्तोत्रंडपाख्योचाम। qmi अग्तिर्षिशेयते। were चसु; । मोयत इनि मानो संत्र: | तस्य सूनुर ग्निस ले ग्यो त्प- झांमानल्वात्‌ | सप्तमर्थ प्रथमा | मानस्य सुनो । सहसाने शब्रूणामभिभवितयेग्नाववोचाम । वयमेभित्ऋ पिभिरतोंदिया- शंप्रकागवोमंये: साधने: सद्दस्रमपरिमितं धनं सनेम संभजेमदि। विद्यामेति गतं ॥

॥ इति दितौयस्य पंचम एकादशो बग: ॥

अनवौणमित्यश्चेमेकादश सक्तमागख्य' वाऽंसत्यं Wed । अनवण बाहस्पत्यमित्यतुक्रांत। शैतर्षिनियोगो ज्ञगिक: ॥ अब शौनकः ॥ खात्वा जपेदनर्वाणं नमस्कृत्य वइस्मतिं । वौराखन च प्राप्रोति sue च नियच्छति । ऋग्वि, १ २७, | इति ॥

२०४ | CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७२९ 200 प्रॅरगवेदः । ॥ तत्र प्रथमा ॥ अनवौणं पपं संद्र्जि्' टहस्पति(वर्धया eie: )

THIS: रू दचो यस्यं देवा आंग्रख ति नवनानच्य

sw

सता: ॥ १ ३ 'अनर्वाणं। टषभं | संद्रजिच्' | gre uui

णायान्धंः | रूरुच: p यस्यं । देवाः । आह5च्यखंति। नवंमानस्य । मता; ॥ १

हे होतनंब्य॑ नवतरं स्तुत्यं वा तसनर्याणसगंतारं। '

श्तोतरधोनमित्यधे; । टषभमपां फलानां वर्धितारं अंद्रॉजधं

मादकवाचं हहप्यतिं मंत्रच्य पालयितारमेतद्मामकं देवस"

रचनसाघणेवेधय । प्रहद' कुछ | सुरूच! शोसनदीप्तेनंव-

` मानल स्त्यमानप्य| कमेणि कतृप्रत्यव: ॥ यस्य हदुसते: |

बामेणि पष्ठः | रोचमानं स्तूयसानं गाथान्यः। गायेति

TET. स्तृतिवचसो :नेतारो रेवा व्यदरहतौरो wat

WEST होत्राद्यः। यद्दा नवसानस्य स्तुवानस्य यजमानस

' संवंधिनस्ते। wer ति। अआयावयंति पुरा | तं दृस्तिं

_ बधेय। अव्रनरवाणमअत्मुतमन्धस्मिभित्यादि्‌ ferui esi ! fato ६, २३,॥

'बाइसत्मे पशो तस्लियेत्येषा वपायाज्या | ufa च।

mw अति यद्यो सहांत्तक्‍्रत्वय़ा उप वाचः gu! आ" ३७ । बत |. Boos CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

x हितीयोःषटब्: । EIE] ॥ अथ पितोया ४

दरिया उप वाचं: सचंते sit न यो देवयतामसंणि t

टइसतिः v wet «fu विश्वास «ee मातरि i

त्रं। ऋत्तियाँ: । उपं। वाचः । सचंते। सर्ग: । म.

POSTS i C "X bist Du -

य; । देवःयतां । अर्सजि।

weefe: । सः। fea अंजेः। बरांसि 1 fast चभंबत्‌ । सं । ऋते। मातरिग्बाः॥ २

तं. इ््मतित्वयाः वरषेतु पद धिन्यो. वाचो माध्यमिकः उपः सचंते। समोपे सेवंते। य: सर्गो न। wem स्ृष्टापि.॥ meu ॥ देवयतां देवानिच्छतां :यजमानानामसजि फलं । यहा: देवत्वमिच्छतां सहुप्याणामसणिं स्टटवा- pp यहा रत्विया प्रप्ततालौना वाचो vite गरिता वाच उप! सचंते तं. य: सगो न। उदकरुश्टिरिव! सः स॒ एव बहस्यतिरिंजो श । व्यंजक: खलु! तस्मिन्वपे ति. सर्वे भवंति। सत. एव बिस्वा विभुरव्यासो सातरिग्ा vfs- लिमौतंयतरिचे येष्ठमानो वाहसडशो वा वरांसि qcul- याणि दृष्यादिफसतानि संपाइयन्‌. ऋत उदके ऑनॉमत्त युते सति समभवत्‌। संभूतः । अथवा siet य्ञियानां siet. arafcmrp were निमार्तार wu सिता वर्तमान: सः हडस्यतिकर ते. यज्ञो निमित्तभूते सति वरांसि. वरणीयाणि,

__ न्हदोंपौच्छन्‌ विस्वा. विश: समभवत्‌.

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७२४ see.

॥ अय त्टतोया' चपस्तुति नमंस उद्य'तिं च झोक यंसव्सवितेव «qu

च्म क्रत्वाडन्योश्यो अस्ति स्टगो न भोमो.

अरक्षसस्तुविमान्‌ | २ उप॑ऽम्तृतिं । नम॑सः। उत्‌$य॑तिं। wi pma र॑ सद्‌॥ सविताऽइंव। प्र बाइ इति.। ०

wE3p| क्रत्वा। अइन्यंः । wed प्रस्ति॥ सग: । न:। भोम: | अरसं: | तुबिस्मान्‌ ॥ ३

अयं द्वहस्पतिरुपस्तुतिं यजमानेजोपेत्यः क्रियमायां' स्तुतिं नमसो हविलेच्छणस्यात्रत्योद्यतिमुदार च झोक अन्यो यो मंत्रावयेषोऽस्ति तं. च प्रयंसत्‌ । प्रकर्षेण यततेः स्वीकत्‌ं । यजमानो वा तक्षव प्रयच्छतयस्मे | तत्न हांत; । स॒वितेव। सूय इूव। स यथा. खोत्राद्क स्ोकरोति तद्वत्‌ । यजमान: अदानपक्त सविता. सवेच्य प्रसविता qd इव। स॒ यथा वाइभ्य: प्रकाथादि प्रयच्छत तदद्दाह वाइस्यां यजस्रानोऽ ' पोत्यथं: तस्य महतत्वमाह। अरचस्‌ः खविरोधिरचो- - रितरा य टहसते: क्रत्वा कमे णा. साम्य॑नाइन्यो!® साध्यः सुर्यास्त स भौमो pm इव भयजनकः (संशा 'दिरिय भोमो अयइेतुस्तुवमान्‌ बलवान्‌ प{रस््रमतोतिं शेषः | यश्य माहात्रयेन संत्राभिसानिनो वसते; सा सध्या" ग्यंदेहादयरुराित्वातितेजस्वो भवति. ताहयो मदाचुभावो

ce SER E ERES सकी कणतोत्य्ष ai

वहितोयो;षटव्त:।. SIT ॥ अथ चतुर्थी ॥

सय झोका दिवोर्यते शथिव्यामत्यो नः

: असद्यच्षथादिचेता: l 1 :

झगायां न seat यंति चेमा वृहतेर्‌चिंमाया अभिः

VER rig; दिवि। ईयते। उथिष्यां। अतः ।

ज। यंसत्‌ ॥ यच्छ C4 विऽस्ताः।

रूगाया | न। हेतय: | यंति। च। पसः ॥ - wu: अर्डिःमायान्‌। अभि। द्यून्‌ | ४

अय्य टइराते: झोकः स्लु्यामा afe ग जितवाखा' {दवि द्योतमाने दलोके थव्यां चेयते । गच्छति । व्याप्रोति यो बुस्यति रत्यो न अतनशोल आदित्य इव uud यूजितं आविरादिक दधानो विचेता विदि चेतयिता प्राणनां विशिश्प्रद्नायुक्तो वा यंसत्‌। नियच्छति फलं |. क्च खगाणां इंतमन्विप्यतां ईतयो न स्ायुघानीवास्य. बचस्पतेरिमा रतयो {इंस्ाण््ायुधानि यंति। गच्छंति च ॥' चंवायोगे प्रयति न निवातः॥ अइिमायान्‌ आणल्या ऊंत्र1+ तरिवचारिण्यो या माया wi टृत्रादोनां तान- रान्‌ द्यून्‌ द्विसान्‌ ॥ काजाध्वनोर्रित दितोया | तान्या ` दुदान्यभि लवयंति. च.। डप ती झुतेयोंग्यक्रियाध्याह ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७२१ sq । ॥ अथ पंचलो ॥ ये त्वा देवोस्तिकं सन्ध॑मानाः पापा सद्रमपजीवंति पवा, ।

. न दूल्य Vw ददासि वामं ave चय vferats 1४ ये। त्वा । देव। उस्प्रिक | सब्यसाना: | पापा: ।. भटू । उपऽजोवं'त | Wr न। दुध्या अनु। ददासि। यामं । ड इस्मते। चर्यते । xq पियास | ५

है देव बुइस्मते ये पापाः पापवद्दयोऽल्याः पञ्चा इयि

शघणात्रवंत: पापेन जोणों या नरा भद्रं कल्याणं त्या खामुस्रिकं। स्येति गोगाम । कुत्सितामल्यक्षी रोउस्ना-

fait गां जोणंमनडाच्ं वा मन्यमाना उपजीवंति। उपेत्य b अश्य' याचंत इत्यथः । दृब्ये दुधि ये | वचनव्यत्यय

इबृिस्यस्तेभ्यो वासं वननोय धनं. नानुददासि। अनुकूलं न वितर॒सि। हे woo wa पियास सोमपालनशीलं. . सोमेन यटारं मद्राफल'रु' त॒ चयस इत्‌। गच्छस्रेवानु- ` ग्रहीतुः ॥ चय गतादित्वस्येदं wd | यदा. हे वचस्ते पियास सक ॥ पोयतेइ्डसाक्षमण, vé रूपं तं oxrfufégu अयस. इत्‌। 'छंच्यव | वहस्पते यश्चातयसि. देवपीद्ुमिति निर्‌त्तां। ४, २५, |

1 इति. दितोयस्य पंचम दादयो वर्ग: |,

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

5 h

f&dtaliwar 1 ७२७

pra पछी | ~ - . L] र - प्रेत: सयक्सो च पंया gHq. परिप्रीतो feni

आनर्वाों afe ये eret नोःपोंटता diiit

ण्य: ॥ द्‌ छम्रतु:। prt ल पंथाः । सूःऽनियंत'ः ।

मरिँऽप्रीतः। न। fei

सअन्ीर्णः। अभि। ये। यर्चते। नः I sifásgat: ।

3 ~

'पऽऊणुबंतंः । wur ॥ ९

हे दृस्ते त्वं उप्रेतुः खु गंतुमेगुष्यव्य उयबसः शोभनानस्य पंथा न। मार्ग vag wu यज्रमागेगासिनो झूयवसः dur इव! were सवेत्वथः । किंच डुनि यंतु= eje नियमितू राः परिप्रीतः स्वप्रकारेण qe द्वेषादिरद्दितो मित्रो ग। खडुयंत्रीब। स यया रुभेयाजि” पतयति तहतू'त्वमाप तथाग्मथ्य कुर्वित्यर्थः । सब्चिदद मायाः तवर साग यज्ञादिकपे योजयित्वा तवापि फलप्रदो अदेः

, त्यः । विच अनर्वाणोऽपापा ये नरा purus याभिः

मुख्येन चक्षते वोधयंति तेऽपोद्वता अप्यपीर्थ 'तोऽपनता- वरणवंतो ज्ञानवंतोऽस्युः । तिष्ठं । यषा अन्शौ पास्वास” आप्न,बंतो येऽस्मद्विरोधिनो नोऽस्मानभिवदचते। अभिवदं ति निंदंति ते$पौटता आच्छादिता रचिता य्यप्यपोणबंतोःप- गतरक्षणा भवंति॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

E

७२८ sue: है|

म॑ ये स्तुभ इत्सेषा वाइस्मत्ये पशौ पुरोडाशं य यांज्यां) सूत्रितं wi स्तुभोऽवनयो न यंत्येवा पित्रे। ete ३, ७, | इति |

- ॥ सेपा संप्तमों॥ सं यं स्तुभोऽवनयो न यंतिं समुद्र' न खवतो रोघंचक्राः ! ख विष्टा उभये we vam इस्रतिस्तरं आपं स्टन्न: ॥ ७ | LEE TE CHR LULA न। यंति । समुद्र । नं) स्रवतः । रोघंऽचक्राः ।

खः । विषान्‌ । उससे | 'तष्टो । veni meefuüii

«a sau | EO EVI

थ wwefd v: स्तोचाास्पंवनयो म । सवा अवनयो भूमयो मनुष्या यथा सामनं कमे प्रति वा संयंति संगच्छति तहत्‌। तथा wg रोधचक्रा: ५ नदौनामेतत्‌॥ रोधन- योलानि चक्राण याय तास्ताहश्य: .कूलं क्रममाणा वां xad: खबंत्यो नथो यथा यंति तद्वत्‌ सवी अपि स्तुतयस्वा- ` मेव ग्राप्रयंति। wr4p गर्धनशोलो दृष्टिमाकांचममाणः सवुच्सतिविषद्वान्‌ यच्यमाणाभिज्स्तरस्तरणं जलाभि /टदिमाप उदकानि 'चोभयमंतमध्ये स्थित्वा चष्ट पश्यति । कशोतोत्य

| n Public Domain. Digitized by eGangotri

E (ब्रतीयोऽष्टक' i ७२८

E ॥ spares ।। : in मउस्ुबिजातस्ुवंसान्दूपअतिंद पभो घाँवि देव: । रः स नः खुतो बौरकषात गोम॑धिद्यामेप॑ टज नं है जोरदाशुं.| ८ एव: । मद: | त॒विऽजातः। सुर्विभान्‌ । waa: । छषभ१ | धायि। देवः । सुः । नः। स्तुतः। वौर्‌ऽव॑त्‌। घात | गोऽम॑त्‌ । वरामं । इषं । हजनें। जीरःदातं ८ सदो wer तुषिजञातो बद्रथेसुत्यवस्तुविशान्‌ बलवान्‌ guanat वर्धिता देवो बुदरुपतिरेव एवं स्वृतिप्रफारेण ; थाय। घोयते। स्तूयत इत्यर्थ! । स॒ स्तुतो देवो नोऽच्यास बोरवत्पत्नादयुयेतं गोमहोभियुक्तं फलं घात । करोतित्यर्थः । विद्यामेति गतं ॥ ॥ इति दितीयस्य पंचमे चयोद्यो वर्ग: |

वांधात इति पोड़यचं द्वादशं सक्त ufum

अप्त णस॒योस्तयो देवता: । fet च्छद: । स्थे विपमित्या- द्यास्ति्रो मदापंक्तय: । अष्टको सप्तकः षट्को दशको नवकसेत्युक्तलक्ञणोपेतत्वात्‌ । नवानामित्येपा, तयोदशी eveniet । चत्वारोऽडठका rer मडाबुधतोति visi । अव्र aura राणि न्यूनानि तयापि व्यूहेन पूरणोयानि।

ava

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

38० ऋंगवैद!।

अचाजुक्रमणिका ! ics पोड़शोपनिषदानुष्ठभम॒प्तछ- सोये विषशंकाबानगत ` ।इशम्याद्या्च तिस्रो मडा- पंक्तयो «erant wf. उपनिषदिति रहस्यमित्यथे:। विषथंकाथ क्ोःगस्तास्तत्परिद्दारायेदसक्तवान्‌ „ शतस्य विशेषविनियोगो लैगिक: ॥ अव्र शौनक: । कंकतो नेति सूक्त त॒ विषाक्त; प्रयतो जपेत्‌। विषे न क्रमते rep qui इष्ठिविषादपि | यत्कोटलखुतारु fad दंट्रिटचिकतच्य uq! भूलं च रद्रिमं चेव जपन्‌ सवसपोउति ? ऋष्वि० १, २९.। इति ॥ ॥ सत्न प्रथमा ॥ अंकंतो न कंकतो$थों सतोनर्धाकतः

ब्ाविति झ्‌.पो इति न्य! ष्प्टां अलिणत ॥ t

वांवांतः। न। कंष॑तः। अथो इति । संतोन$वांदात ।

दो। इतिं। झ.पो इतिं। इतिं। नि। अष्टष्टाः अजिसत ॥ १

कंकतोऽष्पविषः काञ्चित्‌ न केयरस्तष्विपरीतोऽनस्मपिपो

' भहोरमादि: | तकतेर्गत्यथेस्ट वघोव्यत्ययेन द!वात इति सर्‌ भवति । अथो अपि च उतीनकंकत: | सत्तीजमित्युदवानाम रूतोनं गद्नभिति qure पाठात्‌ | डउद्वा'चार्रल्यावपवान्‌ 'यदृडड भाद: । एवं द्याविति। यल्यविषम'छाविपमेदेन जलस्य्रमेदेन वा धिप्रकाराविति। झ षो इति। प्रोप्रा

वित्ति । प्रपारहे विध्यदाइकत्ययोः प्रतिपादनायेतिकारदयं ! CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितीयोःटक: 1 uU शथाहष्ा अहश्यमानरूपा एतत्संज्काच केचिदिपघरा शवसुज्ञमकारा ये संति ते गून मां न्यलिपत । विशेषेण | लिंपंति। सर्वोण्यंगानि विषमाटणोति । केनेयं शतमिति ज्ञायत इति भावः | * :. .॥ अथ factor i अहष्टांन्दंत्यायत्यथो vfi परायती i

wit अवप्तती इंत्ययों पिगष्टि पिंपतो | २ | अहट्न्‌ । चंति। आऽचतो। अयो इति । 'इंति।

घरा$यतो ।

सयो इति । अवःघरती । उंति। अथो इतिं । पिनष्टि। पिंपतो ॥ २ ,, RS अनेन विषन्नगोरपाधः स्तूयते। आती विपदृष्टस्य सकागमागच्छंतो विपनिष्रणसाघनोपधिरहष्टान्‌ अहभ्यः झानान्विषधरान्हॉत | हिनस्ति। अथो अपि च परायतो परागच्छती ' संमाजेनसमयेऽवीकप्रटत्ता 'इंतिः। , नाशयति जलचरविपधरान्‌ । सथो अपि भावत्ततो | कर्मणि वाळ - अत्य; ५ अआवष्दन्यमानोषधिः woods इति बहुषिषान्‌ t यद्वा का्चिदोषथिदेंगकान्भारयत्येय | 'भयो अपि च {पंपती Ware! हृपत्मिष्यमाणा afa: पि्ाéिः। चूर्यीकरोत्यः स्पयिपाग्‌। अथवा wg यास्ये पवविशेषेण सर्वविषवारिणां माण WW; | |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७३२ ऋग्वेद: t ॥ अय हतोया | sca; कुशरासो eate सेयों उत i

Siret अहृष्ट येरिणाः wd साकं न्यॅलिपते॥ ३ शरासं: | कुशंरास: | दास: | Wubi उत। माना: । अहष्टाः। वेरिणा: | सव । साके। नि।

feme ॥ २

अन्यांच विपहेतूनाह। शरासः शरा वैणदंडसहशा अंतस्दिद्वास्तुणविशेषा: | कुशरासः कुत्तितशरा अंतरकद्रा: शरसद्शास्त णविशेषा: । दभासो 'दर्भा; कुशाः Walt काहिप्रांतोद्भवास्त णविधेपा अशखवाला इति प्रसिदाः भेजा सुंजा: प्रखिबाः । वेरिणा वोरणप्रक्नारा; । Ud वतमाना EET उक्तरूपाः सव विषघराः साकं जिलित्या न्यलिप्सत | निक्षिपति m |

॥ अथ चतुर्थो | नि गावो गोडे असदत्रि छगासों afawa i

fa aed जर्नानां vu est afa | ४

` नि। गावं: । गोऽस्ये। असदन्‌ | नि। र्गार्स: ।

'नि। केतवः | जनानां। नि। अहरा; । अलिप्सत्‌ ४

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

fedtatsem: ७३३

गावी गोठे न्यसद्न्‌। निषोदंति। ष्टगासो खगा न्यविक्ञत। निविष्टाः। खल्वण्यान उपरताः। जनाना प्राणनां केतवः प्रज्ञानानि नि! उपसग शयुतेर्यास्य (ars हार: | नोचान्यभवन्‌ । एतेऽस्मिन्समयेऽइष्ठा अधम्यलान- रूपा संतो न्यलिपसत। निलिंपंति विशेषण ||

wwe पंचमो ॥ एत उ त्ये प्रत्यंहग्रन््रदोपं तस्करा इव । «re ष्टा विखहष्टाः प्रतिंवुद्दा अभूतन ॥ ५ एते। ऊ''इति। त्ये । प्रतिं। अहन्‌ । ्रऽदोपं ।

TEN । अह 'ष्टाः। -विश्ब॑ऽहप्टाः । प्रति$वुडा; | अभूतन ॥ ४

त्ये त एते सपा: nene । प्रतियते रावी «efe लिंगेन wer ते रात्रौ इंतारो feda प्रतिहम्यंते। तल इष्टांत। मरदोषं। रानिर्दोपा। रात्रि प्रति qeu warm रात्रिषु तस्करा इव चिंसकाओरा guid यथा weqi कीदृाखे। अहटाः। अपरिइभ्समानाः। few. fed दृष्टं dub ताहया; प्रतिहम्यते । अतो 8 नरा; प्रतिवददा चभूतन । भवत n

॥ इति दितोयस्य पंचमे चतुदशो यग! |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७३४ LUCI

| ॥ अथ wat ॥ दो: पिता v' थिवो माता सोमो भ्रातादितिः खसां।

अहंष्टा विभ्वंहटास्तिष्ठतेड्यता छ कां ॥ ६ द्यौः। व: । पिता। fest । माता । सोम; ierat

अर्दित:। erat à [ सहाः । विश्वंहष्टाः। तिष्ठत । इड़यंत | रू | वं ॥ ३

अतः परं विषविचिकित्सा। तत्र तावत्‌ हे सर्पा वो wwra द्यौः पिता। एथियों माता। सोसो Tür अदि्तिदेवमाता खसा। एवं महालब॒ुभावा अष्ोरगा सहा अन्ये रहश्यमाजरूपा: स्वयं त॒ विश्वहष्टयः Wie द्रटारो यूयं तिष्ठत: । स्वस्वस्थाने सां प्रति सा गच्छत। रु तरां कं रुख यथा तथेड्यत। इईंरयत । गच्छत । सोम- अब्देन सोमाघारो द्युलोक उच्यते। एथिव्यंतरिक्षयुस्या- नस्याः सपाः स्वस्थानं प्राप्रुत। अस्मां आ कुरतेत्यर्थः ।

| अय सप्तमो o येत्या ये अंग्या सचोका ये क कता!

अट ष्टा: कि चने व! सब साकं नि ज॑स्यत | ७

थे। sienta ये। ग्रंग्याः। चचोका:। ये। ग्रऽकंकता ।

अह टाः। किं। चन | इ । वः। सव । सावां। न।

जस्यत | ©

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

हितोयोऽष्टकः । ७३५ "e er भंसार sieur अंसे भवा अंसास्यां खादंतो बा। तथा वे£ग्या भंगगा अंगेन शरोरेण इंतारो वा लूतिकाद्य: । सूचीका: सचोसृशपुच्छरोमाणो Sf काद्याः। ये च wee प्रकट विषाः प्रष्टनासिनो वा l fa ° LJ महोरगा अहृष्टा अहृश्यसाना: कि चन यतिकंचित्सपंजात- मस्ति {इा्मन्‌ समीये यो ger , किसस्ति । स्तो यूयं सर्व साक सद नितरां जस्त । सु'चतास्मान्‌॥ जइ uui देवाद्कः॥ | ॥ घथाडमो ॥ उत्पुरस्ताव्स ये एति fase टो अहृ । werd rst भयत्त्सवाद्य यातुधान्यः ॥ ८ उत्‌ । पुरस्तांत्‌ । चर्चे: । एति | विश हट: । अष्टऽहा । अहर्शन्‌ । सवान्‌ । जॅभय॑न्‌। सवा: । च। gru: ॥ ८

असौ सर्व: पुरस्तातपूरषस्या दिग्युदेति। कोः सः। विश्वह८:। विभ्ये weg यद्य स ताइहयः। अहड्दा | प्रहृष्टा विपविशेषा विपधरविशेषा । तेपां vat! यहा अहष्टमदर्शनमज्ञानमंधकार: । तव्य हंता। «d उद्रि सति सवे विषधरा विषाणि था पणायंते। fd कुर्वे देतोति चेत्‌ उ्यते। सर्वानहष्टानद्ष्टत्या न्विपराचसा” दीञ्गंभयम्‌ व्हिसयत्‌ । तथा सवी यातुधान्यः । 'यातबो

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७३६ करगवैद! ॥

यातना प्तीव्रबेटना'। तापां घात्रौरत्पादवित्रोमहोरगी राकसतीयो जंलयन्‌ पुरस्ताइडेति। अतोस्मत्तो निजस्यतेति संबंध ॥ ॥ अथ नवमी | dunes ua: पुर विश्वांनि चून !

आ दित्यः पबतेश्यो विश्वह टो अहष्टद्या ०८ उत्‌ । अपप्तत्‌। असौ । was । पुरु। विश्वानि।

जवन्‌ । आदित्यः । पवतेभ्य: | विश्वःट ७१ | अहर$डा | ०

असी पुरस्त्राइ,श्ब्रमान: qul सवच्य प्रेरक आदित्य उद्पप्तत्‌ । जइ गच्छति ॥ पततेलुडि पुमागमे रुषं किं कुवेन्‌ । विश्वानि वह्नि विषाणि पुरु प्रभूतं sid । व्हिंखन्‌। कोहथोऽसौ । पर्वतेभ्यः पववद्धा; प्रा गिभ्यस्त पासुपकाराया दित्यो विपोदज्ञादोनाभदनगयोल; । विष्वहृष्ट: ) विश्व wu येन ताहश: । अहृष्टड्ा । अहण्टानां विषवियेषाय्यां wur । एवं महानुभाव: घर em मारोइति pant विषशंका न "कार्या |

॥ अथ Tell ॥ सूये यिपमा संजामि टतिं झ्रांवतो sz? ।

सो चित्र न स॑राति नो बयं र'रामार अय योज॑नं

इरस्या मधु । त्वा मधुला चकार । १०

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

/]

दितोयोऽष्टकः 936 सय । विषं. सा | सजामि | इति । ररा!वत्तः | ग्टहे ।

शः | चित्‌ । नु। न। मराति। नो इति iudi

मराम। आएे। war योज॑नं। इरिःस्ा:

सघ | त्वा। मधला चकार ॥ १०

आदित्यमंडले चतुथनांगुलिना विषमादाय अघ छत्य योजयित्वा निर्विषो भवेदिति यदेतदिपविद्यायासुक्त तदिद- मबोचते । अहं विषारतोःगख्य; qd सवे व्य प्रेरयितरि सधु- विद्यारुपे चर्यमंडले विषमाटत्त्य वर्तमान सूर्य WIS i ययासक्त करोमि। तत्र ह्टांतः । उरावातो ग्टहे खरानि- ्माढसद्ने हतिमिव weed छरापात्रभिव। यथा endet दोपाय भवति तद्ददिषमादित्यत्य न वाघर्काभत्यर्थः। सो feq! चित्‌ पूजायां। उः प्रसिदौ। पूज्य: स द्यः खलु न मराति। festi नो वयं मराल । तदगुग्रचात्तत्रव

"विष्य योजितत्वाहयनपि न न्त्रियासदे । उभयोरमरध्ण

कारणमाद | इरिष्ठा:। इरयोऽशाः। ug स्थित आदित्य सारे दूरेऽ ल्य विषस्य योजनं प्रापणं चकार। तद्वोच्यते । डे विष त्वा त्वां मध्वखतं चकार । विषष्ः विषभावं दूरेऽ प- नोद्याएतीचकारेति एपेव मधला मधदावो निर्विषोक्षी अधुविद्या । यदेता दिव्यस्य ःविषयोजनं तेन चाष्टतोकरणं यद्स्ति एषा मधुविद्या ॥

| इति दितीय ar पंचमे पं चदशो वगः ॥ २९७

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

इः sped«: ।

॥ अथेकाद्थो ॥

इयव्तिका मकु तिका सका जघास ते विषे ।

खो चिनु न स॑राति नो ययं मरामारे der योअनं चरिठा सधं त्वा मधला चकार ॥ ११

इयन्तिका। शक्तिका । सका । जघास । ते। विपं।

खो इतिं । चित्‌। छु । न। सराति। नो इतिं । ययं।

मसराम! आरे । अत्य योजनं । इरिऽस्पाः | सधु।

त्वा। मुला । चक्कार | ११

wafer! vaut कुर्बाणेयत्तावतो वा वालेत्यथ्:। शक्तिका । शक्तः शकुमः। तथ्य स्तो। तां वार्पिजलो- माइ: । सका सा ते तव विषं जघास: | भा्तवतो। सा विषह्त्रों ति प्रसिधा। खो चित्‌ | सा उ इति निपातसमुदाय एग weg सापि भकु तिक्रा न ज्वियते नित्यप्रतिपचत्वाः fauer| शिष्टं व्याख्यातवरं । अनेन विद्यायां यष्देहाटतं fad त य शकुनेस्य आदित्याय च प्रदानसम्तोत्युत्ञां अवति |

॥ अथ gresit ॥ fg: स विंप्पलिंगका fau य पुप्यंमच्चन्‌ ।

ताथिन्न न सरंतिनो बयं संरामारे. ud or योज॑नं

वरिष्ठा मधुत्वा मधला चकार | १२

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७१८

4 दितीयोऽष्टषाः । fei सप्त। विष्पुलिंगकाः । faul | एं नु। न। सरति। जो इतिं । पयं ।

। अचम्‌ ।

Ae " ता! । चित्‌ । मराम | आरे । अस्य । योज॑नं i iC ।

र; मधु । त्वा ।

fa; सप्त तिंगुणिताः 'सक्तसंख्याका विग्पुलिंगळा विविषाः विप्पुलिंगका; | ससख जिष्ठाड लोडितणक्कश'णमरेनेविग- तियांसां ता; | यदा ति: सस 'एकर्विशतिभेदा विप्पुलिंगकाः

सूच्झचटिका विषप्रतिपक्षभूता विषल्य़ाच्मदावरकस्य पुष्य रेति न वयमप ।

घोपमचन्‌ | अदंत ' नाशवंत । ताच न सर गिष्टमविशि्ट ॥ ॥ अथ eiecit ॥ नवानां न॑वतोनां faust रोपुंपोग्यां । जामय नामारे de योजन चरि तय wu चैकार ta जवानों । लवतीनां । विषस्थे । रोएंपीणां 1 giisti अग्रम । नान । यारे । यस्य । asi ET त्वा। सधुला। चवार॥ १२

मधला । चकार ॥ १२

fes नवानां नवतोनां

adt! पनः कीटथोनां

नवाधिक्रानां नवतिसंख्याकानां ty fua Terent ssl

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७४० षटग्वेद! [ विषस्य रोपषौणां लोपयित्रोणां छेचोणां । सवासासुक्ञानां गंगादिनदौनां नामाग्रभं। स्टक्वासि। संकोत्त॑यामि। sje लुडि wid wa! हयग्रद्योभ:॥ ` अस्य योजनसित्यादि गतं ॥ ॥ अथ sae sit ॥ feum ad: सम खसांरो rq बं; i

तास विषं वि ज॑खिर उदद कु'भिनॉरिव | १४ ब्रि: । सस । मयूर्यः । सप्त। स्वसांर: । अगन य॑; । ता; | ते। वियं । TER

कु'भिनों:ऽइव 1१४

विः सस एकविं तिसंख्याका सययों मयूरस्त्रिय:; | ता विषकारिस्पेहेषिण्य इति प्रसिद्द नागद्देषिगरड़पक्षाइुत्य- जलात्‌ । तथा सप्त एतत्म ख्याका: सर्पणस्वाभावा; स्वसार; सदमेव सरणा अग्रुवः | नदोनामेतत्‌॥ इरगंगाद्या: मसिषाः सप्त नय: संति। तासे हे देइ तव fad विजख्विरे | विशेषेण वरत! तत्र दुडातः। उद्कं कु लिनो: कु भिन्यः

. के भ्रवत्य; कु मेन जलहारिण्य इव। ता यथा तदरंति WESII अय्यंस्ातिप्रभूतं इरंतु ॥ ॥ सथ पंचदशी ॥

इयत्तकः द्‌ 'सकस्तकं भिनद्मार्श्मना ।

i: wil fid प्र MU परांचोरनु dud: १५

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

दितीयोऽष्टकः t est vere । फुप'भक::।: तकें। भिनझि। अश्मंना ।

ततेः t विधं । प्र) बडते। परांचो: ted । संधवर्त: ॥ १४

इयक्तक: कुक्ितियत्त: । अल्पप्रमाण इत्यथः | कुषंभकः कु' बीं स'भति विलिखतोति सर्पाणां कुत्सित छू भयिता निग्रहोता su wea नकुल: । स॒ ते विषं 'हरत्विति शेषः। यदि न तथा स करोति तकं feni तंनकुलमश्मना शभिनद्यि । विदारयामि | विषनिषेरणप्रयोगे यावदिषापगमं तं पाषाणानुघातमनुतिठंति तद्वितः। तदिदमलोज । तत एवं प्रयोगे सति विषं प्रवाटते 1 विषादताइ हाधिषं प्रवतेते । निर्गच्छत | का; प्रति 1 उच्यते । पराचीः परागंचनवतौरति- दूरगाः संवतः संविभागवतो दिशोःश् लच्ोछत्य। दिगंत प्रति गच्छतु । न मां प्रति गच्छत्वियेः ॥

अध्यायोपाकरणोस्तग यो: कु'पु'भस्तदित्यंत्या विनि- दुल्ला । feug eti aat कुर्ष'भकत्यदत्रवीत्‌। Wr. we ४, 9, 1 इवि स्‌ूवितत्वात्‌ |

॥ सेपा पोड्पो ॥ फुष'भकस्तट॑बषो हिरे; मयते मानकः

एर्चिकच्यारसं विषमरसं v feu ते विषं ॥ १६ wu ww: | तत्‌। अबौत्‌। गिरेः । ्रऽवतेमानकाः।

gféeri अरघं। विषं | अर॒सं। feri ते।

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

७४२ wea

एवं सडातुभावेनागस्यमहपिणोच्यमाने सति गिरे; सकाशाग्रवतेमानक: प्रयते मानोऽतिशोप्रमभिगच्छन्‌ कुपु'- अको नकुलस्तद्बवीत्‌। तदाक्यमाचण्यौ । कि तदिति। उचंते | टश्िकस्मेतघिपमरससलसार । बाघकं न भवतो- त्यथे: । तथा लोकेऽपि सपेदष्टमपि क्रिस्यादिदंशनमेव। writ न वाघ इति हि वदंति। एंवम्िवचनेन सोऽपि निर्विषोऽसवत्‌। अथ d vfus प्रति नकुल 'आह। है टल्चिक्र ते पिषमरसं। weawwfd कि करिष्यति। qu * त्परिइरेति। यदेवमवादोत्‌ तदा प्रति ट्यिकविषमसारम- भवत्‌ । एषा विषनिईरण्युपनिषत्‌ ॥

| इति दितोयस्य पंचमे पोड़शो वर्ग; ॥

इति सायणाचार्यविरचिते माधवौये वेदार्थ प्रकाश दितोयाष्टके प्रथमे मंडले चतु विशो5ज्ुवाकः प्रथमं मंडलं च |

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

lx गायत्री IE १ १९१ १ oO चश्निीले नप hl ee २|११ २|१ १ रै जयया याहि ; , (कि ७-६ मित्रापरुणो Y " १-३ अशिनो, ४--६ इनदरः, " ११६१ stt २ जश्विना यज्वरो | urea , रय १०-१९ र्रसती | » " LJ Ys ४1१ ३२ १|१ * * स्वरुप एलुम्‌ | " / wg १" " £|} E ठ N ° co पट 3 hut (itx २|१ १ !१ युति mw | दगच केश्ानित्रः गायली

gotri

aife Digitizedby eGan

[od CTE : Din

E

के रथी SS totos s इादशर्च | कण्व इन्नो भेध।तिथिः

2

| $ CC-0.InPublic Domaae GS

2 ८» do e. 1 | श्र Ia M ve X धर Y A ) 1 1 E i t ro^ |] 4- B Hi | 8 < 4 P p c Miser à ; RM Pd 3 < DN | री d Bie 1 T - : | | || F [oor cc NNNM 3,

‘6

a at I7 | | [1 | 3 i 1 || Y x | Wns rere | X X 1 |' » tl 1! x * INI di | Ik « | E] pet Rt oO 1०) ck | E 1 e»t igni 1 १७-९० ४12६0 " "8 शेष ॥ dis के शश , © 1 apne ३1:09 3-9 2 E (४१) Joye (६) श०७७७४०४ t E E 1z?* rw रुळा "tcl छः e ७८५७७ ४६ 0 1 3 के E al [ Dewy FR | & 15 Jee pees a & phere | GA d 8 U (B el 130% [Ü है Yes [1i हि 1७ 1७ ०६ ३ 11४8 8८1 Hi 1८४७ Xl. 1 ७3% 03 ; * M s ध२(७४$ ०-० 1 pmo} D 5 1 sy P nejm 8 11319 दे हर 5 i8 “ 11४७७ 1:50 1 eb La o bess 1 | esM Ó - e

J oR maRju|9* डे ४) & डे ४ | ६

1 ३: genis EST LU M शु | २४ हे 1 ९ b १९

; E

um Agnus Trt IH 11६७ 9७७६५४७ al- TL 9 T ३४०४] | 1:६७ 111201092४ I init] pt 11४७ | का ४७८७८ ७४४ 1 Lis 110022७ gu-x| 0500 11८६७ 8४-(७/ हरे Ac E > 1122] ५ ३४ | Ics (७) ९-ह॥ 1125 1-९) ! 8 HP Im abn ov| xb Ea) vi-oi 1 1195७ छ t 1 ७७४ २॥ | Ses ve 1109६12) 8-8 टो 128% 20०६ Hn to 1-1) : ht ४५०३ है 118 E

9) 1-8 "३०५३ को । न्हता

१७ xi 81-३६ mle , B mre E 3 * nb dd nujm 1-2 £

1B5]R >" ejm 8-1

१०१७ 010 w'ag)| छाट rym 1 1219 hw sky Xt "२ ७४०७ २-२७ n'a) 13 ^A) 21-b1 3 १०७ Ter) xag bi १४०८२७८) ४1४७ tX-ot 21511 एरर |... Qekjmcicol E hia ijn ties ine paw ४४७ reb गे Agnus २-० inh ८७ zo ७७७ है-1 |. ४७६७ bon ria nd mak] t- : M - Wee Vus hx) cl । ej

u

र

wees ७७७९४

विद 10 ७9०|॥ हे 1 | ढे e

27 à

~ |... Ld

CG;0. In Public Pomain. igitized byeG ~ d

EX] L3 5 35 13 हे ४३ ७

- a

»an|wt ६४ ॥ ७

—

>

१७1७ जे दे 1 ७ दे

xjslert 1 | है है

LÀ L4

—

५८७० [फिद Y i|* ?

E

mien | रेड डे १६ b 116

1 8०8 Lu ४220७ e oi 132६ छ्या iben is Dt ग enue c र Pune 'iesja 7४६६8: , 3८2५१] | Jibejn r:BjhleH Din] १४४७ ७1४७ | hi

Lenn 3% | 1४1७ (७७६४-३1 1155 काऱ] Im 29७ ov| 11122५) Niro 1121200 1804) 0६ २३ | “४४६ ve 1109४11212) 8-8

genus

INAPmak-\t| ° 1:४७७ 8४-६२ ४४ J Shir i- 1 kr i १

४७७] ॥४-३॥ paja ४ ' ७७३ ५:12 81-६1 2०८७ | 1७-०३७७ qm Ses 6l |

* tok 11 5०७७ ०४-२ Ione > (८8७ 8-1

maRj|9** ४) ६४ 5 a

x

9७४ | है४ x 1 | है ३ ९

७४७७ ६३

111

f=

©

29| . Jp

e - >

py

प्छ

o

em

2

E- uo D E

e

a

eh > Fl Ri Sp

8

B- t Hd

ab) 2-३ ERI ag N कुर) Dnt genii iy

ignur २-७ ४2७७ ४-३ Way kl

- pen

४1४ ६-०६ yeh 2-o es Bit

६७१७: १19७४ 2४४) % ०७-३७ गे

Ses

16४६ ७७७७७ 2e

४७७७७ है-॥ 1 75 8-1.

1 ink १०७ है 1

rye

७०७ (तो ss ES [1] 3 प्र ? 1 * u

"m bulb ७ ॥ ४६

|

क nn||* ॥ | ७

s ४, wow

A 2 ७५०५ ३६४ ix

vitized by eG ^ r d

- ~

rue | रहे ६॥॥ ७

Pomain. Df,

inlet १ ७ दे

ME छिपे रे. । है ३

% >

"pine फिर Y. 1 |5 3

CG0. In Public —

d ma | x 1 18 bile

2५४४५

ees

1३३% | ‘aka | tir १७१७७ tt |" 1b BA 8:02. "(०४७१७ ९-1 १७६)७७ | ५१9५०७४ SEs: 81 181 (७७४७ pee, tmp रण [कड bm " 3 TU " | pem ux ^ "

7 ४/22]1% 'डि-8 s धुराचा e bl u

Dt.

ऋग्‌

oat Inu रे As ४५८७ | म्ये tl} FR. प

perl ^i ils = tU b

® L Ws ७७४२2) | ais 1 | ० 1 | फे ` (शी १17 ० 1 कळ ण नील OC n "o (७1७ ७ 8 1 | oblig f» [o] |n'agj पा ‘ot E) 118० | gum स ato | as u प्र फ॥ 8 ॥ ६ oli ii leaky ^M. "i E INte (७८७४ "शिला 4६ " n & [४ है) 8 1| ० ५ हेके E | may ४1-81 E Hd । उर} | pus बान 2f | :802] ७ १७७ | 818 ४250७ | ? 8 iji ० id १४ = उ p ४622७ ६1-०1 न E rex? | nne 3-1 : fp a u heise ४ 11० २ | ex E | wate ü " |. ७० | ३ ® JL 2 $| 3% rib " DITS " h ६४७७ | t 8 1% 3 £28 isn |- nuns em LS ol pms s ijs ? d|e* €»

T E

. . | rub | ९७५८ MET TS T का ७७-१६ (t ie

ऋग्वेदः ।

Nau] wake) 7-1 um १-६

LU

[íi का " ? " u " hi क + [r1 [^3

४७७६ 1७७ | २ [Li b

ieymmR|b.

MT DADA +, षो "»

४2)» | ०४ ^h d BliEh|? के s

hes

Rab १ ien els के 1३1 uli» १ केक

3% DD 118 11

1 oti) ४७1७४ | हरे 8 ३8 ३३31

Du. 4 n ७७ ६% ur को अ) 3 |:

1 m [- "e (Nel ७ | ११ ११९ Xd t

<< —ÀÀ——Ó— ह; याळ”

16501 FIT 3८0392) tl ^5 Wie 1९४० 11-38 “8-1 ७223 ॥९७ ot ७६१२

Vol

Vhooi

is E i iE p

(2805 13102 i 2) ९३ “०-8 e is 11-२ IML | ‘kien td 20५० i-i ५०३४४] 'ti-h | 1 8६11 | gne 8-3 | khrjs ७) qpnue bis VIELES nat | Voll Rue जो । "n 2) ova grs 1X2» ९१४७ 'o. "h | Ww aR] 8-X ५२2120) 'h ikzol [ixyhouan i-i

iil

19७० ४७७ |.

६०४४४०७ ७

bn ०1-81 ५:७७

७७०७ |} 1२ 8३ 1 | ढेर

Pd

Pulllic Doman, Digitized by e&langotri

72 & 1४४ | ४४ है 1;2 9 | | |

E ye ४) ३

७७७७ ४ ४ | "i

४८१ का P L,Y i

| C 8 |. LU

5४७७ | wu? yh 8३ Vi eas

18M

11111

~ 3६८३2८२) ३३

| "nue oi-1 " हा A39) 11-3 "ue ०-०१ ७ | ७४ rax Jun DEL Bd Bu 122१७1६६३७ 12७४४६ IRR ns is | -%७ [जा ७३ ही १:४७ ble |::Br E »'abj OT £1) 59 u enu. | (nyt) trj " [1j ४:2७) 8 " A AE) 1४ एकचा] “ym

४9]७ nn: ‘nz ६5८७) wap) शो" pep imax iles] (909) 1७०७ 81-1 ह ्डे(1210 9) > 120३७

Wu

\

७७६४ ७ VT Mt

gxjs |l ० d

ines 8 ies à

9 9 9 999 e C9 e. w. v os

७५७५-२६ ३ ४

2 Ml

e MI )wi फ Wi 8 ^11 k Md * Mi

|MIZ

Xo

9 -

igitizgd 091001. i 1g ग Ne gngotri

fi)

CE -0]|InsPubli i : | nel ublic Donor

११

अनुक्रमणिका ।

1ea2ti y ५७७ '; इस Jp १४७ "run. 3६3५2) ॥४-हटे १८६७ (Ee) १ 1७४३1 | uet Ranjan (23,1 hyn ४५ sak} ॥ 1४४ | "ene? iH e »2¥] 7? a 1 ३ | ७००९ ines " nu * | s * 1 eit e Y " Lett was} " " 1४०४७) ७ TIN ३-1 M " Nie] रो "७७ १७७०५७ 3 Iai P)na21-? e-l D» : 1103 " : फ़

T xiu) " पु

ox

फरे

31

pBlisiphrM |o|et hwo re hn

pe|tte 8 ३ rE o

pele | है १ P myles P? b. giles शे ax ४०७५७४० ३ ३४ fM! ox,

be mEELI NN

blic 1201148. D

pajéx|s* e 1|! hi

[- १७४६४७ | ०४७ VL|[W M ३ kot शो ० १ 1४% d कण stele ! oV ७) १ kot

D

RAE

Jas Ukb ७5).

bpniuke:B (Ri) 12) ७

=

12७192 Ie | tt ७ ४७०७1७ | ok > hin 1७ ETE $A» | ki > ४12७८०. > bbe] ० =

Lu Hzedapy efgangotri of ou "

ublic 1201६. Digi -

१५

अलुक्रमणिका [

IR UES ee CEU Pee “ख्याल mi n:

1९६1

DO

132?

18k 131

:ajmm |

2७ A) | ६2]/25७॥ ४-०४-॥| ७२३७७ ord २४५) Yt 121०७ ४-8 0302] ७०३ ६-१ xa 1nbáns) P7 - às

¢ d e &) ८३% | ovi JE = wu 2 s o ८ cid Rls mo EY gi ol छ ४४० है । 3| i| V [:] Q : ui > ४७०७ 2७ | 8 0 है || id EAS] 02926 E rj | "९७ ध्य) | UW

2७०७ ७१७ | है १ ३ Q0 1 [99

४०७७ | It * ४ > 1 हद

Derk 2> ¢ e Beximms|oii ४|% > VENI

Hu 5 u ppsmalo P Ns =m BX

11h > ti mxha|s 1 *|& midi ; [|

, ig wpe (jm | meet 1. ४४ हो Ej र ®)

| १७१७७४७) ७>५९७)1 २४) Reh ४४४ -

/ WU L-..

171 'a Ink |.) ४७७४४ दे ९ X|& ०९ ॥ | >. Ur pier 31७ ३००४७॥४७) दे BibiBA|i 3 *|8 ०३ ॥ ० 1 82i 0319)|०*:३)/2७| ४५६३४ ३४४७] o-b inne) [-J लीड 9६ b | ४६ ov J m

० 10०७७ | हे 1 Y|[* ot IFN

199 18 1७ | ४1 |i ovr

wut ya | ४४४ २० cai

1 prim} २|} ui ७ || = |

to 5 £

1 8e I ४१2४) a : I rwy | 58७ ७-1 "rej 180०५३४ Y २७ ३४४१ Et ‘Xs kL à tne 131% ३) "reyes 0] d = 'ja ol “link (७४७) २ er Ld E Bon pk (eg > S RT ७ १1४५७ P 5 E hyn Bs 8 "hne दे | E? IBN ४0०७७ 0९1४८७2 २ १:20 ७ १४४७1७७)७ 1 majori ४ | दे tI y 2 " ४५४ tit 13 | (७८७ 11-1 क máp|s ४ हे ढे 1३ ३ ४३ ejt ‘ol : 1t [७४०७ 2 . m àuy|* २. ३ 1 moat iawyiu| mika) 11 "RjAARo! | ayes 01-3 ११४८७ २ ७2४७ ७

: ३७७६ + | १४७७ ७ es है 12४9७ ik Vox :ajmum 8-1 |. ‘nonin Y ४३७५) t i u

3g *

J X ITE e E li

व natn UA | ४४) ७०४४४ २8 quine 18 Pi | ( घु ) 21009 रे॥ “he er bi

te

QUUM है॥ | UB ‘HL oh "Quae २8 ०४12] Va ०-६) ‘me 1021292028 28 "ie ०६-७३ ht-ot | ०8-३8 "kis NB "rupis pee 2९-९९ ६६-४१ | egy 88 1०19 ‘ike देह 1888 [i81-5p '15- [inim "eto 38 ‘nr 18-1 C YA Bh» Ra|eslt हे | > ** [1j

1238 has} eB | ti 2,0३४ | 11 दे S| ci LET! ७१1०७ '३ ४ ; 2

1४०७ [oo ^8 देने 19925 " wo| najum|e ६ २३ ud ub n'$E) 8i न 9 | E

"METTE T “ a 12 9७) | 8 IE

अनुक्रमणिका t E

1 153 " " a क gels ६ ६४६ २४६३ ग e

हि.) ०७ ४७७) 3 ४1४ s LL] IMBK|Y ७ |t 3| 7M bi [2] ४५8७ b Ó

1०३५ | ८७४ ४-४ " " » 1४५७७ | ६ ६ x) WO oM

bik) फा-81 1९७४० ४॥-

Pink. ऐे-दे umm X-i ४०७७८७. | हे ५७1६ ७. ^h १३८५ 8-४ "o neum ‘ses ॥ | R is ET ४2२७ A ol "Ip ॥1-३ ‘tes d d LE १०2२७ ४७ | फा D 3579 kl * “Xs 1-0 ५१७९७ रे "टॅ 3 ५:३७ o ३०५ हे "५४2२७ kh ‘ies 8

४३८५ Pins [roa ६22 रेन

७ 90७ | ४४ 8 Die iot

"T LJ ना ^ [4 LÀ so Cr .-

२१

अनुक्रमणिका!

1७०४३

1 गारे 1 o

! os

1 8४३ r2 1 xb

m

wb y +०३ o 1२५०

« Q*" tein D ८७३2 8-६ 2001209 8-k i>] mle Y c ium LJ "X LJ " " 86 i [1j TER C ३४७७ fe

use ७ | जे 8

pijhm|ot$ व pass करे है ny gel | ढेरे 3

bares | ९९ 8

1७४७७ | 3९ 8

IM 2] 8४७ Im | ox &

४८७)]७ | 21 8

pjihUun | 31 8 ४६1५ ० | १1 8 piu | st 8 sk len} iN

Q1 v|s ४९३ | t2!

२ | ७४ A! | 2i

3 Y. 8*1 जो

lr a | Em [s S Q o

vin ६९ ३ ळं. o

२ | 8 ६४ 1 [el v|U tx 1 reel

v | ux 1 Edo

२ | ॥॥ ४४ IS ४०४

D————— — 000000

1 1४७12) ७४४७1 122% iis nhl finie

mremem | ४४१७१8७ ९1-०३ " beu 2 1०६७ | ७४७९७ उ ७२७ nis h ४५४७|७॥% ३४ |३४॥ 8३ ॥ uen nue " :yRAR > 1१८७ ९१% Y|u 8३ $ | oot

& v|oi ev d 331

SER: ।

॥ अंथ दितीय' मंडल ॥ अतदिनां www मंडले व्याख्यातं प्च wwe दवितीयं मंडले व्याण्या- यते। we दुशिरित्यादिक हितोये चंडल। चत्पारोऽदाकाः। "y प्रथनेःतुपाक एकादश सत्लानि। wa wee दगुभिरिति WreuX wed dii Wweger स्टव्यमद ऋषिः। स च धूशयांगिरसकुले शनहोत्रस एलः सन्‌ weg होत इद्रेण भोधितः। पयात्तहचनेनेव भुगुफुले शुनको ्टत्समदनागाभूत्‌ । तया चालुक्रमणिका । | य फांगिरसः गोनझोलो भूत्या भागः शौनकोःसपद्य स्टत्यनदो हितोयं गंडलमपश्थदिति। तया dx यौनकस्य चचनसूप्यसुक्रमणे । त्यमग्न इंति veut शौनको भुशुतां m d शोनःहोत्रः

E und आगिरस उं व्यत इति। तयान्मंडलटरटा गोनको म्टत्यमद uf ।

जगतो era अलादिपिरिभाषयाग्नेयं । घत्मानुझसजिफा। FUR जागत॑ faf i mrecgaranPaonrenirraa एंदसोदमा दिरकाइयस्स विनियोगः 1 wer व्युभिरित्ति स्््ञे। प्या ४, २३,। इति स्ह्तितत्वात्‌॥ इपाकरयो-

. werte मिनियुक्ता ॥

| तत्र प्रथमा ॥ त्व॑संस्ने टांभिए्व्मांगग्च॑ laxe ree m rif i त्वं वनस्य सो पं घो थय त्वं wur xu जायसे शर्चिः gt लं । अम्ने । द्यऽभिंः । त्वं । अआऽगशच्षणिंः । त्वं । अत्‌ऽस्यः । त्वर । अग्म'नः। परि | wr वन॑भ्यः । त्व । ओप॑धोस्य: | त्व । दयां । LO c जायसे। mfe: n १ yo

हे अग्ने खयणोत्यादियुणविथिट है स्टणां xui rut अदुष्याणां मध्ये ये नरा uen संति तेषां fade पालग्रितः। urat पदार्थ्या ware नित्यखागित् च प्रतिपायते। सये पार्मा नराणां नित्रपाखउस्यथेः॥ "rut. ह. Reidteisictean ni momo AU (धूम tareas

Ava

७४४ une

Wl: वगथ vaxPgs इतय ४) तादृयेदिषसेः सितो जय तत्तथागदिर-पु प्रसशो भरसोत:७:। तया त्पभाशुशच जिनेःयठ पा ए४तो दोयफनो भइसि॥ wx uw दोत़ाशितेःतस्थ समंतस्य ७दुसबिद रूप ` यष्ठा जाए घे ए.प्‌ दोऊ: उन परः सरव्यत इति। आशु शच. थोक सनोति ददाति श7£ भगो इ. रिमा: fug तारथो मवसि। एषं सत्य प्रतिषि- Wu ww इति थेषट। छे `न त्यषडाो ve sert जऱ्यरऐे मे दुतदर ण wre Nul पा NUSKSM 1 <श्मनो सघात्माषाणाष्रा ८रि जागर p: यों अश्मनो २ तरध्यि wasnus {ए पंत्रांतर। सथ षनेभग्रो पुक्ादिरुटूर अग्रो दाष- रूपए। जगोवयोत्यः २ गन रापऐेण। एवं अर्‍हातुभाषर्ते भयनेनोत्पच्चः सन्‌ सगरो भरसोत!७:। ` Fox जायते ` यहा शचिरादितारूपो ज:दस veu 1 चन पपर दभर vxtun.fe निरफम्ठुसंघेय । fao ६, ! N 8 ॥ अथ हितोया qq wie तव पोलखत्वियं तत्र नष्ट त्वमस्निह'तायतेः ।

SL CELINE LESSE ME Ca चा ECCE नो दमे ॥

^ हो: «मे wwemenfcve यदभ्दि सदपि n dw] स्पर तबा पोल' पोवः कमे weferrafa नपैग। murx fna प्राप्तका-

fei तथा ५:तत्यतो यज्ञरिच्छुतज्तवैंद gare? यत्मयासुर्ने- स कमे तत्‌। हे चने समध्वरोवसि अध्वरं यच्च कास्य)। ung घे-

E

ip तबाध्व aw. way cucqoas जार रन इति नेति

wn Public Domain. Digitized by eGangotri _

E

pur

v!

feras: । ey ॥ अद्य wei n y eda इटो रघन: सताम॑सि त्व' feu vusTal *मर':1'

स्व बच्चा र wp wt "घरत: सचसे पुरं 1 i 11

icai cdit E moo; i dz

MO अरू । इं": । दृषभ:। सतां। अस! ma fei

छहऽगायः। नम el:

w'raar) राय,यित्‌। वह्मण: ' पते, त्व ।

CESARE

विभध.रित विऽतंः। सचसे | पुर ८ ॥ ६

है याने ९३ यतः संता vwd: वादित, सि जत इ'धोर्शस। यहा रतां साधूना- काहे काभानां त्र्षितासि। स्यं विष्णुए्सि। यत उद्रायो वड.भिर्भी- यबानो नमस्यो नमस्लायेच wife. हे महणते परिषुंदस्सः कभयो इलस्य पा पाउयितस्ध यतो xfafr गरादिवनरा Sec अतो अझांखि। v frau- fife. येश्मानरश्याग्ने YO wp बएप्रकाएया हुडा सर (: सद्ध पत खंदा पु रा जूयस veras t 3 i

॥ अथ चत॒र्जों ॥ |

sm राजा बढ गण ढतब्र॑तल्व' [मजो सर्वास «ur Xu: t त्व न॑ ईमा सत्पतये dus mat {वद्यं देव भाजयु: | ४ त्वं । अ ने। राजां! xeu 1 रत व्रतः । त्वं । मित्र: ।

B. अर्स i xai देयः ।

wider) संतःपंति: i t मंईयुजे त्वं । अर्था (वद्य! देव। भाजयु: | ४ DE

+ कई अजे सं यवो ततरो घातकच घरो vet राज शि। तो दख र, यता ईडः WIUIN च्यतो गिल E ER रेरेडडि। यतः vafe:

E belii PublieDomgg शक पक py «Glam t. fe?!

७४६ ऋग्वेदः ।

अरवेभेति तमा्ुयो ददातीति। यययार्यसुणो दानं col संततभुजं व्यापकं भवति! यष्ठा यद्ध धनं संभु शस्यम्‌ भोगाय साषु सहोतुणां। तथा अपंय सूयमृत्य - सरभूत यतस्ामको Wanfel ताडय हे देश जिदयेश्णदोये ow भाजयुः 'फलानां भाजयिता प्रापयितासि ॥

॥ अथ पंचसो v

त्वम॑ग्ने त्वदा विधते झुवोय तव ग्नावो मिलमकः सजात्यं! त्वमांशुहेमा ररिषे स्वश्व त्व नरां शर्धा असि पुरु वसः ॥ ५

. त्व॑। अन्ने । त्वष्टा । बिघते। रुऽवोथे। तर्व । wp: N 'सित्रःसहः! स!जात्य ।

ल॑। आशःहेमा । ररि0। ऽर | त्वं । नरां। wn: आस । मुरुऽवसः | ५

अग्नो त्या फलस्य साधु संपादयिता त्पं पिधते परिंचरते जनाय wx नगीर्य'। धोय' घन॑। तहदर्भपसि। ग्नापो याः स्तुतिपाच; संति तास्त 11 हे म्रिलभहः वहितकारितेनः सजातप्रमणाक॑ घांधषं भजस स्यथः । हें आरुष्ठेषा आगु प्रेरयिता त्ये weur योभनाश्नसमूहोपेतं फल ररिषे।

इति छ्वितोवस्य प चमे सप्मदशो बगः ॥ ॥ अथ wet i शद्रो 'असुंरो महो दिवस्व' शर्धो मास्‌'तं एच इशिपे ।

ee पासि

In Publis Domain. BLA. by eGangotri

Det

ACC uy

E E e

E

|

fediletsvm: । ego

हे अग्ने त्य' भो दियो गहतो द्युणोकात्‌ । उपलक्षणसेतत्‌.। लोकलयात्‌ । अहरः waswt गिरसिता ऋद्भोएसि | xxu दःणशेतर्षा पापादिः। तस्य ्राम- सिता एतज्रायको देरोऽसिं। रुट्रो पा एप यदग्निरितपरादिप्यग्न रुट्रशन्देन घ्यप- wr यहा त्वः wei रोति सासभिद्वा नरा दुःखे पतिय्यंतोति रुद्रः । ताद- गोऽसि। रट्टो रौतोति सत इति fg few । तथा नहो महतो छ्‌ लोकस्य संबंधत्तरासि। wgidi sq दातादितयरूपय त्यमसि। wei लोफसे- Wege त्या द्पो झसुराय सन्मेतयादिपु । तथा त्य' आरुतं mut मरत्य- बलमसि। पायुरूपय त्यमसोतप्रथे। एवगग्न्यादित्प पायुरूपस्स। पुचो/चझ इपिसंचचण्स् etfi i इ्रो अनसि। wu साध बातेवा- युस यैररुयेररुणपणरश्वोः wen खस्य ब्टफ्रूपं आपासमूलः सम्‌ यासि! प्रापोषि यागस्डच्षं। यद्वा went stir (rene सनु यासि पने! तथा त्वः पूषा सदस्य पोषकः सन्‌ छ fex त्मना आत्मनाहसहरूपया pu fee परिचरतो यजमानानु पासि it

॥ अथ सप्तमौ i wu दविणोदा अ'रंछते m देवः संविता र॑ंत्रधाअसि। ww भगो xo qe if त्व qui a E त्वं । अग्ने । इय: दा: i T त्वं । देवः । सबिता।' ES क B CEN en wei देशिपे | त्वं । Wm द्सें। यः । ते। ET sa हे परे eden eredi यजमानाय yfedian । fyeure दवातारि। दरो द्योतमानः झजिता viu wed प्रेरकन्त' रञ्रधा रमणोयानां धनानां

सविमक्तादीनां धारयितासि। तथा से वपते rut पालकाग्ने त्य भगो भजनोयः fux. समर्यो अगि दार्दः। यो यजमानो दने अच्चम

hk] "ms ण १ र =| T. hel सतित ub Ug p dfe] e Gangotri

TIS xam ॥ अजा“मो | त्वाम॑ग्ने दस आ विशय, चदिश वां राणदं रब्दिल्ट wn । wi विश्वानि «os प वरै त्यं www शता दश प्रतं ॥ ८ त्वः । अग्ने । द्भ. सा! ¡वः पःते । दिए: । त्व" . AC s सु{ददनं। waa त्रं fam sepa पचन! WIL ।

अता दग, मत ॥ ८

N है सपने विश. यजानानो पाक त्या पिरो यजगाना दसे xd

यद्धस्टाह आा। घयासादर्थात ॥ उ.सगयराधोग्यक्रियाच्.हारः॥ रथा छत्या राज तं दोअमाने fra! शेभनज्ञानमुफद दुकूलयेत र quu जा त३१स्द ७ते। प्रसाधय ति। % जतिः प्रसाईनकन ति यार: यत एवं रतो हे खनोक शोभ- ERN विश्व,नि witfar 'हा.पोति xig पय 'हितोया 1! बयाभाज्दसोरप ऐडाय,दोनां पतप 1 Ver भगसि॥ pcne t दति तल्न/अद्च पाठात्‌॥ यहा पतिभ.षभाच एसि। २८ ठु सह afa

Ap एतस्संश्याफ fa प्रति। एतत्रंस्याकानारूनिफ्ट्साधनार्ना तथ || प्रतिः प्रतिनिधिप्रतिदानग्र. टिति west ॥ epar

Np ॥ अथ नवमो |

[fad (मटिनिनरस्तवां जाढाव शस्य तन्‌. /स यस्तविंधक्त्वं सखा सुवं: पा - एप; ॥ ८. पितर | दष्टिसिं:। नर: । त्वां , भावारय ।

क.) Son P

हितीयो;>क: । eye.

जे अग्न पितर ure ता नते eren इभ ष णखाधने या

` dide इति शेषः! रिव्शत्पाजन,य' यंत इस६;। murem शरोराणां

दोपे शरोरे बु दोप्यमामं Vorra cream त्यां भ्यालाय भ्य दत्याय सं भ्व्य WEIT ॥ कर्थनामैतत्‌॥ cater यर्जत इति गेपः। यहोभयल पच्मानेन,विधदितप्रनेन wéxia डे जने यो नएस्ते तार शिउत्‌ परिचरति तस्य verfa s एल- बत्यालयिता भगखि। तथा 1; सजा समानएपानः सखिगदितकारो चगेगः ॥ येषभिति सखन व॥ ए सखकारो सनु 'आ। प झाधप काका पासि। xwfer (थित्पकायाय पिन भ्यादवत्पकाभाय भयपट न पुरुत्पषफामाय पुलस्यःनीयो भर्जास 1 न्प्रकारेय रक्कसोत:येः ॥ | अथ eut i

स्वमग्न ऋगराशे न॑म 4('मव' वाजं › quil राय Xon i

त्वंविसा-नुदतक्तदा-नेस विशक्षुएंस यह कात ने] (०

स्वे। अग्न | ऋभुः आके,। weg: । .त्व॑ । राजन्य ।

च)नत॑ः | राय: । थपे । त्वे! वि। भास। अत्तुं । धाच्च! दावने। त्वं। fecum

असि। यज्ञ | आतनः॥ १० c ह

है अरत मर, भ्‌ | उग्भ'समानो om 3T wai fe v onn नभसो नभस्काडे: | wu इत Cr vxdpemega प्रतिष ह्याकारे ण wes wx [शद प्रता इत Xia “यर i अतः गब्दवतः wNA 'यूयम नस्य X WT रुपयों "न Wfuwi खागो'भर्वासि। उरस. होत2६1 हे we सयं ९भाशि। द्रिगेषंथ रोय । तद्थग्तुः मेशब ५खि। दास कःछ.दोनु। दो थि सिपि wd सहप या भयभाइ भारम! दसः ॥ £3 थेमेषं । दावने बदन यांएकारण्य । vp उधे द नाते यजपानय x1 कि पव दिशिक्षतिशषेण शिक्ूदिता sratamfu 1 3 दोक र. येति अण्या निष८४॥ स्थातनिः। फलस्य wist

गिग्त (बलि Public Domain. D Cer देवि laa ee sé peotri

EU त्ररंगूवेंद: । ॥ अधेकादशों ॥ त्वम॑ग्ने fenes दाशपे त्वं होगा भार॑ती वधसे feti लव सड़ा शतडिमासि quis त्वं इ त्रहा वंख्पते सरस्वतो | tt WU अन n 81 ei «vti भारंतो। वघसे। गिरा | F

त्वं। इड़ा । शत;हिमा। अंस । दक्षसे। त्व'। var बस्टुःपते । सर स्वतो ॥ ११

| फे अग्ने देग त' दाशुषे ऋषिदेत्ततते यजमानायादितिरखंडणिता ufcurefa: | तासि। यदा णदोंना भूमिरसि। किंच त्वं होता होमनिप्पादका भारती um

दक्ष दानाय 'समथां भपसि॥ few उत्तरतादनिषात:। तथा हे नपालक दुहा पापादेइ ता त्य॑सरखतो। सरणवान्याय; | ततसंधिन्दे- हा साप्यमिक्र।सि। '्पाद्तियारिनिषायूनां संबंधिन्यो भारतोडासरखतत्राय्या देयं स॑ति ता ष्यपि mr

' अथ द्ठादयो 0

fed diem । est डे अग्ने से खम्दतः सणु पोषितः रान्‌ उत्तर farfez पथौऽङरूपयुरः पर त्वगसि। तत्म'पादको$खोल्य४ेः । तथा सण खाएं र पेये अट bre, पि लक्षण defa सम्बग्द्‌ येनोवे ख्रिय Uwuife फांतयो गरस suma ceawdi- wmütefwarerercg fáw त्य wg po त.साधकसाक्ताचछुद्धा d «wwe इत्यथः। प्रतरणः प्रतारथिता पापात्‌। अस WS VA जानसि! तथा त्य* रथिपेनरूरोऽलि wine सरयंपिपग्रपाऊल्योपेतो fup पु रोः पर ण्यात xard: ॥

॥ अय बयोदगी ॥

खामेग्न आ!दत्यासं आ य॑ १' त्वां जिहां शर्चयच्च किे ऋवे , त्वा रातिपांचा wa सञ्चरे व देवा चविरंदंत्याइंतं | १२

त्वां। अग्ने | ओ दित्या“: | य । त्वां! feret 1

शुचंय: | चक्रिरे | कावे ।

त्वां। रातिःसाचंः। अखरेपु । सखिरे। त्वो दूति । देवा; । दविः । अदंति | यााइत ॥ १२ डे अग्नो त्यानादिलासोःदितेः एला v'ga वद्धं खफोर्य uu भधण- पानादिखाधने चक्रिर इति बघ्य़माणेन संबंधः । तथा छे miam त्यामेष शुचयः शुद्धा दोप्ना वा देगा fayt wataferg स्वानोबगासःदनसाधने चकिरें। wu भणयंति . त्वञ्निशञयेपास्रादयंतोद्यधथः । तथा त्याचे” रातिगायः । राविदान दत्त हृविरादि धनं पा। तैन समेता देरा ध्वरेषु wsw सचिरें। समते त्वामेर मतो कुते विना त्यया सपा 'इिभचणाग्रोगात्‌ t पर्ष छत्पा से स्यि ^ . P a = जज ° ४ देरोपकारि i . देरे smt on ott BR D T अडानुभ!गं स्तोगोत्यचेः ॥ ive

७४२ So ॥ अथ wqes ॥ से det बिम्बे rate यदुं आसा देवा बिर मश ुंतं | स्या cun WIR आंडतिं ख गभं Seit सज्य xfst: | १४ w Yi सम्यो । विश्वे opt: । अद्रुहः । आखा । रेशः । f । अइंतिं। अंत 1 n त्वया । मतास: । स्वदंते । eri । स्व | गर्भ: | वौगधा ।

जक्षिपे । xf« 1 १४

डे जम्ने तवे त्वयि विश्व wx ब्टताऊो$मरणपर्माणो!क्रुोःद्ोग्वारो देवा च्यासा * ह्यदोयेनासेनाछतं इविरदेति। भ॑ययेति॥ आस्यशब्द्य हWृूतीयेकवचने पदझो- . चासिग्ादिनासक्देयः। ऊडिद्पदादोति विभव्नोरदात्तत्॑॥ तथा भतांसो भटा चपि त्वया साधनमूतेतार्सातं रसरूपमसाद्कं wea चासा यंति _ त्यभेतर वोरुषां खतादोठा गभो गथेख्यानोयः तेषां अध्याक्स्मानात्‌। wg: सरं पां जिकायपूतः सब्‌ ufa 1 उतपादयसि vau n y ww पचद्शो ॥ d: त्य तार॑डं च प्रमिं चासि मजमनान' wap प्र थे देव रि जसे

लो यद मना विते pep द्ावए थियो रोदसो en ।१५

EX

ENS. MEC LIE मडिना | वि। ते। सुवंत्‌ | अनु।

uiti fpa जोडि चलनि {a

[स्तो योऽ स्य: । २४९

के जस्ले त्थं मजमनावदेन तानु असिदषान्ददान्‌ सँ चासि। dut Loy स्ितोःयि भपसि। तथा ura प्रति चासि। प्रत्ये क तैजिलियः nfafafext vafa । प्रतिश्रोकारसगये रेः सहितो भगस fep अपसोत्यथे:। है छात शोखनअगन | जं लेसितनथनेनोत्पचचत्यादम्नो we: emm के देत परिप wi Win चाधिको भगसि। आधिकये कारणभाक्ष। यर्‌ WWü- दन्नाफिन्यत्त एकः views व्यण्प्रबेद weed d सेत fee wu भर्त महिना आाहाल्येन। अपो सक्षअर्यार्त uw wuhi gatv तदुच्यते। regt ei facremawt जने द्यावाष्टचिव्यावड । है प्रति। md rfe: । afar त्वन्सक्षण न uud var feriti a ॥ अथ `पोड्यी * चे स्तोलस्यो eure quee रातिस up fei, परव! । «rar तांय x हि नेषि य आ उद दकम पिष्थ'

सुवीराः ॥ १६ न

ri yes गो$चंग्रां! अश्य॑पैससं। अन्त । रातिं। चपःखजंतिं।, घर: ' न

eue | «18! TT हि। नेषि। व्य: | अआ

EU fei । sat

चनया होता खुतििगनव्याडोनाभिनतमाणास्रे! दे अग्ने wen भैषाएिनः Scfa«rüp षा यजमानाः स्तोढभ्यः खुतिकल्भ्यो गोणयां गाषोःस्रगा७बित्यों यस्यास्ताडशॉ गोप्रख।सद्वयसं॥ पेश इति रूपनाय॥ अश्वेन निरूपणोयां। एतद्दयप्राधान्या भिप्रायां । गोयाश्वचाजायेति दाक्तिणापरिगणनेषु गराद्वयोः प्राथस्यात्‌ । Wed रातिप्य्नंति। ददते। ताम्यजमागानझांचालिलो wt «Gs अड स्वर्गांदिस्थानं आ सतः प्र हि f प्रकर्णेण नयसि सखू । नगेताथः। वि प्रसिद्रो। xd च सोरा! शोभनपुल्लादिसिता (ec "d wo elim? wiki अद्वाततार ग) MT -

| ॥ अति fern x m orant

७५४

ब्दगवेदः ।

` सर्न पधेतेति लयोदगचे fend स्वा मंडलद्गष्ट म्टा्ममद्श्याषे । मेडला-.

fewer यमिति परियाषयबास्नेय। तशब्दासुकर्पादिदमपि en. यज्ञेन सप्तो-

जेताइक्रात॥ प्रासरयुषाफ!$िनःरस्तयोजागते weg पिनियोग;। सरल तु

पूस एयोन ॥ तया चाति fadi हृतोयसबने ज।तमैद्स्निपिद्ानीयमिदं ।

घन्नेनपर्थ तेतप्राग्निमारसं । आ० ७, ४8, | इति स्हलितत्यात्‌॥ षटष्य भिञ्जपभडइ-

योडितोयेऽइन्यपि जातवेदअनिषिद्यानगिदं। चाति थियं ` छतोयसवननिति , अत॒र्षि गादतिदिएत्वात्‌॥

[i

V A

॥ तत्न प्रथमा ॥ यक्षेन aum wn «uer dui इविषा तनां गिरा । n ig ep MUR. rn Bic. सामवार् gud wx xw हतार रकन एु भषट्‌ ॥ {

यउेम। वर्धत। जातऽ३'दसं ! अग्नि | यजध्व' । वपां ।

तर्ना। गिरा |

चःडघानं । रू।प्रय4 | खं:नर । दुं । चोतार।

wem qi धः, सद्‌ं | ¦

3 sara ऋत्विजो पा यूयं जातबेदस जातानां वेद्तार जातधनं जात-

, ॥ अय घितोया ॥ : "afa जा नको पपल ARTIS v वत्सं न स्तरूंरेप घेनव: ।

Qn Pyblie Domain. Dig ized by eGangotri, रव बवदर!तमामुपा चुना चपा भा.स॒ पुरुवार रुयत:॥ ३

हितोयोऽ४कः t eut

सभ त्वा। नत्तोँ: । उपसं; । वदाशिरे। अग्न । वव्स ।

| 'न। स्यपरेष । घेनत्रः । दिव:$दूव । इत्‌ । अरतिः । मालुपा । गा! आ। 'चप: ।

सांस | पुरुवार। संऽयतंः | २ ` हे असने त्या त्यासभि प्रति नक्तो रालीरुपसे ऽह नि। सरां रालिषु सगे प~ wg | wur adu wielard ewatr सःय प्रातरग्निहोलख सद्वापात ` समं पु फालेपु सावंप्रातःकालेपु पा wx fari प्याकांचते यजग्ाना We)! यहां wf रालयय त्याभेष फानयंते डोतु'। फाले फर्गणयोदनात्‌ कालानां काभन उपपर्यंते। wa दृषटांतः। स्वसरेषु खयंसरपशीलेपुड'च सरणाधिकरण भु गोडे पा सेनो यत्स न! wafexi फिंच छे पुरुषार वभि रणोयाग्ने संथतो शियतस्त दिर इग द्युलोकखेयारनिः i व्याप्तो यिस्तुतः। सनत्यानां. « देवानां wfrwxenüw wig स्य म इतेः । Curqwr मलुष्यायां यजमामानां- संबंधोनि युगा युगाति। सुगगन्द र कांजोपलचकः। प्रातरादिसनानि। सरेषु सपरेषु॥ wa दितोया i सपो राहीः। सर्वास रालिपुष्याभाणि

WT US ॥

॥ अथ «dier ॥ तं देशा इक्षो रञ्सः wid दिउ \यव्योरंरतिं न्थ 'f&i váfex 8A थक्तर्गाचिपर्माग्न सितं न fate xxii ॥ ३

, war uy । रञस्‌ः। wise । दवः थियोः ।

ecd i नि। ux

रथ इव | व्हयं। शूक्ष। गोंचिपं । अग्नि । iwdiut

CC-0. In Public Domain. Digitized by eG ; (xad Wine da gitized by eGangotri

२४६ ऋग्वेद: 1

तं प्रसिदर्तक्तएु एपिशिष्टसण्धि देवाः प्रसिद्धा व्यवद्धतार ऋत्तिजों पा रजसो रंजगात्मकस जोफश्य ww शूछे। ष्टथिव्यां पेश ।मिताथ;। पत्र ग्येरिरे । नितरा- सोस्यति। य्यांपारथैति ख़जलहरिलॉभाय। पर्थ करच स्तोआदएिना मितरां गष्छू'सि । wur wreafennwi gis; योभतदधनं fererfssatartr- “इथिब्योररतिं। इश्वरं ग॑तारं व्याप्र' xpo वेदो धनं mu शितं रथगिव रषं यथा सखामिपतल.भायासरयते तद्त्‌। agr cue प्राश्निसाधनत्येन पत- खाने वेद्य॑वेदितत्यं। शुक्रणोपिषं दोपपणे गग्नि' गित्रं न सखिशत्का्यखाधये | यहा आद्तयभिः। चितिपु यागभूनिपु भतुष्येषु या mui: प्रकषॅण् «pul एं भजाहुण|पमग्नि' न्येरिर vfe n

॥ अथ चतुर्थो ॥ -तपृक्ञमांछं रजस ख आ दमे' चंद्रमिव र्रप डार ग्राटपु:!

uil: पत्र (चतयंतमक्षभिं: पायो न पावः जनंसो so उसे अहं 1 ४ m उघमांणं । रजस । स्रे। आ। दम । चंद्रंइंब। सारच डारे। आ। दष: । ; vr | पतरं । चितयंतं । पक्ष;मि; | पायः | न। wr! . जनसो प्रतं। उभे इतिं। अनुं'॥

सुतातर' रजसंतरिच च्या उच्चमाणं सरतः fen wfee रजरि'

ré अच्चभिः west ज्वांलारूपे रवय चितयंतं चेतयमानं । पाथो पायु'। cwewfex रक्षकं। उभे जनसो सर॑ जनयित्यो व्यातराष्टयिव्यापसु बामं epa] शोका विन जिवा” भरती आएगा xp yet: भाष्य ।

i पक

fectatezs । ५७

vw पंचमो ॥ से होता fd परि erac तमु व्ये मंतुंप ऋ जवे गिरा I (रिरो ड'धसाना ड eni cr स्तुभिं चितयद्रोदसी अत्तु ५ शं: । डोती । विशं । परि । भूत । समध्वर । तं। ऊ इति। हब्येः। मनुष, । प्रं जते । fec

ईदिरिधशिप्र. । टघसानांइ' । जभुं रत्‌। यौ: ` न । स्तुमिंः।

{चितयत्‌ i रोएंसो तिं! अनुं॥ ५

ater tat जझ्षोमनिमादऊफः सन्‌ fex सर्शमध्व/ wu परिभूत। परितों अब | तए तमेशतीने उ ळे हे fifi fter qii च wur अ जते I प्रशाधय॑ति॥ , द'जतिः प्रताधनमा॥ हिरियिप्रो हएणयोलहदर्दाप्रोष्योषों षा! fam ig विसता [इ एण्ययोरित्यरादिमंन्रांतरात्‌ । vuürdig प्रवर्ध भानास्त्रोषधीष ज्वाला पा जर्भुएत्‌। पूर्यगाणों यज्ञ sua xA पद्‌ं। बहा हितोबाचं wgütu बेभान जोषधीजर्भरत्‌। इनःइनदेइलितपरंः । qrjsvetefed स्ुभिगे नजलेश्‍िव रोदखो घट eife feni चेतयति बाया fi «fist yréafcd च rivis: ॥

॥ इति प्रितोवस्य dex fiam ४

॥ अथ पडो ॥ स नो रेवत्संसिधान: खस्तवे' संददण्यांबयिसं माठ xifefe 1 सा मं: murs इिताय राएंसो दने wur wet

> ^" ' 2 cciam liie Womain. Digitized by eGangotri

ौ५८ करगवेद: || स: | नः। रेवत्‌। संऽइधानः। सस्ते | मंऽद्द्स्वन रातं LmTR । दोदिडि। wi नः cri स्टवितायं । रादंसो इतिं। wm ।

व्हव्यां। सनुंषः। देव । वीतगे ॥ ६

हे अग्नो सं ताहशस्व' नोप्माक खस्तये। खस्तोतपपिनाशनाम। चेयाय

रेषड्रविवडूमि धने उययुयरिडडिगदानधोग्य' पा धंनमत्मास संददखान सम्यक्‌

| ^ अयच्छन्‌ सनिवानोऽस़ाभिः सम्यगिष्यमानः sra दोदिव्हि। दोष्यस्त । यहा रेषदिति

९ क्रियाविशेषण । रा घनं सम्टदिमद्यया तच! दोप्यसति । सथागरूतः सन्‌ rud

सुगिताय सुहिताय शोभनफलाय रोदसो द्याव.एयिव्यावाहणष | सर्वत कुरुष ।

इभो लोको भोगप्रदं कुशिताथ:। फिसथेमिति तडुच्यते। छे दाग्ने "uut

अचुष्यस्य यजमानश्च मम संवंदोनि व्या 'हव,थरि पीतये देवेभ्यो भक्षणाय। _'इतःपुनर्यागादाहुठानायेत1थेः ॥

॥ अथ सप्तमी ॥ दानोंअमू टनतो दाः संडल्यो दुरो न गाउं spar EN tut

—— आचो द्यागएंथिवो ब्रह्म॑णा कृधि rt xi शक्रमुपसो

युतो अहतः wm गवादव:दिष्नविशेषान्‌ दाः। 8fvi

: सर सख्यो, म mire i तत तर्णं दशे शि

पद बघभददनिघात:॥ CRI फोत्तय भजर ख्' दुरो न तस्य हाराग्टपि॥

र

द्वितौयोःडटक: । ७५८.

नेगब्ट्यायं " अपाहि | TEN 1 प्रेप्येद्य्ेः । यहा द्वाराणोर। तत्माद्युपाया = fazafa । तदथं द्यापाष्टथिरो sop परिएदे न कर्मणा प्राची प्रश्नएांचने ध्यक्ष- wp लथि। कुर। खर्ण | प्ाादित्य ज pw यथा जगत्मकाशयतति पात्‌ । शक्र stg स्या ऽपर उपःकाला मिदिद्युतः! पिद्योदयेलि । उपः काणे perat प्रज्याल्यंतेध ॥ पथाथ्मा ॥ स एंधान उपसा राज्या wg ख?'थे दो देदरुपेण जाचुनां। दहोव्राभिरग्निर्मतुंप: खध्वरों राजा fearafefeure राचवे |

सः। इधान: | उपस: । रास्थां:। अनु । ख:। न! दोदेत्‌।

sq | भामुना ।

reife: | अग्निः । मनुंप: | खुऽप्यध्वरः। राजां । fest d

अतिथि; । चाद': । आयवे ॥ ८ She ver रणणेतुकूता उभसोःह अशुजभ्येधान इध्यगानो दोणितः सनु अरूपेण रोचमानेन भाजुन तेजसा सरथ प्यादित इय दोध्यते। सोऽम्निये- wit यद्य होतरहाबाभिः vafa remi होस्साधननूताबिः स्तुतिभिः स्तयमानः स्तध्वरः ओभनयागो पिशं प्रजानां राणा राजगानः खाय्यायजे "८ प्याय यजमानाय तदथं चारूयरणयीलातिथिरति{यब«्यो भवति ॥ ॥ अथ नषसो | एवा नो ws waag usi धोप्पोंपाव इदि वेषु writ i दुहाना घेनुट छनेंए कारवे नां शतिनं पुसरूमिपॉर्ण॥ ८ एव। नः। अर wedgi पर्य । घोः । पोषाय । टृचत्‌ऽदिवेषु। सानुंषा। ` डुना। घेचुः। टजनेंषु। कारवे । अनां | गतिं ।

E aus | ufui t CCz0. In Publre Domain. Digitized by eGangotri &vo

७६० ` ` ऋग्वेदः ।

उसि प्रदूवलयू तिषुरतिए्ट देवेप wu छे. पूव्य पूं था यिजग्ने mt wi अदुप्याणां ws भोऽस़दोया थी चिः स्तुति फर्म षा एय एव पोपाय। ध्यायति | यहा भातुपा भदष्यान्‌ धोस्वदोया दिः कमे पा प्याययत्‌। तथा त्यदीया Wig eX यत्ने कारने खोले इक्षाना घेतुः। दोग्यी थेठरिव । quinq t लनाळने देपण्येषणायां सत्यां यतिनमपरिगिमखंस्याकं एंरुरूएं गवषाद्वादिरूपेण WERE WWW इ्ञाना अषति॥

॥ अथ दमो |

वयस्ने अपेता वा रूवोय ब्रह्म॑णां वा चितयेमा जनां अति |

अस्माकं द्यन्नरमधि पंचं अष्टिषद्चा स्व! णं श शचोत दुष्टर | (०

वयं । अग्ने । अवता | वा । खःवोय । ब्रह्मणा । वा। feriat | जनांन्‌। अतिं।

सअकालं। युत । अर्घि। पंच] I RUE ET

शशचोत । दुस्तरं ॥ १३

SE SEN यमानाः स्पोये गोभनसामर्थ्यांपेत॑ यथा तथायंता पारण- लगयेनाग्रन ॥ बायब्ट्याथं॥ महुणा पालन च त्वददत्तन जनानत्यमाना- ॥ प्यतिम्रस्य ज्ञायेमच्षि | कमणि फहप्रत्रयः॥ यहा त्वदुत्तेनाशओ सरोय चितयेम। प्रकाणयेम। तद्थेंगआद पंच «y feq जनेषु wq wir उस्चेरतिप्रथूत॑ दस्तरभन्येनाप्राप्र' uma धनं सत्य शुशचोव। दीप्यतां । घ्धोत्पयननर्थको wr i

॥ अथेकादयो 1

*

firitatsem: । eit सः। न; | योचि। सदस्य । xui: । यर्खिन्‌। ' ुऽजाताः। इूषयंत। ख्र॒य॑: d यं। अग्ने । यज्ञं | उपऽयंति। fers: । नित्ये' 1 तोक । दोदिःवां्स । खख । RI हे जम्ने सहस्य यलूण्णामधिअनितषे nre जा प्र्थस्यः owqun स त गौरम- दोयं स्तोब्रादिक योधि। दुष्यत । स इत्यं क इरप्रा। यक्षियग्नौं vemm योधनजननाः qu: were ऋत्विज इषयंत। गणयंति स्तोलाणि। fw है , जम्ने यज्ञ' यजनोप॑ यं वाजिनो इफिलिक्षयायंतो यजयाना निते लोक wie इले निभित्तभूते सति! wer तव्मिन्यया दोथते। way यथा पिता दोष्यबि

सइत्‌। से दमे स्वकोये यागग्डहे सपरनीषादिस्थाने दोदिषांखं डीप्यणानछपथोति अषिःस्तोल्रादिना। स वोधीत्पन्वयः i :

॥ अथ wit ॥ उभयांसो जातवेदः खाम ते स्तोतारों अगन «xis afa i seil रायः dwdger भूय॑सः मजाव॑तः wes TI उभयांसः । जात!वेद:। स्थाम। ते। सोतार । अग्न ET यो s Wer: राय: । पुरुचंद्रस्व । भूय॑सः । मजात: !

छाअपत्यस्थ p शग्धि | नः 1 (२

S जातवेदो जातानां बैदितरव्न स्तोतारस्त खुर्धत ऋतितः edt भेवा- (मो बक्षनानायताभयासः। उभये wd घर्षण wu निनिक्षभूत्ते सतिते cope Ue र्येत Dag. पक्षच उत ोसावं vet

७६२ ऋग्वेदः । निवासहेतोबॅसिषस्य रायो गगादिधनस्य एरुचंट्रस्यातियय्रेनाज्लादकस्य wu- [रहण्योपेतस्थ या भूयसः प्रभूतस्य प्रजातो OUT एन्नादिभोगपयांम्नस्य बा खपतयरस्य गोभनपुत्नसप्र। Cu धनं wer गरिध। रेशि। दात अक्तो भपरि॥ ॥ अथ बयोदशी ॥ ये स्तोढ़भ्यो गो ग्रामश्व peret रातिमुपरजंति «xa: 1 अस्या तांच x fe नेपि war आ घडड्देम fasi xxt | १३ ये। स्तोट॒!भ्य': | गोऽभंग्रां। अस्त, पेशसं । अग्ने' । रातिं।

सप$स्जंति । «x3:

अन्मान्‌। च। तान्‌। च। प्र। दि। नेषि। वस्यः। आ।

इत्‌ । वदेम । fee! । सु$वोर्‌।ः | ११

ये स्लोळभ्य इति त्रयोदयी व्याख्याता il ॥ इसि हितोय्स्य पँचस एका गो परेः ॥

सणिरो 'बरिनरिन्येकादशर्थ तोयं स्ट गात्य मद Bev । सप्तमी जयतो।

zd: ॥ तब प्रथमा ॥ E LU अग्निनिरित' facit nequ विश्वानि चुः नान्यस्थात्‌

` चोतां पायवः प्रदिवः सुमेधा देवी .टेवान्धं ॐ त्वश्निर्‌रंन्‌ । १ |... ^. * €C-0. In Poblie Domain-Digitized by eGangotri

| |

द्वितीयोऽष्टकः । ea? rix । अग्नि: । fefe | इथिब्याँ । enm म्नि । भुर्बनानि । c ह होतां । पावक: ! अऽद्विः ET देव: । Want

यजतु। अग्नि: । अर्डेन्‌॥ ?

शधिव्यां बेदिलज्षणायां रमिः vere दोप्न एसच्ामकोऽग्निनिितः स्थापितः

सन्‌ विद्यानिं सर्वाणि nerf सूतजातानि wap wu सन्‌ अस्यात्‌।

तिष्टति । यथा से जताः परयति तया प्रश्‍छो;भपदित्यथः । किंच सो$ग्नि्हाता

होमनि्रादको देानागाद्याता या पाइक शोधकः प्रदिवः, पुराणः सुमेधा!

शोभनप्रज्ञो देगो द्योतगान! । एवं अहानुभागोऽग्निरछंन्‌ यामयोग्यः न्‌ देगान्यनत । अण्न यधव्यानिंह दोनुपूजयत ॥

॥ अथ दितोया ४ नराशंसः मति धार्मान्यंजन्‌ faut fe: प्रति मझा सचि! ।

छतप्रपा मन्ता suni qus wn ससंनक्त देवान्‌ | २

नरागंसं: | प्रति। धार्मान। अंजन्‌ । fee! fes: । अहि । महा | रःझचि:। षटतःप्रपां ioweteri व्यं । उंदन्‌ । सूडन्‌। weg

सं। अनक्ष | देवान्‌ ॥ २ wenig नरैसेंहभिह त्विग्भिः यंसनोय एमञ्रागकोऽग्निः सवचि शोभनः सालः सन्‌ धामानि च्थानान्या&त्यधिकरणानि तेजांसि प्रसि प्रत्येक ws खगरिम्तांजन्‌ घ्यक्षोफुषेन्‌ fg दिगो व्योतनानांच्यीन्‌ सूम्यादिखोकांय प्रति प्रथेकगंजनू। स्खित्या uf प्रकाउेनांतरिचं एषि/प्राप्येन दिवमित्यभिप्रायः । यहा लोकानां wis लिस्ेपेसल्वात्‌ लिखों दिय ef CT fur feu vfaxifera इत्यादिगेलपयातू लयो पा इसे fagdr लोफा इति माझ्ययाञ्च।

तथा regc ऐसे परि ॅमा?०पेभशा. Irae छोकरा I EE! wet

७३४ ऋग्वेद: । wap quür ग्रे क्षोतसबवे देवम्यटय्यान्‌ wem! सभ्यक्‌ ध्यज्नोकरोत । सपंयत्वित्मयंः ॥ ॥ अय हतौया ॥ इडितो ssi eer नो अहन्शेवान्य॑ज्चि मानुंषात्यूव पम t सच्या वंद मरतां शर्घो re afes, नरो वियद यजध्व' | १ Seer । अग्ने । अज॑ंशा | नः। ERI देवान । यक्ति । मानंषात्‌ । पूव: । अद्यः ।

झ | OPE मरता । lg अचंतं इंद । नरः

नव्हिईसद uum ॥ १

कहे अग्ने ईडितोऽस़ाभिः स्तुतः घन्‌ भनसारमदतुरज्ञोन देवानां यागबुद्या वाहृन्‌ यागयोग्यः सनु भातुपाचोदः Wu: पूवंभावी नोऽस्दथेभद्यासिन्द्ने देयान्‌ यटव्यान्‌ यजि त्ममेष यजसि। स तादणशों यष्टा त्ममावह | आाकारय। कान्‌। भरुतां शर्धी गणं। ध्यच्युतमचोणर्णिद्र” तदणिनाभूसबिंद्रमपि। यहा भरुहलोपेतमिंद्र/। पानंसर' जे नरो नेतार ऋत्विजो विष यर्शिषि SU जी निंद" वलध्वं। पूजयध्वं ॥

E ॥ अय चतुथी ॥ बिवि्ॅमानं खवोरं स्तोण राये रमर uut 1 नाक्त वसव: सोद्तेदं fasi देवा आदित्या यन्नियांसः ॥४

क्त । वसव: । सोदुत इद्‌ । बिश | देषा: ।

fer i यज्षिवांस: ॥ ४ = In-Publie Domain. Digitized by eGangotri

द्वितोबोऽश्कः। २६५

Sf एतदर्थिभानिखरने पर्धैभान' चपर योअनशोरसंपादव चर

पणें स्ोणमपदोयैषटत्पिर्भिरास्तुतं भव। फिसथें। राये धनाया wet

चेदो वेद्यां॥ सप्नस्थ्यें प््दहया्सक्षा। संह्तितायां यणादेशयांदसः॥ ध्तैनाच्ये-

नाजक्नभिदं fare! वाः सोदत । के | हे परष एतख्ामकाः | हे वित्र wy qui

है आदिताः। यज्ञियासो यज्ञाहोंसे यूयभिद॑ ष्डिनिभोदत । fentit निपोदतीदयथ: n

^ qwe duet

fa अ'यंतामुर्विया water घ्रारो देयो: रू प्रायणा नमोभिः।

ध्यचंस्व॒तीवि मंथतामलुर्या qv पुनाना यथसं satt ॥ ४

f 1 satt i उर्विया । हयमांना: । हारः। देवो:। ` रूम\अयनाः। नमं;ऽभिः ।

व्यचंस्व॒तो: | fai प्रथ्तां । अलुर्या:। wu पुनाना: । यशसं । xtX Ux

द्वारो देवीरस्नेह्ां राथिमानिम्यो देव्यो वित्रभंतां। दिषिच्य enint । दिन तापिवाना wg: कोढण्यसताः। घर्जिया। wet भत्यः! नमोगिर्गमस्कारो- wi खोलेऋंथमाना।। चप्रायंयाः। सवु प्रकर्षेण गंतथ्याः। इउण्यो देव्यो विभ्रयंतां। किच श्यचस्षतीबयांप्रिमत्योऽघ॒यौ चस्या '्रजमना पा सुपीर

, योभनइत्राद्युयेतं ययसं utr w4 बर्थंगोयं रूपरियेषं परवाना यजमानाय

ओधदयित्य। संपादयित्यो देव्यो विप्रथंतां । विशेष प्रस्याता xq 7

॥ डत हितोबष्य पंचसे दायि शो परः ॥

CC-0. In Public Domain. Digitized by eGangotri

२६६ ऋग्वेद: । ॥ अथ पष्ठो ॥ साध्यभसि सनता न उच्चते उपासानक्ता qq रख्िते। ud ततं दंबःती समीची चज्ञ अ पेश: gd पय॑ख्ंतो va

साध। uwdifai सनतं , न: | उच्चते इति । उपसानक्ता ।

यय्यांऽइव । रग्विते इति i - तंतु । ततं i रंश८तो इति संऽवयंती । समोची इति संदेचो ' यज्ञस्थ। पेशः

सबुघ इति wigH | पय॑स्वतो इति ॥ ७

wm साधनि नोःग्रदोयान्यपासि कर्यान्यरिश्य समता सनातनेनायिच्छिच- प्रश्‍त्तिकेन स्तोलादिनोचिते पूणिते। यद्वा एंराणमाचो frais: सनच्छंब्दोऽस्ति। त्तस्य प्रथम।्विपचनस्याकारः। सनातने नित्ये इत्यर्ध'। furem उक्ते फलस इचयित्यौ॥ dfc निवा॥ उपासनक्ताहोरात्टेषते पथ्या A पानकृगले इ रखते ufa स्तुते परस्पर गच्छत्यो पा ततं frerb तंतु तंतुस्यानोयं Ed L—— संवयंतों सब्यफ्‌ चनं सह वा घयंत्याइत्पादयित्यो सभोचो सम्यक्‌ प्रश्‍त्तिके परस- __ wma ur संबर्यंतो । यज्ञस्यालुछोग्रमानस्य पेशो रूपं निर्नातुनिति शेपः | wu निवर्तीयितं सदप्यत्रालुकमेणाहुछाएथित्याजित्यघे:। फहोरात्रार्थ्या शि यज्ञा- — wm. usu सण फलस्स wr पयत उदकप्रत्यो। पाहोराताभ्यां पड — इहिजोयते। एय यहातुभावे ऋष्टोरालदेपते weed निर्षइतामित्यर्थः ॥

॥ अथ समो ॥ देव्या होतांरा प्रथमा वइ? र ऋजु य॑च्छतः quet quex । — arriere qat समजता नामां प्रथिव्या अधि सासु

E ccfenu PuBlic Domain. Digitized by eGangotri

हः t £ :

दिंतीयो!डक: । ३३७ देव्या । होतारा | प्रथमा | विदु:तरां। ऋजु । यचतः । स। कचा । यपुःतरा । "

'हेबॉन्‌ । यजतो | ऋतऽया। म॑। अंजत: | नामा ।

ferar: । अधि | सातुंयु। fag ॥ ७

Sena दिवि भवो दिव्योऽग्निः। तख्ादिव्याद्र्ने जातौ झोताराशातारी' दानां होमनिम्ादकौ पाग्नो पार्थिवांतरिच्झौ प्रयसा प्रधमं weun frgext विहत्तमौ पदरा weewgut हेयाएचा संल्लेण wy 'यपिफखं यथा सघा Went यक्त: | पूजयतः। भतया तत्तदतो तत्न तब फाले देषाग्यचव्यान्‌ यजतो दरों चुधिव्या नाभा नाभातुत्तरयेद्यामधि उपरि लिएं ny wafendg wxy गाइ- पत्यादिपु समंजतः | समां्ञां ॥ जस «Sr: i

॥ अथाध्सो i सरस्वतो साधयंतौ fed न इड़ां देणो भारंतो विश्वतृ तिः

fast देरी: eraat विरेद्मच्छिद्रं पांत शरणं fea t

सर॑खती | साधभती । घिये। नः। इड़ां | देवो। भारती । विश्‍बःतू ति: ।

fere | देवी: । स्वधयों afit । अआ। इदं । अच्छिदं । पांत। wed निःसद्यं॥ ८

नोएफदोयां fud घुद्धि यागं वा साधयंतो निवतंयंतो सरखती ye तस्राभिका दरो भारती च रिखढतिरिश्रानि quifa यखाः सा ताढथी सर्वापिषयगता माझ्‌ i

एसदुभयविशेषय । तिछो देशोेरेंतास्तिस्रों qur खधयास्मदृक्तक॒विषा निथित्तेनेदं बय ज्ञनच्छि/ यथा तथा पांठ। weg कि कत्या । यरण यागग्टहुमानिषछ याशित्य। यहा खघयद यह्िटिष यत्तमागद्याफदो/ शरण wv fanis; बचा da In Public Domain. Digitized by eGangotri

२००

eat ऋग्वेदः । जच पिर्थंगरूप इति नभी emp ust एरोडाशस्य याज्या पिशंगरूप। gut «rv erred ययसं घयोधां । आ० १, ८, । इति ef । req ॥

परगर्गरूपः रुभरों वयोधाः सुटी पौरो ज्ञायते देवकामः | प्रजां err वि यैत नाभिमस्म अर्था देवानामप्यत पार्थ: Le TTE SE वयःऽघाः । CHOR वोरः

जायते। देवऽकांसः ।

अजा त्वो । वि। स्यत। नाभिं। अस्त दूर्ति व्यर्थ ।

pos m “> E. E

देवाना । अपिं। एत । पाथ: ॥ ८

fumeur www नानारूपो था सभरः शोभनयत्तः शोभनभरणो पा गोधा" पयसोऽ्चस्य धारयिता दाता था उरो चिप्रयुणे पोरो विपिधमोरणिता

त्वष्टे तल्लाजको हेरोप्मे "wap नाभिं शालस्य वंधिकां प्रजां । पि चढ । 'वितरत्वित्यथः। wu अपि च देवानां wu

॥ अथ दयमो | जननं refería: स'दयाति प्र घोभिः

दितोयो$ःच्कः । ७६८

षनस्यतिर्यू पाभिमान्येतलागकोन्निरवस्टजन्‌ अफरीयं फ्माहजाननू उपा wap? स्वात्‌। .तिघठद। अग्निः पाकाधारोःस्विच इपिः पण्यं घोथिः करईनििशेयेः पाकसाधने! प्रकर्षेण स्हदयाति। चारयति। अपाकाभिकपाका- (दराहिस्येन षिः पचतोत्यथं:। षिच देव्यो देरसं बंभ्या कुत्यधिकरणसूतो सि । गिता मिषः Kus: यहा देव्यः अ्भितेतद्रामकोऽर्निः। wfew देवाना -यमितेति mul त्रिधा लिप्रकारउपरणावद्नाभिधारप्योः समक सव्यक सिललं हव्य षिः प्रजानन्‌ पिद्ठान्‌ नयनप्रकाराभिज्ञः सन्‌ Qtr wenig t सगोप

प्रापयठ ॥ ॥ अथेकादथो t तं मिमि vada योनि ष्ठते दितो vacui घामं। अनुष्वधमा dw सादय॑स्व स्वाहांकृतं इभ यचि च्हव्य' ॥ ११

wá मिमिचे | छत । wer योनिः । छते ' चित: d

तं । ऊ इति) अस्य । धामं । अनुःखधं। आं बच | मादयंख खादा;छतं ।

उषभ।